یک نماینده مجلس عضو جبهه پایداری٬ گفت که جمهوریاسلامی و آمریکا طی یک سال گذشته حداقل ده جلسه خصوصی با یکدیگر برگزار کردهاند.
محمود نبویان٬ نماینده مجلس٬ به وبسایت دفاعپرس گفت که دولت حسن روحانی در یک سال گذشته “با اصرار زیاد تلاش کرده است تا از طرف نظام مجوز بگیرد تا خصوصی با آمریکا… جلساتی را در زمینه بررسی بحث هسته ای برگزار کند” و از آن زمان تاکنون “بیش از ده جلسه خصوصی با آمریکا در رابطه با مذاکرات هسته ای برگزار شده”، اما “باید بررسی کرد که حاصل این جلسات چه بوده است”.
نبویان اشاره بیشتری به مفاد این مذاکرات و یا زمان و مکان برگزاری آن نکرده. نکته قابل توجه آن است که چند ماه پیش
آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، مذاکره با آمریکا را رد و گفتوگوهای جمهوریاسلامی با این کشور در موارد خاص را نیز بیفایده توصیف کرده بود.
به گفته نبویان “نمایندگان از دستگاه دیپلماسی در خواست دارند تا روند برخورد خود با غرب را تغییر دهد”.
این چندمین بار است که بحث برگزاری مذاکرات مخفی میان ایران و آمریکا توسط اصولگرایان فاش میشود؛ نشست هایی که با نظر مثبت رهبر جمهوری اسلامی برگزار شده.
با این حال آیتالله خامنهای همواره از منتقدان مذاکره با آمریکا بوده و در محافل عمومی این مساله را نفی کرده و آن را به ضرر جمهوریاسلامی دانسته است.
در آخرین مورد از این دست، او گفته است که رابطه با آمریکا “به جز در موارد خاصی برای جمهوری اسلامی نه تنها هیچ نفعی ندارد بلکه ضرر هم دارد و کدام عاقلی است که دنبال کار بی منفعت برود”.
سید علی خامنهای گفته: “در زمینه ادامه مذاکرات هسته ای، [گفت و گو با آمریکا را] منع نمی کنیم و کاری که دکتر ظریف و دوستانشان شروع کردند و تا امروز هم خوب پیش رفتند دنبال می شود اما این، یک تجربه ذیقیمت دیگر برای همه بود که متوجه شویم نشست و برخاست و حرف زدن با آمریکایی ها، مطلقا تاثیری در کم کردن دشمنی آنها ندارد و بدون فایده است”.
او در سخنرانی خود در نخستین روز سال جدید هم گفته بود: “مذاکره در موضوعات خاص اشکالی ندارد؛ منتها گفتم من اعتماد ندارم، خوشبین نیستم به مذاکره، لکن میخواهند مذاکره کنند، بکنند؛ ما هم به اذنالله ضرری نمیکنیم”.
رهبر جمهوریاسلامی پس از سفر حسن روحانی به نیویورک و گفتوگوی تلفنی وی با باراک اوباما نیز گفته بود: “ما از تحرک دیپلماسی دولت حمایت میکنیم و به تلاش دیپلماسی اهمیت میدهیم و از آنچه در سفر اخیر بود حمایت میکنیم. البته برخی از آنچه در سفر نیویورک پیش آمد به نظر ما بجا نبود، لکن ما به هیات دیپلماسی دولت عزیزمان خوشبین هستیم ولی به آمریکاییها بدبینایم”.
او پیشتر نیز درباره رابطه با آمریکا چنین اظهارنظر کرده بود: “در سالهای گذشته عده ای اینجور وانمود می کردند که اگر با آمریکایی ها دور میز مذاکره بنشینیم بسیاری از مشکلات حل می شود، البته ما می دانستیم اینجور نیست اما قضایای یک سال اخیر برای چندمین بار این واقعیت را اثبات کرد”.
پیش از این برخی مسوولان جمهوریاسلامی و همچنین یک سایت نزدیک به سپاه پاسداران، نوشته بودند که ایران و آمریکا پیش از روی کار آمدن دولت روحانی، نشستهای محرمانهای با یکدیگر داشتهاند.
علیاکبر صالحی، وزیر امورخارجه دولت احمدینژاد، در گفتوگویی با شبکه العالم، گفته بود که برخی از مسوولان دولت احمدینژاد معتقد بودند که باید با آمریکا به شکل مستقیم و دوجانبه مذاکره شود.
به گفته صالحی پس از آن، وی به عنوان وزیر امورخارجه با رهبر جمهوری اسلامی در این باره صحبت کرده و رهبر جمهوریاسلامی به او گفته که “به آمریکاییها نمیشود اعتماد کرد… آنها عهدشکنی میکنند، نقض پیمان میکنند و قابل اعتماد نیستند و حسن نیت ندارند”.
صالحی گفته بود که آیتالله خامنهای در نهایت به او گفته بود: “اشکالی ندارد، بروید و این کار [مذاکره با آمریکا] را انجام دهید، اما بدانید که این اتمام حجت خواهد بود. ما بهانه را از آنها خواهیم گرفت و به مردم خودمان اعلام خواهیم کرد که از هر فرصتی برای حل و فصل مسالمتآمیز این موضوع در چارچوب عزت، حکمت و مصلحت استفاده میکنیم و بهانه را از آنها خواهیم گرفت که آنها با افکار عمومی بازی نکنند”.
همان زمان سایت ایران هستهای، نزدیک به سپاه پاسداران، نوشته بود که برای مذاکره میان جمهوریاسلامی و آمریکا چهار شرط از سوی آیتالله خامنهای مطرح شده؛ عدم حضور وزیر امورخارجه در مذاکرات و همچنین نتایج ملموس در کوتاهمدت، از جمله شرطهای آیتالله خامنهای بوده است.
این وبسایت همچنین نوشته بود که سیاستگذاری درباره این مذاکرات از سوی یک “کمیته سه نفره شامل سه تن از مسوولان ارشد دولت” انجام میشده، اما “محمود احمدینژاد نقش چندانی در آن نداشته است”. مسوولیت این مذاکرات نیز “با یکی از معاونان کارکشته وزارت خارجه” بوده و از سوی آمریکا، جیک سالیوان مشاور جو بایدن و بیل برنز قائممقام وزارت خارجه در این مذاکرات شرکت داشتهاند.
ایران هستهای نوشته بود: “تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری، سه دور مذاکره در مسقط برگزار شد… آمریکاییها در همان مذاکرات رسما غنیسازی ایران را پذیرفتند. موضوع پذیرش غنیسازی توسط آمریکا در نامهای مکتوب به ایران اعلام شد”.