آرش سمیعی
خطیب جمعه قم: مسوولان مبالغه نکنند
سه روز پس از آنکه وزیر اقتصاد دولت احمدی نژاد در آغاز هفته دولت از کسری 16 درصدی بودجه سال جاری و تصمیم دولت برای ارائه لایحه متمم بودجه به مجلس خبر داد، رسانه‌ها در راس آنها صداوسیما به انعکاس موج فزاینده وعده‌هایی می‌پردازند که از زبان احمدی نژاد و وزیران، معاونان و حامیان دولت وی مطرح می‌شود. اما در همین حال مسایل مهمی که تاکنون مورد اختلاف بوده‌اند از جمله افزایش نرخ تورم و کاهش نرخ رشد صنعتی کشور، عامدانه در آمارها و سخنرانی‌های پروعده، نادیده گرفته می‌شوند.
هفته آغازین شهریور ماه سال 86 که به عنوان هفته دولت نامگذاری شده است، دومین سالی است که اعضای کابینه محمود احمدی‌نژاد این مناسبت را جشن می‌گیرند، برای تبلیغات مثبت درباره عملکرد دولت نهم مراسم‌های مختلف برگزار می‌کنند و به شهرستان‌ها سفر می‌کنند و با ارائه ادعای بحث انگیز می کوشند ثابت کنند که این دولت بهتر از دولت های گذشته است.
این مقایسه‌ای است که وزیران دولت احمدی نژاد نیز هیچ ابایی از بیان و تکرار آن ندارند، به طوری که صفارهرندی وزیر ارشاد این دولت بار دیگر ادعا کرده است: “افزایش سطح توقع ملت تنها یک وعده نیست، دولت نهم در عرصه خدمتگذاری به رکوردی دست پیدا کرده است که دولت‌های آینده برای شکستن آن به زحمت خواهند افتاد.”
سخنان دیگر اعضای اصلی این دولت نیز به همین اندازه عجیب، گاهی مغایر با برخی واقعیت‌ها و گاهی مغایر با برخی ادعاهای گذشته همین‌ها بود. به طوری که برخلاف انتقادات صریحی که ماه گذشته احمدی نژاد در خصوص برنامه چهارم توسعه و چشم‌انداز بیست ساله مطرح کرد، پرویز داوودی معاون اول وی در جمع معاونان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی، سیاست‌های دولت نهم را تنها راه نیل به اهداف سند چشم‌انداز بیست ساله و کاملا منطبق بر برنامه چهارم توسعه دانست.
در این میان نکته جالب توجه آن است که دو وعده مهم اقتصادی دولت نهم به مردم، این بار نه از زبان چهره‌های اقتصادی کابینه، که در سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد. صفارهرندی که جمعه گذشته برای تشریح دستاوردهای دولت به اصفهان رفته بود، در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه این شهر وعده داد که تا دو سال آینده سایه شوم بیکاری به کلی از کشور رفع می‌شود. صفار در حالی این ادعا را مطرح کرد که نه تنها هیچ کشوری در جهان نبوده و هیچ نظریه اقتصادی هم به این قائل نیست که نرخ بیکاری در عمل به صفر برسد، بلکه شواهد نشان می‌دهد که دولت‌های ایران در بهترین حالت توانسته‌اند سالانه به اندازه رقمی در حدود نیم درصد جمعیت کشور ایجاد اشتغال کنند.
اما صفار هرندی به ادعای به صفر رساندن رقم بیکاری اکتفا نکرد و از حل قریب الوقوع بحران مسکن نیز سخن گفت. وی ادعا کرد که دولت با به صفر (!) رساندن قیمت زمین در شهرهایی با جمعیت زیر صد هزار نفر سعی دارد بحران مسکن را تا چند سال آینده به آرامش تبدیل کند. این در حالی است که حتی هیچ نمایندگان عضو کمیسیون عمران مجلس هفتم نیز که بارها صحبت از کاهش نقش سرمایه‌ای برای زمین و مسکن کرده‌اند، تاکنون ادعا نکرده بودند که قیمت زمین را به صفر می‌رسانند.
