فاطمه حقیقت جو نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، در حالی از دانشگاه ام آی تی در شهر بوستون با ما به صحبت می نشیند که در حال پیگیری اخبار زنان دستگیر شده از طریق اینترنت است و تاثیرگذارترین کمک به شرایط بازداشت شدگان را انعکاس اخبار در دنیای بیرون می داند. وی معتقد است اگر فشارهای بین المللی نبود وضع از این هم بدتر می شد و شرایط کسانی را که به زندان افتاده اما از حمایت رسانه ای برخوردار نشده اند را مثال می زند که معمولا سال های دشواری را در حبس گذرانده اند. محقق حوزه ایران در دانشگاه ام آی تی در خصوص برخورد های اخیر با فعالان زنان گفت و گویی با «روز» انجام داده است که در زیر می خوانید.
خانم حقیقت جو از بازداشت فعالین حوزه زنان در ایران که خبر دارید. این برخورد را چگونه ارزیابی می کنید؟
همانگونه که می دانید متاسفانه نگاه دولت بعد از حاکم شدن نیروهای نظامی به همه چیز به شدت امنیتی است که دلیل آن هم امنیتی- نظامی بودن افراد دولتی در ایران است. وزیر کشور شخصی امنیتی است، وزیر سیاسی وی یک فرد نظامی است، دستگاه اطلاعات هم که طبیعتا پیرو همین روال است. در نتیجه فضای حاکم بر دولت آقای احمدی نژاد به شدت امنیتی است و هرگونه فعالیت داخل ایران را وصل می کنند به خارج از کشور و این غفلت جدی ای است از تحولات درون کشور که صرفا این تحلیل را داشته باشد که هیچ چیز در تحولات درونی جامعه نیست و همه چیز از خارج از کشور است.
با این نگاه هر نوع تجمع، گردهم آیی و فعالیتی به شدت سرکوب می شود که جنبش زنان هم یکی از آن فعالیت های صنفی است با نگاه امنیتی به آن نگاه می شود. فعالیت زنان از سال گذشته با اعلام تجمع برای تغییر قوانین آغاز شد که دستگیری خیل گشترده ای از زنان را هم در پی داشت و مدت ها این بازداشت به طول انجامید تا آنکه سرانجام همه آنان آزاد شدند به جز نماینده سابق مجلس آقای موسوی خوئینی که 5ماه را در زندان بودند. زنانی که در آن زمان دستگیر شده بودند امروز زمان دادگاهشان بود که دیگر خانم های فعال علاقمند بودند تا با تجمع در مقابل دادگاه، اعتراضشان را به دادگاه این افراد اعلام کنند اما آن اتفاقی افتاد که در خبرها همه خواندیم و می دانیم.
مهم ترین دلیل این نوع برخورد با زنان را چه می دانید؟
من فکر می کنم دولت در صدد برخورد جدی با فعالان کمپین تغییر برای برابری و فعالان حوزه زنان، دانشجویان، کارگری، معلمی و… است و هر گونه فعالیت صنفی را به شدت سرکوب می کند. اما سوال مهم در برابر این خواست حکومت این است که وظیفه ما در قبال این افراد چیست؟ به نظر من فعالان داخلی خودشان را به خطر می اندازند ما موظف به دفاع از حقوق فعالین و محکوم کردن این رفتار هست. خصوصا که طی سال های گذشته نشان دهنده برآیند میزان فشار خارجی به آنها بوده که این هم بستگی به قدرت مطبوعات در بازتاب دادن حرکات نهادهای امنیتی قضایی بوده است یعنی هر چقدر این قدرت بیشتر باشد این دستگاهها مجبورند فشار بر جنبش های صنفی را کم کنند. به راستی اگر فشارهای بین المللی در این چند ساله نبود زندانها هر کدام مدت های خیلی طولانی تری داشتند کما اینکه متاسفانه زندانیانی که صدایی در مطبوعات ندارند برخوردهای به شدت خشنی را تجربه می کنند مثل همین جوانی که هفته پیش خبرشان را خواندم که به خاطر شرکت در یک کارگاه مبارزه علیه خشونت هر کدام در یک دادگاه غیرعلنی به 3 تا 5 سال حبس محکوم شدند. در مجموع هرچه گروه ها و نهاد های بین المللی به این قضیه واکنش نشان بدهند دولت ایران از میزان خشونت در این زمینه کم خواهد کرد.
به چه نحو می توان در به وجود آمدن این توجه جهانیان نقش داشت؟
با انتشار همین اخبار به زبان انگلیسی و استقاده از روزنامه های انگلیسی زبان می توان قدم بزرگی برای رسیدن به این هدف باشد.
فکر نمی کنید بیشتر شدن این میزان خشونت یک دلیلش هم توجه جهانیان به مسایل هسته ای ایران و نگرانی جمعی از وقوع جنگ باشد؟
چرا. متاسفانه اعتراضی که من همیشه به نهادها داشتم این بوده که حقوق بشر در ایران دارد فدای مساله هسته ای می شود در حالی که رعایت دموکراسی در ایران هم می تواند تضمین دراز مدت تری برای مسئله هسته ای ایران باشد.
آینده این بازداشت را چطور پیش بینی می کنید؟
فکر نمی کنم این زنان را خیلی زیاد در زندان نگه دارند. البته بستگی به میزان مقاومت هر کدام از افراد در زندان دارد. هدف دولتیان ترساندن و تفرقه اندازی بین زنان فعال است همانطور که کیهان تعقیب می کند یعنی بین فمنیست های مسلمان و لائیک فاصله ایجاد کند.
8مارس امسال را چگونه می بینید؟
برنامه امسال را هم احتمالا بقیه فعالین برگزار می کنند که کم هم نیستند. همان طور که بیشتر از 5 سال است که دانشجویان دانشگاه ها برگزار می کنند. امسال هم باید برنامه های 8مارس برگزار شود و به هر 3 کمپین، به منشور زنان و… توجه شود. توصیه من هم این است که همه زنان فعال علاوه بر فاصله داشتن با یکدیگر در بعضی از مسائل و طرز تفکرات، یک سرفصل های مشترکی هم دارند که بهتر است در آن سرفصل های مشترک با هم فعالیت کنند و همسو باشند و سایر مسائل را در ذائقه فکری خودشان پیش ببرند.