محمد مومن، از فقهای شورای نگهبان، خبر از آن داده که این شورا صلاحیت تمامی اعضای فعلی مجلس خبرگان را برای انتخابات آینده تایید نخواهد کرد و اعضای این مجلس، قصد داشتند یکی از اعضای فعلی را از این مجلس اخراج کنند.
طی ماه‌های گذشته چندین بار چهره‌های مختلف اصول‌گرا درباره انتخابات مجلس خبرگان و قصد نفوذ برخی گروه‌های سیاسی در این مجلس هشدار داده بودند.
محمد مومن در گفت‌وگویی با هفته‌نامه ۹ دی، به مدیرمسوولی حمید رسایی نماینده عضو جبهه پایداری، درباره نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس خبرگان گفت: “تعیین صلاحیت خبرگان رهبری به حکم مصوبه خود خبرگان به عهده‌ی خود فقهای شورای نگهبان است. کاملا بررسی می‌کنیم که آدم‌هایی که با سواد باشند امتحان سفتی گرفته می‌شود جلوی کسی هم گرفته نمی‌شود هر کسی خواست اسم بنویسد توانست بیاید و اسم بنویسد و امتحان بدهد. سوالاتی طرح می‌شود سه چهار نفر از علما و فضلا خوب حوزه مصصح ما می‌شوند. اگر سواد داشت، سطح سواد او معلوم می‌شود باید از نظر سوابق هم آدم‌های نابابی نباشند. رسیدگی می‌کنیم”.
به گفته‌ی مومن: “ممکن است اگر یک چنین مشکلی داشته باشد جلوی او می‌ایستیم. البته امتحان تنها نیست می‌دانیم وقتی آدم نابابی است جلوی او می ایستیم. یک کسی را از این‌هایی که هنوز هم عضو مجلس خبرگان است آقایان اعضا خبرگان تصمیم گرفتند کنارش بگذارند. ممکن است ما هم اگر ایندفعه بخواهد او عضو شود جلوی او بایستیم. چون تنها شرایط خبرگان «علمیت» نیست. هم علمیت است هم انقلابی بودن هست”.
به نظر می‌رسد اشاره مومن متوجه علی‌محمد دستغیب، نماینده شیراز در مجلس خبرگان، است. این نماینده مجلس خبرگان پس از اعتراض‌ها به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ به حمایت از میرحسین موسوی و مهدی کروبی پرداخت. مساله‌ای که موجب اعتراض اصولگرایان شد.
حمایت‌های دستغیب از موسوی و کروبی باعث شد که شایعه‌ی استعفای وی از مجلس خبرگان منتشر شود. وی این مساله را تکذیب کرد، اما گفت که دعوت‌نامه‌ای برای حضور در اجلاس خبرگان برای وی ارسال نشده است.
اکنون اما مومن می‌گوید که دلیل عدم حضور دستغیب در اجلاس خبرگان، نه عدم ارسال دعوت‌نامه بلکه “خجالت” خود وی بوده، گرچه احتمال عدم دعوت از وی را رد نکرده است: “عیبی ندارد بیچاره بنده خدا! جوری شده که خودش خجالت می‌کشد بیاید توی جلسات خبرگان… شاید هم دعوتش نکرده باشد. اگر آقای یزدی مسوول دبیرخانه باشد، ممکن است دعوت نکرده باشد”.
این برای چندمین بار طی چند ماه اخیر است که اصولگرایان گفته‌اند در انتخابات آتی مجلس خبرگان، نقشه‌هایی وجود دارد و برای تایید صلاحیت‌ها، سخت‌گیری خواهد شد.
چند هفته پیش اسدالله بادامچیان، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه، در این‌باره گفته بود: “جریان استکبار از همین حالا با همراهی عوامل و گروه‌های منتسب به خود درصددند تا در مجلس خبرگان نفوذی بفرستند و به دنبال طراحی های مکارانه هستند. زیرا مجلس خبرگان عمود خیمه انقلاب و مبدا اصل ولایت فقیه است و به همین بهانه سعی دارند چهره‌های جدیدی را وارد این مرکز کنند. آنها باید متوجه باشند که اصلاح طلبان و اصولگرایان اصلاح طلب در حال تلاش هستند و شبکه‌بندی می‌کنند؛ البته ملت ما باید مراقب باشند”.
