آرش سیگارچی
در حالی که سه هفته پیش با فشار “اعضای پرنفوذ شورای شهر تهران به کمیته نامگذاری”، نامگذاری خیابان دکتر محمد مصدق از دستور کار این شورا خارج شد، دیروز اعضای این شورا یکی از خیابان ها در منطقه شش را به نام ”عماد مغنیه” نام گذاری کردند تا این منطقه پس از نام هایی چون “خالد اسلامبولی”، “انتفاضه” و “دکتر فتحی شقاقی” اینک نام یک فعال نظامی دیگر راکه از سوی رسانه های بین المللی “تروریست” لقب گرفته، بر دیوارهای خود شاهد باشد.
خبرگزاری فارس دیروز خبرداد اعضای شورای شهر تهران به نامگذاری یکی از خیابان های تهران به نام عماد مغنیه رای دادند تا به این ترتیب نام خیابان “بهاران” واقع در محدوده منطقه شش شهرداری تهران به نام “شهید عماد مغنیه” تغییر یابد.
به نوشته خبرگزاری فارس، “شهید عماد مغنیه فرمانده شاخه نظامی مقاومت اسلامی لبنان بهمن ماه سال گذشته در دمشق ترور شد و به شهادت رسید.“ خبر کشته شدن”عماد فائز مغنیه” از فرماندهان ارتش حزب الله لبنان که شنبه 28 بهمن ماه گذشته منعکس شد با دو واکنش کاملا متضاد رو به رو شد. از یک سو حزب الله لبنان و بسیاری از مقامات و سازمان های جمهوری اسلامی ایران او را در حد یک “قهرمان” ملی ستودند و از سوی دیگر برخی رسانه ها همچون بی بی سی به نقل از ماموران سازمانهای اطلاعاتی او را “سلطان ترور” نامیدند.
هنوز چند ساعت از ترور مغنیه نگذشته بود که ستاد پاسداشت شهدای نهضت جهانی اسلام ]استشهادیون] اعلام کرد سنگ یادبود “شهید عماد مغنیه” را در تهران نصب می کند و شاخه دانشجویی اصولگرایان تحول خواه هم پیشنهاد داد ”یکی از خیابانهای تهران به نام شهید مغنیه” نام گذاری شود.
اینک در حالی پیشنهاد این تشکل دانشجویی توسط شورای شهر تهران اجرا شده که کمیته نامگذاری شورای شهر تهران پیش از این در ماه گذشته حاضر نشده بود نام دکتر مصدق را بر خیابانی در تهران بگذارد.
مصدق؛ منتفی
وقتی مردادماه گذشته خبرنگاری از یکی اعضای شورای اسلامی شهر تهران پرسید چرا خیابانی به نام دکتر محمد مصدق، رهبر جنبش ملی شدن صنعت نفت در ایران نیست، او گفت «تاکنون کسی در این رابطه درخواست نکرده» و اینچنین بود که ابتدای شهریور، جمعی از خبرنگاران و روزنامه نگاران با ارایه درخواستی به کمیته نامگذاری شورای شهر تهران درخواست کردند نامگذاری خیابانی به نام دکتر مصدق در دستور کار قرار گیرد.
هنوز هفته ای از انتشار این خبر نگذشته بود که روز دهم شهریور برخی از روزنامه ها به نقل از اعضای شورای شهر “احتمال رای آوردن خیابان مصدق” را “زیاد” دانستند و حتی خبرگزاری میراث خبر به نقل از یک منبع آگاه نوشت که: “هفت رای از دوازده رای اعضای شورا با این طرح موافق است”.
در همین ارتباط ”احمد مسجد جامعی”، رییس کمیسیون فرهنگی - اجتماعی شورای شهر تهران از این طرح استقبال کرد و گفت: “به خاطر احترام به تلاش‌های رهبر مبارزات ملی شدن صنعت نفت در ایران هم که شده باید خیابانی را به نام او نام گذاری کرد و این رسمی است که در غالب کشورها وجود دارد.“
علاوه بر مسجد جامعی دیگر اعضای اصلاح طلب شورای شهر تهران از جمله “محمد علی نجفی”، “معصومه ابتکار” و “هادی ساعی” نیز با این نامگذاری، موافق بودند. غیر از اصلاح طلبان، حتی معصومه آباد، دبیر کمیته نامگذاری شورا هم در این باره گفت: “کاملا موافقم و این طبیعی است که نام دکتر مصدق بر یکی از خیابانهای شهر نقش بندد.”
هرچند پیش از این، نامگذاری خیابانی به نام دکتر مصدق نخستین بار در شورای شهر دور نخست مطرح اما اندکی بعد به بایگانی شورا سپرده شد اما اینبار این احتمال وجود داشت که نام مصدق بر خیابانی در تهران نقش ببندد اما 19 شهریور ناگهان اعلام شد: “بررسی هایی که تا کنون در این زمینه صورت گرفته نشان می‌دهد که دکتر مصدق شرایط طرح در کمیته نامگذاری را ندارند چرا که آرا و افکار ایشان مورد تایید مقامات رسمی ایران نیست.“
هرچند معصومه آباد توضیح بیشتری نداد، اما یک هفته بعد روزنامه اعتماد خبر داد: “منابع آگاه در شورای شهر وجود چنین فشاری را تایید کردند و علت اصلی خارج شدن نامگذاری خیابان دکتر مصدق را از دستور کار شورا همین فشارها دانستند.”
به نوشته این روزنامه، “کارشناسان پیشنهاد نامگذاری که عده ای از مورخان و اسلام شناسان بودند که به مبانی فکری امام خمینی(ره) رهبر انقلاب آشنایی داشتند و صاحب رای بوده اند، این پیشنهاد را رد کردند.”
منطقه خیابان های سیاسی
حال در شرایطی خیابانی در منطقه ششم تهران به نام “عماد مغنیه” نامیده شده است که منطقه شش تهران پیش از این میزبان نام های اینچنینی دیگری هم بوده است.
منطقه ششم شهرداری تهران که به نوعی قلب تهران نیز نامیده می شود از شمال به اتوبان همت و از جنوب به خیابان انقلاب ختم می شود و از شرق و غرب میان دو بزرگراه مدرس و چمران قرارگرفته است. منطقه شش در حالی محله های یوسف آباد، مطهری، میدان ولی عصر و بلوار کشاورز را در برگرفته که پیش از این همزمان با اوایل انقلاب نام خالد اسلامبولی که قاتل “انورسادات”، رییس جمهوری مصر بود جانشین نام خیابان وزرا در این منطقه شد و این نام گذاری به قطع روابط دیپلماتیک بین ایران و مصر منتهی شد و همچنان روابط این دو کشور بهبود نیافته است.
در میانه های دهه هفتاد نیز پس از ترور “فتحی شقاقی” از بنیان‌گذاران جهاد اسلامی فلسطین، نام خیابان دیگری در منطقه ششم به “فتحی شقاقی” اختصاص یافت.
همچنین در سالهای پایانی دهه هفتاد همزمان با سخنرانی رهبر جمهوری اسلامی در مورد “انتقاضه مردم فلسطین”، نام خیابانی در منطقه شش تهران به “انتفاضه” تغییر کرد و کمی بعد همزمان با پخش تصاویری از کشته شدن یک کودک فلسطینی به نام “محمد الدوره”، نام خیابانی دیگر در حوالی میدان آرژانتین، به نام وی اختصاص یافت.