لارنس نورمن
مذاکرهکنندگان بینالمللی برای پیشبرد مذاکرات با ایران از بسیاری از خواستههای خود چشمپوشی کردهاند تا بتوانند ایران را به محدود کردن غنیسازی اورانیوم راضی کنند. این مذاکرات با توافقی برای ادامه مذاکرات در هفتههای آتی پایان یافت.
مذاکرهکننده ارشد ایران دیدارها را مثبت خواند. اما مقامات غربی ابراز نگرانی کردهاند که در دور آخر مذاکرات در آلماتی در قزاقستان به پیشرفت چشمگیری دست نیافته است. کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: ایران هنوز پاسخ روشنی به پیشنهادات غرب مبنی بر کاهش برخی از تحریمها نداده است.
یک مقام آمریکایی گفت، گروه قدرتهای بزرگ جهان به تازگی به ایران اجازه دادهاند سوخت مورد نیاز برای راکتور تحقیقاتی خود را به اندازه کافی در کشور نگه دارد. همچنین به جای خواست قبلی مبنی بر تعطیل کردن تاسیسات فوردو، ایران تنها لازم است غنیسازی اورانیوم را در آنجا متوقف کند. شش قدرت خواستار افزایش نظارت بر غنیسازی شدهاند.
مقامات میگویند به ایران پیشنهاد کاهش تحریمهایی که این کشور را از سیستم تجارت بینالمللی جدا کرده و موجب سقوط شدید ارزش واحد پولی کشور شده است، داده شده است.
دو دیپلمات دیگر میگویند، کاهش تحریمها شامل محدودیتهای اعمال شده بر تجارت طلا و فلزات قیمتی و همچنین بخش پتروشیمی ایران است.
در همین حال، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در پاریس خواستار مذاکره با عالیترین مقامات ایران بر سر مسئله هستهای شد. سخنان او یکی از صریحترین اظهارات از جانب دولت اوباما برای دیدار با رهبر ایران آیتالله علی خامنهای تلقی میشود.
آقای کری در یک کنفرانس خبری با همتای فرانسوی خود، لوران فابیوس گفت: “رئیسجمهوری بصورت علنی در محافل مختلف عنوان کرده است که شخصا برای رهبر ایران پیام فرستاده است؛ اینکه آماده است در مورد این مسائل گفتوگو کند”.
قرار شده مذاکرات 18 مارس در استانبول در سطح متخصصان و 5 و 6 آوریل در آلماتی در سطح بلندپایه پیگیری شود.
اما در تاریخ تقریبا دهساله مذاکرات، ایران معمولا با پیشنهادهای مذاکرهکنندگان موافقت کرده است که وقت بخرد.
یکی از دپلماتهای شرکت کننده در این مذاکرات میگوید: “من را به یاد مذاکرات سال گذشته استانبول میاندازد. فکر کردیم دارد اتفاقی میافتد و شاید بتوانیم روی آن کار کنیم. راستش را بگویم نه خیلی خوشبین هستم و نه خیلی بدبین…هنوز نیازمند اولین نتیجه محکم هستیم.”
سعید جلیل رئیس هیات ایران گفت، پیشنهاد 1+5 “در مقایسه به پیشنهادات قبلی واقعبینانهتر بود. هر دو طرف باید برخوردی مثبت نشان دهند و اقداماتی دوسویه انجام دهند.”
آقای جلیلی به خطمشی همیشگی ایران وفادار ماند و غنیسازی اورانیوم حتی تا 20 درصد را حق کشورش دانست. وی گفت هیچ توجیهی برای تعطیل کردن فوردو وجود ندارد.
با این وجود، نشانههایی وجود داشت که ایران میتواند در مورد غنیسازی 20 درصدی سازش کند. وی گفت: “هرچه نیاز داشته باشیم، دنبال میکنیم – چه 5 درصد باشد چه 20 درصد. دنبال کردن این حق… بر پایه نیازمان است.”
گروه 1+5 پیشنهاد خود را درهنگام شروع مذاکرات به مدت دو ساعت و نیمه ارائه دادند. در ادامه مذاکرات دیدارهای دوجانبه با انگلیس، آلمان و روسیه صورت گرفته. ایران و چین نیز اوایل هفته با هم دیدار کردند.
مقام ارشد آمریکایی خشنودی خود را از دیدارهای دوجانبه ابراز کرد و گفت هرگونه گفتوگو برای درک بهتر مفید است.
منبع: وال استریت ژورنال - 27 فوریه