نقش خامنه ای در توافق نهایی باغرب

نویسنده
نازنین کامدار

» نوشیدن جام زهر یا رعایت آداب مذاکره؟

در حالی که بنا به گفته عباس عراقچی مذاکرات ایران با ۱+۵ “وارد نگارش پیش نویس توافق نهایی” شده است، عوامل جبهه پایداری، با وجود تذکرات متعدد اطرافیان آیت الله خامنه ای مبنی بر اینکه “مذاکرات با نظر شخص رهبری پیش می رود”، با انتشار نامه ای با امضای ۱۰۰ نماینده مجلس، خواستار بازگشت سعید جلیلی به جریان مذاکرات شدند؛ خواسته ای که واکنش علی اکبر ولایتی، مشاور بین الملل آیت الله خامنه ای را در پی داشت.

عوامل پایداری روز دوشنبه در نامه ای که در راستای پروژه تبلیغاتی “دلواپسیم” تفسیر شده، از هیات رئیسه مجلس خواستند که جواد ظریف، مذاکره کننده کنونی و سعید جلیلی، مذاکره کننده پیشین را برای هماهنگی بیشتر و “مناظره” به مجلس احضار کنند. این خواسته که سایت “فرارو” آن را “عجیب” خوانده، در حالی بود که ظریف واپسین ساعات اقامت در تهران قبل از سفر به وین را می گذراند.

به نوشته فرارو، علیرضا منادی عضو هیات رئیسه مجلس درباره نامه این نمایندگان گفته است: “صد نماینده مجلس طی نامه‌ای به علی لاریجانی خواستار حضور تیم مذاکره کننده سعید جلیلی و ظریف در جلسه‌ «غیر علنی» مجلس برای بررسی توافق ژنو شدند. درخواست نمایندگان برای حضور اعضای تیم سعیدجلیلی و تیم ظریف در جلسه غیر علنی باید در جلسه هیأت رئیسه بررسی شود؛ لذا تاکنون هیچ تصمیمی در این باره اتخاذ نشده است”.

این در حالی است که حسن قشقاوی معاون کنسولی وزارت خارجه دعوت به مناظره هسته ای میان عباس عراقچی و علی باقری مذاکره کنندگان ارشد تیم ظریف و جلیلی را رد کرده بود.

قشقاوی گفته بود: “در آیین نامه مجلس چیزی تحت عنوان مناظره نداریم و تا کنون نیز سابقه نداشته که در کمیسیون و صحن علنی مناظره شکل بگیرد.”

سایت تدبیر، نزدیک به دولت،درباره این نامه نوشت: “در چنین شرایطی طرح مسائلی همچون برگزاری مناظره میان دو تیم هسته ای ایران عجیب و سئوال برانگیز است. از نکات جالب توجه این است که۱۰۰ نماینده خواستار برگزاری جلسه به صورت غیر علنی هستند؛ موضوعی که مسئله را پیچیده و حتی مشکوک می کند.اگر نمایندگان خواستار حضور دو تیم مذاکره کننده هسته ای در صحن علنی مجلس بودند شک و شبهه درباره آن کمتر بود. اما دعوت به حضور در جلسه غیر علنی سئوالاتی را در اذهان ایجاد می کنند.چرا که اگر دو تیم مذاکره کننده به صورت علنی در مجلس حضور پیدا کنند مفاد آن بی کم و کاست در اختیار مردم قرار می گیرد ولی اگر غیر علنی باشد ممکن است مورد بهره برداری گروه های سیاسی خاص قرار گیرد”.

به این ترتیب، خواسته عوامل پایداری به نتیجه نرسید و در جلسه غیر علنی عصر دوشنبه فقط علی باقری و حمید عسگری، از اعضای تیم مذاکره کننده سابق، به مجلس رفتند و آنطور که شوهانی، یکی از نمایندگان حاضر در جلسه گفته با بی اعتنایی نمایندگان مواجه شدند.

احمد شوهانی، در اینباره به فرارو گفته است: “این دعوت به مناظره از سوی نمایندگان در حالی صورت گرفته است که اساسا در هیچ کجای آیین نامه مجلس چنین چیزی نداریم که دو طرف را دعوت کنیم در مجلس با یکدیگر مناظره کنند. مجلس جای مناظره نیست. نمایندگان در راستای وظایف نظارتی خود این حق و اجازه را دارند که مسئولان را جهت روشن شدن زوایای مختلف مسائل دعوت کنند. غیر از آن هم افرادی که مسوولیتی ندارند هم ممکن است به عنوان مطلع دعوت شوند. اما اینکه فردی را دعوت کنند تا توافق همچون توافق ژنو را به نقد بکشد نوبر است و شاید تنها در این مجلس بتوان آن را مشاهده کرد. دیروز(دوشنبه) در جلسه یک طرفه آقایان باقری و عسگری توافق ژنو را نقد کردند. آقایان در حالی به تیم مذاکره کننده انتقاد می کردند که نسبت به عملکردشان در تیم مذاکره کننده هسته ای سابق بیشترین انتقاد وارد بود. اما در طول جلسه دیروز تلاش می کردند فضا را به سمتی هدایت کنند که ما خوب بودیم و عملکرد ما مطلوب بود اما تیم مذاکره کننده فعلی و بد و عملکرد آنها مخرب است”.