وی پیش از این نیز با اشاره به اینکه اصلاح‌طلبان به قصد “مزاحمت ایجاد کردن” برای آیت‌الله خامنه‌ای، قصد حضور در مجلس خبرگان را دارند، گفته بود: “در این سال‌ها از راه تبلیغات، فشار و سر پل‌ها می‌خواهند به مجلس خبرگان برسند. آنها به دنبال بزرگ‌نمایی نقاط ضعف، کوچک نمایی نقاط قوت‌اند و می‌خواهند به سلطه برسند”.
انتخابات آتی مجلس خبرگان به نظر می‌رسد از آن جهت برای اصولگرایان واجد اهمیت باشد که احتمال دارد این مجلس درباره رهبر آینده‌ی جمهوری اسلامی ایران تصمیم‌گیری و یا حداقل بحث کند. گمانه‌ای که مورد اشاره قربان‌علی دری نجف‌آبادی، نایب‌رییس مجلس خبرگان، قرار گرفته بود: “خدا رهبری را حفظ کند و به ایشان طول عمر دهد انشاالله. اما به هر حال باید برای بعد از ایشان به فکر باشیم”.
نگرانی‌های اصولگرایان درباره انتخابات مجلس خبرگان و هشدارهای آنان را نیز می‌توان در همین راستا ارزیابی کرد. در ماه‌های گذشته آنها چندین بار نسبت به برنامه گروه‌های سیاسی برای کسب اکثریت در این مجلس هشدار داده‌اند.
کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران، در سخنانی تلاش برای حضور در انتخابات مجلس خبرگان را از “نقشه های دشمنان برای نفوذ بیشتر در انقلاب” توصیف کرده و گفته بود: “برای مجلس خبرگان آینده نقشه‌های خطرناک زیادی دارند؛ از این [رو] باید هوشیار باشیم”.
چند ماه پیش احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، نیز سخنان مشابهی را به زبان آورده بود. وی در جمع اعضای ناظران شورای نگهبان در مشهد، گفته بود که انتخابات مجلس خبرگان “بسیار مهم” است، زیرا “عده‌ای از هم‌اکنون در حال برنامه‌ریزی برای تصرف” آن هستند، به همین دلیل اعضای شورای نگهبان “نیازمند یک بیداری و بصیرت” هستند تا مسوولیت این شورا را “به خوبی” اجرا کنند.
دبیر شورای نگهبان اضافه کرده بود: “تنها نهادی که در باره رهبری می‌تواند تصمیم بگیرد خبرگان است و در طول تاریخ اگر رهبر شرایط خود را از دست بدهد این مجلس خبرگان است که می‌تواند رهبر را عزل و قدرت وی را محدود کند. بنابراین در حال حاضر که عده‌ای می‌خواهند با نفوذ به مجلس خبرگان این سنگر را فتح کنند وظیفه شورای نگهبان سنگین تر می‌شود”.
جنتی در دی ماه سال گذشته نیز با اشاره به تلاش جریان های سیاسی تندرو برای فتح مجلس خبرگان گفته بود: “بعضی‌ها برای مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی دارند طراحی می‌کنند و نقشه می‌کشند، باید مراقب بود که به اهداف شوم خود نرسند”.
جواد کریمی‌قدوسی، نماینده عضو جبهه پایداری، نیز با اشاره به لیست ۵۰ نفره‌ای که توسط هاشمی‌رفسنجانی برای حضور در انتخابات مجلس خبرگان تهیه شده، گفته بود: “این جریان با همدستی آقای خاتمی به دنبال فتح مجلس شورای اسلامی آینده و خبرگان رهبری است و لیست ۵۰ نفره‌ای را برای در اختیار گرفتن خبرگان رهبری تهیه کرده که با دانش و بصیرت مردم و توانایی نظام این اتفاق نمی‌افتد”.
