دانیل سالواتور شیفر
۱۱ فوریه ۱۹۷۹ بود. آن روز، که از آن دقیقاً ۳۴ سال می گذرد، آیت الله خمینی به طور رسمی در حکومت تازه تأسیس “جمهوری اسلامی” قدرت را در دست گرفت تا به کمک جمعی پرشور و آشفته و همچنین ارتشی پرتعصب یکی از بدترین دیکتاتورها را در جهان پدید آورد: یک حکومت دین سالار شیعه که اساس آن را قوانین قرآن و شریعت تشکیل می دهند.
من نمی خواهم در این مقاله برای هزارمین بار به رفتار این حکومت و ژست های دموکراتیک آن، یا به شکنجه ها و جنایات دیگری که به طور روزانه و به مانند دیگر حکومت های خونخوار و تاریک اندیش جهان نسبت به مخالفانش روا می دارد اشاره کنم. سکینه محمدی آشتیانی، زن جوان بیچاره ای که بخاطر زنا به سنگسار محکوم شده بود، به دلیل اقدامات عده ای روشنفکر [از جمله تلاش های کوچک من] در تابستان سال ۲۰۱۰ از یک مجازات بی رحمانه و وحشیانه رهایی یافت.
انحرافات سیاسی و ایدئولوژیک
در میان افرادی که بخاطر سکینه تلاش کردند و به فراخوان بین المللی ای که من در رسانه های مهم اروپا منتشر کردم پاسخ مثبت دادند، نام روشنفکران فرانسوی بسیاری به چشم می خورد: لوک فری، ویوین فورستر، کارولین فورست، ماکس گالو، مارک هالتر، الکساندر ژاردن، ژولیا کریستوا، ادگار مورن، ژیل پرو، میشل پرو، الیزابت رودینسکو، میشل سر، آلن تورن، میشل ویویورکا،… و البته شجاعت برنار آنری لوی را فراموش نمی کنیم که آندره گلوکسمان و پاسکال بروکنر نیز به او پیوستند.
روشنفکران هیچ گاه تا این حد نسبت به ایران خمینی واکنش نشان نداده بودند. درهمین راستا به نمونه ای غم انگیز ولی سازنده می توان اشاره کرد: فردی زیرک به نام میشل فوکو که باعث ایجاد یک “روشنفکر ویژه” از خود شد، طی سال های اخیر از گم کردن راه خود در انحرافات سیاسی و ایدئولوژیکی ابایی نداشته.
نوشته های تردیدآمیز میشل فوکو
همین کافی است که به نوشته او در روزنامه ایتالیایی “کوریره دله سرا” به تاریخ ۲۶ نوامبر ۱۹۷۸ اشاره کنیم. موضوع مقاله او در رابطه با آیت الله خمینی و معرفی کردن اش به عنوان “رهبر روحانی” انقلاب وحشتناک اسلامی بود: “این قیام مردان و روستاییان با دستان خالی است که می خواهند فشار سیستم جهانی را از شانه های ما و شانه های خودشان بردارند؛ این شاید اولین قیام بزرگ علیه سیستم های جهانی باشد که خود را به عنوان یک قیام مدرن به جهانیان می شناساند.”
میشل فوکو که همچنین نویسنده کتاب های مهمی در زمینه های تاریخ عقاید و علوم اجتماعی است، تا حدی پیش رفت که به شکلی اغراق آمیز خمینی را “مرد مقدس تبعید شده در پاریس” خواند. و هم او که پس از چندی به یکی از بدترین دیکتاتورهای جهان تبدیل شد، ازسوی والری ژیسکار داستن، رییس جمهور وقت، در نوفل لوشاتو و در خانه ای بزرگ و لوکس تحت حمایت قرار گرفت.
سفر ژان پل سارتر به تهران
میشل فوکو تنها روشنفکر فرانسوی نیست که حمایت خود را از حکومت دین سالار به ظاهر مذهبی با رنگ و بوی افراط گرایی، که فرد “خدا ناباور” را به مرگ محکوم می کند، نشان می دهد. روشنفکران طرفدار مائو مانند موریس کلاول، پدر ایدئولوژیک “نو فیلسوفان” نیز از آن جمله اند.
تا آنجا که ژان پل سارتر به همراه سیمون دوبووار به دیدن این شخصیت عمامه به سر با نگاهی توهم زده رفت تا به طور رسمی و به هدف تبلیغات از او حمایت کند. و این درحالی بود که با نگاهی به وضعیت زنان در جمهوری اسلامی، حضور نویسنده “جنس دوم” اقدامی بسیار تناقض آمیز به نظر می آمد.
نگاه دقیق ریمون آرون
از همین منظر، بازخوانی “افیون روشنفکران” نوشته صادقانه و اندیشمندانه ریموند آرون بسیار سازنده به نظر می رسد: “درتلاش برای توضیح رفتار اندیشمندان که نسبت به نقاط ضعف دموکراسی ها موشکافی می کنند و نسبت به جنایات بزرگ در صورتی که زیر نام دکترین های بزرگ انجام شده باشد به دیده اغماض می نگرند، به واژه هایی مقدس برخوردم: چپ، انقلاب، پرولتاریا.”
اکنون متأسفانه شاهد آن هستیم که دیدگاه های آرون همچنان به قوت خود باقی اند. ازسوی دیگر می بینیم که اکثر اندیشمندان ما، به ویژه رسانه ای ترین آنها در فرانسه، بدون هیچ گونه ملاحظه فیلسوفانه یا اصولی آنچه را در تونس، لیبی یا مصر روی داده به نام “بهار عربی” می خوانند: پیش درآمدی فاجعه آمیز که به دنبالش زمستان های سخت اسلام گرایانه از راه می رسد. درست به مانند آنچه در زمان انقلاب اسلامی در ایران گذشت که طی آن دست مجنونان راه خدا، و در رأس شان آیت الله خمینی، به این تمدن بزرگ رسید و سپس به ایجاد تشکل های افراط گرایانه و تروریست در منطقه منتهی شد: حزب الله در لبنان و حماس در فلسطین.
این تهدید عظیم سیاسی-ایدئولوژیکی-مذهبی باعث شد تا ایران خمینی تناقض عظیمی در میان روشنفکران و اندیشمندان برجسته همچون سارتر و فوکو ایجاد کند.
منبع: لوپوئن، ۱۲ فوریه