او در ادامه گفت و گوی خود از جلیلی و اطرافیان اش انتقاد کرده و گفته آنها در شان خود نمی دیدند که به مجلس بیایند.

در همین حال، تلاش جبهه پایداری برای بر سر زبان ها انداختن نام سعید جلیلی، برای دومین بار با واکنش بسیار تند علی اکبر ولایتی، مشاور آیت الله خامنه ای در طی ۱۱ ماه گذشته رو برو شد.

او که نخستین بار در جریان مناظره های انتخاباتی، سعید جلیلی را متهم به “خواندن مقاله و خطابه” و “سردادن شعار در جریان مذاکره” کرده بود، دیروز نیز در اظهاراتی مشابه به ایرنا گفت: “جمهوری اسلامی ایران طرفدار مذاکره و ادامه مذاکره است و این جزو سیاست های قطعی جمهوری اسلامی ایران است که مذاکره باید ادامه پیدا کند. تیم مذاکره کننده نیز از افرادی تشکیل شده که سابقه طولانی کار دیپلماتیک و بین المللی دارند. همه اعضای تیم مذاکره کننده همکاران من در زمان حضورم در وزارت امورخارجه بودند و من همه آن ها را می شناسم.همه این ها سابقه و تجربه طولانی در کار مذاکره به خصوص در صحنه بین المللی دارند و افرادی کارآزموده اند.این افراد تا زمانی که در چارچوب اصول ترسیم شده از سوی مقام معظم رهبری حرکت کنند مورد حمایت خواهند بود. مذاکرات مبانی دارد که اصول آن توسط رهبر معظم انقلاب مشخص شده و دوستان مذاکره کننده باید در این چارچوب مذاکره کنند؛ چارچوب مذاکره مشخص است و تیم مذاکره کننده در داخل این چارچوب مذاکره می کنند و مادامی که مذاکره کنندگان در همین مسیر هستند نباید مذاکره کنندگان تضعیف شوند”.

او افزوده است: “من شیوه گذشته مذاکره را قبول نداشتم؛ مذاکره قواعد خاص خود را دارد و باید در مذاکره حوصله لازم را بکار برد و حرف طرف مقابل را شنید و حرف حق خودمان را باید بزنیم.ادامه دادن مذاکره و صبر و حوصله نشان دادن به معنای آن نیست که انسان از چارچوب و خط تعیین شده خارج شود. به هر حال من آن شیوه مذاکره را قبول نداشتم.روشی که اکنون مذاکره کنندگان ما دنبال می کنند، شیوه ای است که حکایت از تجربه این ها در مذاکره می کند و برای مذاکره باید افراد مجرب و با تجربه را بکارگرفت. تا آنجایی که مربوط به کار جمهوری اسلامی ایران می شود ما هم از کار خود و هم از مذاکره کنندگان مطمئن هستیم و اینکه طرف مقابل چه می کند،ممکن است صد درصد برای ما قابل پیش بینی نباشد چون بعضی طرف های مقابل مثل وزیر خارجه آمریکا روش های نامطلوب دارند”.

گفتنیست طی روز های گذشته محمدباقر قالیباف و محسن رضایی نیز این مذاکرات را با هدایت شخص آیت الله خامنه ای دانسته و حمایت شان را از آن اعلام کرده بودند.

قالیباف، گفته بود: “مقام معظم رهبری برپرونده هسته‌ای نظارت دقیق و عمیق دارند و در حقیقت اداره کننده موضوع هستند”.

محسن رضایی هم ضمن تایید سخنان قالیباف،گفته بود: “نگران حقوق ملت ایران در مذاکرات هسته ای نیستیم، زیرا این مذاکرات زیر نظر رهبر معظم انقلاب دنبال می شود”.

تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی هم اکنون در وین درحال تلاش به رسیدن به توافق نهایی با غرب بر سر برنامه اتمی اش است؛توافقی که مقامات بلند پایه حکومتی نقش شخص آیت الله خامنه ای در آن را برجسته می کنند و حمید رسایی در تیتر درشت هفته نامه خود، “۹ دی” آن را “جام زهر” دانسته بود.