انتخاب یک رئیس‌جمهور معتدل در ایران درگیری بین کاخ سفید و کنگره را بر سر برنامه هسته‌ای ایران شدت بخشیده است.
دولت اوباما که امید دارد تیم حسن روحانی را در ماه سپتامبر به منظور بحث پیرامون برنامه هسته‌ای ایران ملاقات کند، این هفته از کاهش تحریم‌ها در مورد اقلام دارویی، محصولات کشاورزی و کمک‌های بشردوستانه گفت. این اقدام کاخ سفید تغییری در رفتار آمریکا به حساب می‌آید که سال‌هاست به منظور ترغیب ایران به کنار گذاشتن برنامه هسته‌ای، به طور مداوم تحریم‌ها را تشدید کرده است.
در همین حال کنگره در حال تصویب تحریم‌های جدید علیه صادرات نفت ایران است که تا کنون نیز 50 درصد کاهش داشته است.
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و دیگر مقامات سعی دارند کنگره را راضی کنند تا پیش از شروع مذاکرات هسته‌ای تحریم‌های جدید را به تعویق بیاندازند چراکه بیم آن دارند این مسئله فرصت دیپلماسی را از بین ببرد.
برخی از دولت‌ها و متخصصان اعتقاد دارند که ایران ممکن است یک سال یا کمتر با بدست آوردن توانایی ساخت سلاح هسته‌ای فاصله داشته باشند، هرچند که دولت اوباما معتقد است این آستانه به این نزدیکی‌ها نیست.
برخی از قانونگذاران لحن خود را شدیدتر کرده‌اند. سناتور لیندزی گراهام این هفته گفت که به دنبال معرفی قانونی است که در صورتیکه ایران برنامه هسته‌ای خود را کنار نگذارد از زور استفاده شود.
وی گفت: “تنها راه متقاعد کردن ایران برای توقف برنامه هسته‌ای این است که به آنها بفهمانیم ما این کار را می‌کنیم.”
تعدادی از قانونگذاران بیم آن دارند که کاخ سفید در دور مذاکرات بی‌حاصلی با ایران گیر کند. آنها ظنین هستند با این که روحانی از کاهش تنش با غرب گفته است اما متعهد به پیش بردن برنامه هسته‌ای باشد.
یکی از وابستگان ارشد کنگره آمریکا گفته “این روشن است که دولت اوباما می‌خواهد چند ماه دیگر را هم با ایران مذاکره کند و با تحریم‌های جدید طی امسال مخالف است. اما امکان ندارد کنگره این همه صبر کند تا ایران مسیر خود را تغییر دهد. ما می‌دانیم که چنین زمانی نداریم.”
این وابسته می‌گوید، اگر کنگره هفته آینده لایحه تحریم‌ها را تصویب کند این موضوع بر سنا هم فشار زیادی وارد می‌کند که دست به کار شود؛ حتی با اینکه کاخ سفید به رهبر دموکرات سنا فشار آورده که لایحه‌ای را مطرح نکند.
مقامات آمریکا و تحلیلگران می‌گویند ایران می‌خواهد به میز چانه‌زنی باز گردد. اما حتی اگر آماده همکاری هم باشد – که هنوز معلوم نیست – اگر کنگره تحریم‌های جدیدی تصویب کند، این آمادگی می‌تواند متوقف شود.
با اینکه اکثریت کنگره موضع تندی در قبال ایران اتخاذ کرده‌اند، اقلیتی هم نگرانی خود را از احتمال جنگ ابراز می‌کنند. این ماه گروهی دو حزبی متشکل از 131 نماینده به اوباما نامه نوشتند و از او خواستند با روحانی وارد دیپلماسی شود و از فرصت انتخاب او استفاده کند.
کلیف کاپچن، از متخصصان امور ایران و مقام سابق وزارت خارجه آمریکا می‌گوید تعداد امضاء کنندگان نامه بیش از انتظار وی بوده است. او این اضطرار را ناشی از این می‌داند که زمان برای دیپلماسی در حال تمام شدن است و تمایل زیادی وجود دارد که دولت چیز جدیدی را در مذاکرات امتحان کند.
مقامات دولت آمریکا گفته‌اند با اینکه خواستار مذاکره با ایران هستند اما گزینه جدیدی روی میز نمی‌گذارند. آنها می‌گویند از ایران انتظار دارند در مقابل پیشنهادهای آمریکا و پنج کشور دیگر در مذاکرات پیشین قدم اول را بردارد. شش کشور پیشنهاد کاهش تحریم‌ها در عوض توقف تولید اورانیوم با درجه خلوص نزدیک به درجه ساخت سلاح را داده‌اند.
منبع: لس آنجلس تایمز - 27 ژوئیه 2013