کاهش زمان افتتاح پروژه‌ها و دفاع از سفرهای استانی دولت یکی دیگر از مواردی است که دولتمردان نهم در روزهای اخیر بر روی آن تبلیغ می‌کنند. از یک سو وزیر ارشاد از عملی شدن “صد در صد” مصوبات هیات دولت در برخی استان‌‌ها خبر داد و از سوی دیگر غلامحسین الهام، سخنگوی دولت از افتتاح 20 هزار طرح عمرانی و خدماتی در سراسر کشور خبر داد و بیشتر آنها را متعلق به مصوبات سفرهای استانی دانست. ادعای عجیب و بی‌سابقه اجرای 100 درصدی مصوبات سفرهای استانی در حالی است که حتی در خبرسازی‌های خبرگزاری رسمی دولت (ایرنا) نیز حداکثر عدد ذکر شده در این باره، 95 درصد بود که در هفته گذشته مطرح شد. پیش از این سعیدلو معاون اجرایی احمدی نژاد این رقم را در بهترین حالت 72 درصد دانسته بود، نمایندگان اصولگرا ارقامی پایین‌تر از 50 درصد را بیان کرده بودند و نمایندگان اقلیت اصلاح طلب و برخی کارشناسان مستقل از ارقامی بین ده تا سی درصد پیشرفت در مصوبات سفرهای استانی خبر داده بودند.
اما در حالی که ادعاهای صاحب‌منصبان بلندپایه دولت نهم سرشار از اطلاعات بی‌سابقه و چشم‌اندازهای مسحور‌کننده است، انتشار برخی اظهارنظرها از سوی شخصیت‌های مستقل یا مدافع دولت، باورپذیر بودن دورنمایی را که دولتمردان ارائه می‌کنند، با تردیدهای جدی روبه‌رو کرده است. نمونه‌ای از این اظهارنظرها، سخنان برخی امامان جمعه در برخی از تریبون‌های نماز جمعه سراسر کشور بود که نشانه‌هایی نه چندان پنهان در خصوص ناکامی‌های آینده دولت نهم از حالا در آنها مشهود بود.
در جمعه آغازین هفته دولت، این تریبون‌های سراسری یکصدا در اختیار وزیران دولت نهم بود تا هرکدام به دفاع از دولت نهم و عملکرد خود بپردازند. اما در همین حال همزمان با ارایه گزارش‌های وزیران از عملکرد مجموعه خود، تعدادی از امامان جمعه به انتقاد از دولت پرداختند. مهمترین آنها آیت‌الله ابراهیم امینی خطیب نمازجمعه قم بود که در سخنانی خطاب به دولتمردان توصیه کرد از مبالغه‌گویی خودداری و مشکلات را نیز با مردم در میان بگذارند.
آیت‌الله امینی گفت: “از مسوولان انتظار می‌رود کارهای انجام شده را بدون مبالغه و با ذکر جزییات برای مردم بازگو کنند و در ارائه گزارش از مشکلات و موانع موجود و کارهای انجام نشده نیز سخن بگویند تا مردم مطلع شوند.”
اما هرقدر که آیت‌الله امینی در محافل سیاسی و رسانه‌ها به عنوان چهره‌ای مستقل و غیرجناحی شناخته می‌شود، همتای تهرانی وی یعنی احمد جنتی از مدافعان سرسخت دولت احمدی نژاد به شمار می‌رود. اما او، اگرچه این بار هم نمازجمعه را به تریبونی در دفاع بی‌شائبه از احمدی نژاد و دولت او تبدیل کرد، با این حال با پذیرش تلویحی اجرایی نشدن بخشی از مصوبات دولت، پیشاپیش در صدد توجیه افکار عمومی در این زمینه برآمد.
جنتی با بیان اینکه سفرهای استانی چند هزار مصوبه داشته است، افزود: “این مصوبه‌ها به معنای انجام آن کارها نیست بلکه به این معناست که دولت عزم جدی برای انجام این امور دارد و می‌خواهد این کارها را انجام دهد. دولت در پی حل مشکلات مردم است و در پی آن است تا همه مشکلات حل شود ولی اینکه به طور صددرصد این کارها انجام شود، تابع شرایط و عوامل دیگری است.” سخنان جنتی در تهران در حالی از رادیو پخش می‌شد که همزمان صفار هرندی در نمازجمعه اصفهان در حال مطرح کردن ادعای اجرای صددرصدی مصوبات سفرهای استانی بود.
جنتی تنها کسی نبود که در هفته دولت ادعاهای عجیب صفار هرندی را رد کرد. چرا که درست در همان ساعتی که وزیر ارشاد دولت احمدی نژاد در مراسم افتتاحیه مجموعه فرهنگی– هنری ولایت در کرج در حال بیان این سخنان بود که “این دولت توقع به حق مردم را بالا برده است و با دادن وعده‌های عملی به آنان نشان داده است که اگر سرمایه‌ها در ساخت پروژه‌ای بیش از یک سال زمان صرف شد، می‌توانند از روند پروژه شکایت داشته باشند”، علی معلمی نماینده استان مازندران در مجلس خبرگان رهبری در گفت‌وگو با ایرنا به نمایندگی از مسوولان دولت نهم از مردم خواست در حد امکانات و در حد معقول از دستگاه‌های اجرایی انتظار داشته باشند.