در شرایطی که گزارش مرجع ملی کنوانسیون کودک نشان می دهد آمار دقیقی درباره تعداد کودکان کار در ایران وجود ندارد، علی ربیعی وزیر کار و تامین اجتماعی با ابراز ناتوانی از تاثیرگذاری دستگاه تابع خود بر این معضل، تاکید کرده که دستور داده چهره شهر از آسیب تکدی گری پاک شود.
به نوشته خبرگزاری های داخلی، در هفته جاری علی ربیعی، وزیر کار دولت یازدهم در اظهاراتی اعلام کرد که دولت طرحی موسوم به “مبارزه با تکدی گری” را در دست اجرا دارد و: “جلساتی در وزارت کشور در این خصوص برگزار شده است. ساماندهی این امر به تنهایی از عهده بهزیستی بر نمی‌آید و باید دستگاه‌های دیگر نیز کمک کنند. در حال حاضر مراکزی را در بهزیستی آماده کرده و اورژانس اجتماعی فعال شده است. تعدادی از کودکان نیز که مورد سوءاستفاده قرار می‌گرفتند نیز جمع‌آوری شدند و باید چهره شهر را از این آسیب‌ها پاک کنیم. دستور دادیم کارتن‌خواب‌ها از سطح شهر جمع‌آوری شود، اما باید در نظر گرفت که بخشی تکدی‌گری حرفه‌ای را دنبال می‌کنند و جمع‌آوری آنها دشوار است، اما باید به افرادی که تحت فشارهای اجتماعی به تکدی‌گری روی آورده‌اند را کمک کنیم”.
اعلام جمع آوری کودکان کار پس از آن بود که گزارش هایی مبنی بر آزار و اذیت جنسی این کودکان در خیابان ها منتشر شد.
از جمله، محمد لطفی، مددکار اجتماعی در اینباره به سایت “طبقه” گفت: “اگر آزار کلامی را کنار بگذاریم که در همه‌جا اتفاق می‌افتد، با چند دسته آزار جنسی مواجهیم. اولی آزار جنسی در کارگاه‌هاست و دومی در خیابان. آزار جنسی در کارگاه‌ها و محل کار نیز به آزار جنسی در محیط کارهای خدماتی و نظافتی و کارگاه‌های زیر ۱۰ نفر که در اغلب موارد کارگاه جوراب‌بافی یا تولیدی لباس هستند”.
لطفی درباره حادثه‌ای که برای یکی از مددجویانش در جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان اتفاق افتاده بود، اظهار کرد: “ما معمولا وقتی فرم ظاهری و فرم راه‌رفتن و بدنشان تغییر می‌کند یا وقتی وضعیت رفتاری‌شان عوض می‌شود، متوجه می شویم. البته، درباره فرم بدنشان فقط وقتی خشونت و آزار خیلی شدید باشد، متوجه می‌شویم. در بعضی موارد هم از القابی که روی هم می‌‌گذارند می‌فهمیم که این بچه به کمک نیاز دارد. البته در مورد دخترها، خیلی لقب‌گذاری اتفاق نمی‌افتد. ضمنا، دیوار نوشته‌ها هم به ما کمک می‌کنند. آنقدر به این‌جا خو گرفته‌ایم که وقتی بچه‌ای یک جمله روی دیوار می‌نویسد، سریع متوجه می‌شویم. معمولا بچه‌ها دردها و شادی‌هایشان را روی دیوار می‌نویسند”.
زینب آژیراک ،یک مددکار اجتماعی دیگر هم درباره مشاهده شخصی خود از آزار کلامی دختربچه‌ای که در حال اسفند دود کردن در خیابان بوده‌است، می‌گوید: “دختر تقریبا ۱۳ ساله‌ای بود. اسفند دود می‌کرد، یکی از ماشین‌ها شیشه را پایین داد و با بدترین کلمات ممکن، او را آزار داد. با این مضمون که بیا داخل ماشین، فلان کار را بکن که فلان قدر بهت پول بدهم. مثل اینکه قضیه برای دخترک عادی شده‌بود. حتی اعتراض هم نکرد. سرش را پایین انداخت و رفت.دختربچه‌های بسیاری در تقاطع‌ها و میدان‌های اصلی شهرتهران مشغول دست‌فروشی و کار هستند. تامین هزینه‌های زندگی، از جمله دلایلی است که این دختربچه‌ها را وادار به کار در سنین کودکی می‌کند. بسیاری از افراد جامعه نسبت به موضوع آزار جنسی کودکان کار بی‌توجه هستند. معمولا صحبت از مسائل جنسی در جامعه ایران تقبیح می‌شود”.
اما به نظر می رسد دستور علی ربیعی بدون توجه به این مشکلات صادر شده ، چرا که حسین میربهاری، فعال حقوق کودک هم دراین مورد به ایلنا گفته است: “۹۰ درصد کودکان کار دارای پدر و مادر بوده و جداسازی آنها از والدینشان و انتقال به مراکز نگهداری به تخریب بنیان‌های شخصیتی آنها می‌انجامد. بر اساس آمار وزارت کار بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ هزار کودک خیابانی در کشور وجود دارد، با فرض اینکه ۱۰۰ هزار کودک در خیابان‌های تهران کار می‌کنند باید بررسی کرد، مراکز ساماندهی چقدر نیرو لازم دارند تا کودکان کار را جمع‌آوری کنند. یکی از این مراکز نگهداری روزانه تنها بین ۴۰ تا ۵۰ کودک را می‌تواند سرویس دهد. باید دید با اجرای این طرح آمار کار کودک کاهش پیدا کرده است یا خیر. بنا به مجوزهای قضایی که نهادهای متولی جمع‌آوری کودکان کار دارند، آنان برای ۴۸ تا ۷۲ ساعت می‌توانند کودکان را در مرکزی نگهداری کرده و بیشتر از این زمان کمال بی‌توجهی آنان است. تا زمانی‌که حقوق انسانی و اجتماعی کودکان کار در سایه وضع معیشتی خانواده آنها قرار داشته و در عمل نیز حمایت از کودکان کار در حد لایحه و چانه‌زنی بماند، نتیجه‌ای جز کار کودک نخواهیم داشت. باید سوال کرد، آیا امکانات لازم برای این کودکان فراهم شده است تا مانع از بازگشت آنها به خیابان‌ها شویم”.
اظهارات این کارشناس و اعلام آمار درباره تعداد کودکان کار در حالیست که مظفر الوندی دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک معتقد است: “هر از چندگاهی آماری اعلام می‌شود و براساس آن مسئولین احساسی برخورد می‌کنند و تصمیماتی گرفته می‌شود، اما زمانی که خروجی را بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم مشکل حل نشده است. وقتی آمار درست و دقیق وجود نداشته باشد قطعا تصمیماتی که گرفته می‌شود درست نخواهد بود”.
او از راه اندازی “بانک جامع اطلاعاتی کودکان” هم خبر داده و گفته است: “فاز دوم بانک اطلاعات جامع کودکان مربوط به مدیریت حمایت از کودکان از طریق سیستم‌های جامع الکترونیکی است که تحول بسیار مهمی در وضعیت کودکان ایجاد خواهد کرد”.
