محسن قرائتی پس از 21 سال ریاست بر ستاد اقامه نماز اذعان کرد که امروز نسل جوان نماز نمی خواند. او در مراسم تقدیر از برنامههای غیر نمایشی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، تلویزیون دولتی ایران را نیز به “خواب زدگی” متهم کرد و گفت: “انگار تلویزیون 32 سال است خوابش برده. انشاءالله از این خواب بیدار شود.”
انتقاد قرائتی از صدا و سیمای جمهوری اسلامی در حالی است که او در 32 سال گذشته یکی از قدیمی ترین برنامه های دینی این تلویزیون به نام “درس هایی از قرآن” را تهیه و اجرا می کند. او در نخستین ماه های پس از پیروزی انقلاب 1357 به پیشنهاد مرتضی مطهری و پذیرش آن از سوی آیت الله خمینی به تلویزیون رفت و اجرای این برنامه را بر عهده گرفت.
قرائتی در مراسم تقدیر از برنامه های غیر نمایشی صدا و سیما، انتقادات خود به عملکرد این سازمان را در حضور علی دارابی، قائم مقام صدا و سیما عنوان کرد.
او پس از تعریف چند خاطره گفت: “باید تلویزیون روی سخنرانیهای کوتاه و کلمات قصار تبلیغ کند. زمان پخش حساس است و باید مسئولان توجه زیادی در این باره داشته باشند.”
رئیس ستاد اقامه نماز در ادامه افزود: “هنوز بعد از 32 سال لغات اسلامی را بلد نیستیم. لغاتی همچون تقوا، عفاف، دین و… را باید معنا کنیم.”
قرائتی گفت که “برخی مواقع برنامهسازان هزینههای زیادی برای ساخت یک کار میکنند” و افزود: “چون دقیقهای پول میگیرند برخی صحنهها را با ریتم کند و تامل خیلی زیاد به تصویر میکشند.”
نعمتی به نام نهنگ
او در عین حال تصریح کرد که “بعضی مواقع هزینهها ضد جاذبه عمل میکند بنابراین کار صدا و سیما حساس است.”
به گفته قرائتی، مردم “نیاز به اطلاعات دارند”. او در تعریف این نیاز به مسائلی مانند “آیین همسرداری، آیین عقد و مسافرت” اشاره کرد.
او همچنین با ابراز تاسف عمیق از نماز نخواندن جوانان گفت: “نسل نو نماز نمیخوانند. باید با خشوع به جوانان این مسئله را منتقل کرد. خداوند نعمتهای زیادی به ما داده است.”
او برخی از این نعمت ها را شامل “گوش، چشم، چین و چروک، پوست، اکسیژن، نهنگ و…” دانست و افزود: “شما میدانید نهنگها اگر ماهیهای مرده آب را نخورند بوی این ماهیها کل آب دریاها را فرا میگیرد و دیگر نمیتوانیم نفس بکشیم.”
ستاد اقامه نماز، موسسه ای به ظاهر غیر دولتی است که در سال 1369 و با دستور آیت الله خامنه ای تاسیس شد. وظیفه این ستاد طبق اساسنامه آن “ترویج و توسعه فرهنگ نورانی نماز” در کشور است.
پیش از این هیأت وزیران دولت دوم هاشمی رفسنجانی، در جلسه مورخ 1/12/1375 بنا به پیشنهاد ستاد اقامه نماز و با “عنایت به توصیههای مقاممعظمرهبری”، آییننامه ترویج و توسعه فرهنگ نماز را در 20 ماده و 3 تبصره تصویب و به کلیه وزارتخانهها،سازمانها و مؤسسات دولتی،نهادهای انقلاب اسلامی و استانداریهای سراسر کشور ابلاغ کرده بود.
شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در جلسه 566 مورخ 4/5/84 به منظور “توسعه و تعمیق باورها، ارزشها، نگرشها و استقرار نظامهای نرم افزاری و سختافزاری و نظامهای مدیریت عالی و بهبود و اصلاح امر اقامه نماز در کشور مبتنی بر سیاستهای کلی مصوب مقام معظم رهبری”، طرح جامع توسعه فرهنگ اقامه نماز را تصویب کرده بود.
این ستاد در تمام مراکز استان های کشور و همچنین 320 شهرستان دارای دفتر و تشکیلات است.
نظر متفاوت رهبر، انتقادات احمد خاتمی
به رغم برخورداری از چنین حمایت های وسیعی در سطح حکومت، اعتراف رئیس ستاد اقامه نماز کشور به دوری جوانان از احکام دینی مانند نماز در حالی است که مسئولان ارشد جمهوری اسلامی معمولا چنین سخنانی را بر زبان نمی آورند. آنها همواره قشر جوان ایران را با القابی مانند مومن، دیندار و انقلابی توصیف می کنند.
به عنوان مثال، آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی روز چهارشنبه 26 فروردین 1388 گفته بود “جوانان مؤمن امروز ایران اگر جلوتر از جوانان مؤمن اول انقلاب نباشند، عقبتر نیستند.”
او افزوده بود که “امروز دشمنان به خوبی میدانند که ایران اسلامی با داشتن سرمایه ارزندهای از ملت و جوانان مؤمن و مصمم و دولتمردان و مسوولان پایبند به ارزشها در مقابل هیچ تشر و هیبتی واهمه نخواهد داشت.”
در مراسمی که برای تقدیر از برنامه های غیر نمایشی صدا و سیما در ماه رمضان، شامگاه یکشنبه برگزار شده بود، به جز رئیس ستاد اقامه نماز، احمد خاتمی امام جمعه تهران و عضو مجلس خبرگان رهبری نیز سخنرانی کرد.
به گزارش خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی (ایرنا) خاتمی با انتقاد از “اختلاط زن و مرد در برنامه های تلویزیونی” گفت: “چنین برنامههایی در شان ماه مبارک رمضان نیست و نباید با موسیقی مبتذل مردم را از پای مسجد و محراب به این جشنها کشاند.”
او درباره “قطع ارتباط قشر متدین با صدا و سیما” هشدار داد و گفت که در این صورت “ آنان حقایق را از طریق این رسانه که زبان نظام جمهوری اسلامی است نمی شنوند و در این صورت ممکن است افراد متدین و وفادار به انقلاب به یک ضد انقلاب تبدیل شود”
خاتمی نیز در سخنانی مشابه قرائتی از برنامهسازان و مسوولان صدا و سیما خواست تا به “تذکرات و انتقادات مراجع به ویژه در زمینه عفاف و حجاب” توجه کنند.
در پایان این مراسم علی دارابی، قائم مقام سازمان صدا و سیما با اهدای لوح یادبود از خدمات و همکاری آیت الله خاتمی و حجت الاسلام قرآئتی برای تولید برنامه های معارف در سیما تقدیر کرد تا همه چیز به خیر و خوشی به پایان برسد.