طی ماه‌های گذشته اخبار و تحلیل‌های مختلفی از تصمیم اصلاح طلبان و نیروهای حامی حسن روحانی برای حضور در انتخابات مجلس خبرگان منتشر شده است. اخباری که فصل مشترک همه آنها، تصمیم این نیروها برای حضور پررنگ در انتخابات است.
خبر آن‌لاین - متعلق به حسین انتظامی، معاون وزارت ارشاد دولت حسن روحانی و نزدیک به علی لاریجانی - اسفندماه گذشته، در گزارشی، انتخابات مجلس خبرگان را “میدان جدید زورآزمایی اصولگرایان و اصلاح‌طلبان” توصیف کرده و با اشاره به اینکه “اصلاح‌طلبان که این روزها استراتژی «فتح سنگر به سنگر» را دستور کار خود قرار داده‌اند، برنامه‌ریزی جدی برای تصاحب صندلی‌های سبز بهارستان و مجلس خبرگان را از مدت‌ها پیش آغاز کرده‌اند”، نوشته بود: “آماده‌سازی چهره‌های سفید و کم حاشیه از یک سو و فضاسازی برای بازگرداندن صندلی ریاست مجلس خبرگان به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را شاید بتوان مشخص‌ترین استراتژی اصلاح طلبان برای انتخابات مجلس خبرگان دانست”.
به نوشته خبر آن‌لاین هاشمی‌رفسنجانی قصد دارد حسن روحانی و سیدحسن خمینی را برای ورود به انتخابات مجلس خبرگان راضی کند، تلاشی که گفته می‌شود اصلاح‌طلبان نیز برای راضی کردن سیدحسن خمینی برای حضور در انتخابات، آغاز کرده‌اند.
انتشار چنین گزارش‌هایی اما با واکنش اصولگرایان مواجه شد. رجانیوز، وب‌سایت نزدیک به جبهه پایداری، این حرکت اصلاح‌طلبان را چنین توصیف کرد: “رویکرد خطرناک برخی جریانات سیاسی برای تقلیل انتخابات مهم خبرگان در دعواهای نازل سیاسی و گروهی، موضوع مهمی است که به نظر می‌رسد برخورد و واکنش جدی فعالین سیاسی در جناح‌های مختلف سیاسی را لازم داشته باشد”.
این وب‌سایت اصول‌گرا به نقل قولی از آیت‌الله خامنه‌ای نیز اشاره کرده بود. رهبر جمهوری‌اسلامی پیش از این پیرامون انتخابات مجلس خبرگان گفته بود: “مجلس خبرگان، میدان قدرت نیست بلکه میدان معنویت، کار برای خدا و حفظ اصول اساسی انقلاب است و همه اعضای مجلس خبرگان از جمله هیأت رئیسه محترم باید با توجه به این نکات مهم، مراقب گفتار و عملکرد خود باشند و تبلیغات خصمانه دشمنان را هوشیارانه خنثی کنند… مجلس خبرگان مجلسی پاکیزه و عرصه اتحاد کلمه است و به علت وظایف بسیار سنگین خود در موضوع رهبری، اصولاً نمی تواند عرصه دعوا و جنگ قدرت باشد اما برخی رسانه های داخلی در یکی دو ماه اخیر، با تبلیغات دروغ دشمنان همراهی کردند که به آنها اخطار می کنم به حریم مجلس خبرگان نزدیک نشوند و این گونه بازی ها را در مسائل و مباحث دیگر دنبال کنند”.
مجلس خبرگان رهبری ۸۶ عضو دارد و انتخابات آن هر هشت سال یک بار برگزار می‌شود. طبق اصل ۱۰۷ قانون اساسی این مجلس وظیفه تعیین رهبر جمهوری اسلامی را بر عهده دارد و طبق اصل ۱۱۱ می تواند در صورت عدم انجام وظایف قانونی رهبر یا پی بردن به فقدان شرایط رهبری در وی، او را از سمت خود برکنار کند.
