آلانا سمیوئلز
گودردز، سایت دوستداران کتاب مستقر در سانتا مونیکا، مکانی برای تخلیه انرژی سیاسی است. علی، جوان 20 ساله ای که در جنوب ایران زندگی می کند و از اظهار نظر یک مقام دولتی درباره روزنامه محافظه کار کیهان بعنوان “مظهر مخالفت” به خشم آمده است، وارد یک وب سایت پرطرفدار می شود.
او در پیامی در سایت می نویسد: تمجید از این روزنامه دولتی “بزرگترین جوک سیاسی سال است. من نمی توانم باور کنم که چه ملت احمق و چه رئیس جمهور احمقی داریم که هنوز مردم دنباله رو او هستند.” سایت گودردز بحثی را درباره آزادی سخن و سانسور در جمهوری اسلامی ایران آغاز کرد و مخالفان هم کم نگذاشتند.
آنها عصبانی و مأیوس و سرگرم از این اظهارنظرها بودند. دانشجویی بنام فاطمه نوشته است: “مردم کشور ما به یک نقطه ای رسیده اند که برای سرنوشت خودشان هیچ کاری نمی کنند.” در حالیکه فقط یک سال از راه اندازی سایت گودردز می گذرد، جایی که جوانان ایرانی از تخلیه انرژی سیاسی خود احساس امنیت می کنند، عضویت آنها در این سایت به بیش از یک پنجم رسیده است.
ایرانیان نیز مانند سایر خوانندگان کتاب در جهان، به توصیه کتاب های ارزنده و مرور و نقد آنها می پردازند. دومین کتاب مورد علاقه آنها پس از “رمز داوینچی”، رمان ضداستبدادی “مزرعه حیوانات” نوشته جرج اورول است. اما در بخش های فارسی این سایت، ادبیات همیشه موضوع اصلی نیست. میثم شهسواری، دانشجوی قزوینی، می گوید: “جوانان معمولا ً به بحث درباره مسائل سیاسی می پردازند.“
در ماه نوامبر، عکسی از رئیس جمهور احمدی نژاد در سایت منتشر شد که در دیدار از یک منطقه روستایی ایران با حیرت به شیر آب نگاه می کرد. دهها اظهارنظر در واکنش به این تصویر در سایت منعکس شد. مهدی 23 ساله از کرج نوشته: ”یک روباه مکار و پرمدعا.” کتایون 23 ساله که در انگلیس کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی می خواند، نوشته است: ”ظاهرساز بزرگ.”
حتی ورود به مسائل مذهبی نیز در این سایت ممنوع نیست. در یک بحث گروهی، یکی از اعضا به موضوعاتی از قرآن اشاره کرده است که به اعتقاد او آنقدر تخیلی هستند که نمی شود باور کرد، مثلا ً بخش های مربوط به موجودات ماوراء طبیعی مانند جن و انسان هایی که تبدیل به میمون شده اند.
از آنجا که سایت گودردز مخاطبان نسبتا ً کمی دارد و اساسا ً بجای سیاست روی کتاب متمرکز شده است، بنظر نمی رسد خیلی مورد توجه رژیم باشد. برخلاف سایت های MySpace، YouTube و چندین سایت اجتماعی دیگر، این سایت توسط همه سرویس دهندگان اینترنت فیلتر نمی شود. پوروچیستا خاکپور نویسنده ایرانی که در نیویورک زندگی می کند، می گوید: ”این سایت درباره قرارومدار بین دخترپسرها و شبکه سازی نیست، بحث برانگیز هم نیست. یک تریبون آزاد و دوستانه است.” او اخیرا ً در این سایت، بخشی بنام ادبیات ایران و قوم مهاجر راه اندازی کرده که فقط ظرف چند روز 80 نفر عضو داشته است.
در کشوری که مکان های عمومی ملاقات مانند قهوه خانه ها و کافی نت ها بدون هشدار تعطیل می شوند و جوانان با یک سری قوانین روبرو هستند که مدام در حال تغییراند و به آنها دیکته می کنند که چه باید بکنند و چه نباید بکنند، سایت گودردز یک مأمن امن بشمار می رود و به گفته حمید دباشی، استاد مطالعات ایران و ادبیات تطبیقی در دانشگاه کلمبیا، ”بازی موش و گربه است،” دولت تریبون های بحث و گفتگو را تعطیل می کند و مردم بلافاصله آنها را راه اندازی می کنند.
نازنین روزنامه نگار 25 ساله در تهران می گوید: “ما هیچ جایی برای ابراز عقایدمان نداریم.” او در مصاحبه ای گفته است، دولت احمدی نژاد اخیرا ً کتابفروشی- کافی نت محله آنها را تعطیل، دسترسی آنها به برخی از کتاب های خارجی را محدود و فروشندگان فیلم و سی دی های خارجی را سرکوب کرده است. نازنین می گوید: “وقتی ما یک سایتی را می بینیم که می توانیم در آن عقایدمان را بیان کنیم، به آن ملحق می شویم.“
اوتیس چندلر مؤسس این سایت می گوید: “من از محبوبیت این سایت در ایران خوشحالم. این بعد مهم یک سایت اجتماعی است که به مردم اجازه می دهد با روش هایی که احتمالا ً قبلا ً امتحان نکرده اند، ارتباط برقرار کنند.“
منبع: لوس آنجلس تایمز، 2 ژانویه