نظارت بر نهادهای زیرمجموعه رهبر جمهوری‌اسلامی نیز از جمله وظایف این مجلس است. مساله‌ای که البته بخشی از آن پیش از این با مخالفت آیت‌الله خامنه‌ای روبه‌رو شده بود.
این مساله نخستین بار توسط عباس نبوی، عضو هیات علمی موسسه امام خمینی، وابسته به محمدتقی مصباح یزدی، در جلسه هفتگی انصار حزب‌الله، فاش شد.
وی سه سال پیش خبر از آن داده بود که رهبر جمهوری اسلامی در نامه ای به “کمیسیون نظارت بر رهبری” مجلس خبرگان تاکید کرده که نظارت این مجلس، صرفا به معنی بررسی شرایط کلی رهبری است.
نبوی اضافه کرده بود که آیت‌الله خامنه‌ای خطاب به خبرگان نوشته است: “اگر بر شرایط خدشه‌ای وارد شد، بیایید مشخص کنید و معلوم شود آنهایی که مدعی هستند راه انحراف می‌روند یا اینکه به شرایط رهبری خدشه‌ای وارد شده است. اگر باقی هست آن وقت در مورد خرده‌ریز‌ها نمی‌پذیرم که شما وارد جزئیات شوید… اینکه بگویید شرایط هست و کاملا وجود دارد، اما ما می‌خواهیم درباره این موارد که مثلا چرا این آقا را به فلان سمت برگزیدید و چرا به فلانی اجازه داده‌اید، نمی‌شود”.
برخی دیگر از اعضای مجلس خبرگان نیز گفته بودند که رهبر جمهوری‌اسلامی مانع حضور مسوولان برخی نهادهای زیردست خود در مجلس خبرگان برای توضیح پیرامون عملکرد خود شده است.
اکبر هاشمی رفسنجانی در گفت‌وگویی با نشریه حکومت اسلامی، ارگان این مجلس (شماره تابستان ۱۳۸۵) نیز گفته بود: “مجلس خبرگان فرضش بر این بود که هر چیزی که به رهبری مربوط می شود را پیگیری کند، مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام، صدا و سیما، نیروهای مسلح و هر چه که تحت امر رهبری است. اینها به مجلس خبرگان فراخوانده شوند و گزارش کارهای خودشان را به خبرگان بدهند و خبرگان هم سؤال کنند و آنها هم توضیح بدهند و احیاناً اگر اشکال و ایرادی هم بود، در همان جلسه مطرح شود تا همه در جریان قرار بگیرند، این به صورت قانون در آمد. اما وقتی بعضی از این نهادها دعوت شدند که در جلسه خبرگان حضور پیدا کنند تا گزارش عملکردهای خودشان را بدهند، دفتر رهبری مانع حضور آنها در خبرگان شد و اظهار داشتند که رهبری نظرشان این است که این موضوع جزء وظایف خبرگان نیست”.
احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان هم در این‌باره گفته بود: “نظر عده زیادی از اعضای خبرگان بر این بود که باید هیأت تحقیق در نهادهای زیر نظر مقام معظم رهبری تحقیق و بررسی کند که آیا درست اداره می شوند یا نه؟… نظر اکثریت بر این بود. تا این که موضوع را با مقام معظم رهبری در میان گذاشتیم. چندین جلسه صحبت شد، ایشان با این نظر موافق نبودند. در مورد نیروهای مسلح فرمودند: اصلاً حرفش را نزنید، برای این که در نیروهای مسلّح امکان این که کسی تحقیق و سؤال کند، نیست. نیروهای مسلّح جای این حرف ها نیست. مگرمی شود کسی در میان نیروهای مسلح وارد شود و راجع به مسائلی ایجاد شبهه کند؟ در این صورت فرمانده نمی تواند کار کند. به هر حال طی دو ـ سه جلسه ای که با ایشان داشتیم و بحث های زیادی شد، با این موضوع مخالفت کردند”.
