با انتخاب نام “سهمیا” برای کارت انرژی از سوی سازمان بهینه سازی مصرف سوخت، بحث قطع یارانه های نقدی از ابتدای شهریور سال ۹۳ جدی تر شد.
مدیرعامل سازمان بهینه سازی مصرف سوخت روز شنبه در جلسه ای با حضور خبرنگاران اعلام کرد برای کارت جایگزین یارانه نقدی که هفته پیش خبر اولیه ای درباره اش منتشر شده بود، نام هم انتخاب شده: “سهمیا”
به نوشته خبرگزاری های داخلی، نصرت الله سیفی مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت در تشریح جزئیات کارکرد این کارت گفته است: “در حال حاضر نام کارت اعتباری انرژی را «سهمیا» در نظر گرفته ایم که مخفف سامانه هوشمند مدیریت یارانه ایرانیان است. تعدادی کارت اعتباری انرژی نیز به صورت نمونه تهیه شده است. در ایران برای حامل های انرژی مختلف مانند بنزین، گازوییل، برق، گاز، گاز مایع، آب و… یارانه پرداخت می شود که قرار است همه این حامل های انرژی در قالب کارت اعتباری انرژی ساماندهی شوند”.
او افزوده است: “از طریق این کارت اعتباری، افراد می توانند اقدام به مدیریت سوخت کنند به نحوی که قادر می شوند نوع سوخت را به سوخت مورد نیاز خود تبدیل کنند.در حال حاضر یارانه بنزین به خودروها داده می شود به طوری که فردی که صاحب چهار یا پنج خودرو است به اندازه تعداد خودروهای خود از یارانه بنزین ۷۰۰ تومانی استفاده می کند اما فرد فاقد خودرو از این یارانه محروم است، اما در طرح کارت اعتباری انرژی، قرار است یارانه به فرد پرداخت شود. هم اکنون در مصرف گاز نیز عدالت رعایت نمی شود به طوری که افراد ثروتمندی که دارای منزل چند صد متری هستند خیلی بیشتر از افرادی که خانه های کوچکتری دارند برای مصرف گاز، یارانه می گیرند. در طرح کارت اعتباری انرژی، میزان مشخصی از سهمیه سوخت های مختلف در اختیار افراد قرار دارد و آنها می توانند از طریق صرفه جویی و جایگزینی سوخت، به مدیریت مصرف خود بپردازند. این سهمیه ها براساس الگوی اصلاح مصرف و اقلیم و شرایط آب و هوایی مناطق مختلف کشور تعیین می شوند. به عنوان مثال به طور متوسط روزانه ۶۷ میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف می شود که اگر آن را بین ۷۳ میلیون درخواست کننده یارانه تقسیم کنیم برای هر فرد ۲۵ لیتر در ماه بنزین در نظر گرفته می شود که به حساب کارت اعتباری انرژی سرپرست خانوار واریز می شود. براین اساس سهمیه ماهانه یک خانوار چهار نفره حدود یکصد لیتر بنزین می شود. سهمیه آب، گاز مصرفی و سایر سوخت ها نیز براساس مدل های خاصی که مشخص شده اند تعیین شده و در کارت آنها شارژ می شود”.
او این کارت ها را قابل فروش و ذخیره سازی در صورت صرفه جویی دانسته است.
روزنامه دنیای اقتصاد که به هواداران بازار آزاد نزدیک است نیز از این طرح استقبال کرده و در مطلبی نوشته: “پرداخت نقدی یارانه باعث تزریق نقدینگی زیاد به جامعه و دامن زدن به تورم می شود. مزیت اصلی این طرح، جلوگیری از تزریق حجم بزرگ نقدینگی است به طوری که این امر مانع از گسترش تورم می شود.به طور تقریبی سالیانه حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی از طریق پرداخت نقدی یارانه ها در بازار پولی توزیع می شود که به شدت تورم زا است”.
سایت “اراده ملی” هم درباره این کارت نوشته است: “به تازگی طرحی کلید خورده تا یارانه پرداختی معمول در کارت اعتباری انرژی شارژ و ماهانه صرف پرداخت قبض حامل های انرژی شود.این طرح البته فقط در کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران به تصویب رسیده و برای اجرا نیاز به تصویب دولت و مجلس هم دارد. کارت اعتباری انرژی طرحی برای یکسان سازی مصرف یارانه ها در همه گروه ها در طرح جدید شرکت ملی نفت هر خانوار ایرانی کارتی دریافت می کند که موجودی آن معادل یارانه ماهانه است با این تفاوت که امکان برداشت نقدی آن نیست و خانوارها می توانند با آن قبوض آب، برق و گاز را پرداخت کنند حتی می توانند هزینه بخشی از بنزین مصرفی را از این طریق تامین کرد”.
خبرگزاری ایلنا هم از این طرح استقبال کرده و به نقل از امیر جعفرپور کار‌شناس انرژی نوشته: “با توجه به اینکه تاکنون در صدور کارت سوخت خودرو محوری به جای خانواده محور بودن مطرح بوده مقرر شده که در تخصیص یارانه رعایت عدالت شده و خانوار در نظر گرفته شود. با توجه به اینکه در توزیع یارانه عدالت اجرا نمی‌شد و به کسانی که مالک چند خودرو بودند چند کارت سوخت تعلق می‌گرفت تصمیم بر این است که به خانوارها به جای کارت سوخت، کارت انرژی اختصاص یابد که به این ترتیب دارندگان کارت انرژی بوسیله آن بتوانند از وسیله نقلیه عمومی نیز استفاده کنند. با اجرایی شدن این طرح ضمن کمک به پایین آمدن نرخ تورم افزایش نرخ حامل‌های انرژی منجر به وارد شدن ضرر و ایجاد نگرانی در مردم نمی‌شود زیرا در این صورت کسانی که مالک خودرو نیزنیستند می‌توانند ازمزایای یارانه‌ای بودن سوخت استفاده کنند”.
وی افزوده است: “در تخصیص این یارانه بعد خانوار یکی از پارامترهاست و به طور متوسط به هر نفر میزان ۱.۵ لیتر سوخت اختصاص می‌یابد و در واقع کسی هم که در یک روستا زندگی می‌کند و از سوخت نیز استفاده نمی‌کند و با وسیله نقلیه عمومی تردد می‌کند نیز یارانه سوخت اختصاص خواهد یافت.با توجه به درآمد متوسط ماهیانه هر خانوار ایرانی این مبلغ حدود ۸۰ هزار تومان در نظر گرفته خواهد شد”.
گفتنی ست دولت در گام اول خود در اجرای فاز دوم هدفمندی قصد داشت با تبلیغات گسترده بیش از ۱۰ میلیون نفر را از ثبت نام جهت دریافت یارانه نقدی منصرف کند؛ طرحی که با استقبال مردمی رو به رو نشد و در نتیجه راه های دیگری در دستور کار دولت قرار گرفته است.
بر همین اساس گفته می شود کارت موسوم به “سهمیا” محتمل ترین گزینه دولت برای جایگزینی با یارانه نقدی است. این کارت همان طرح کوپن در دهه ۶۰ خورشیدی است که به صورت دیجیتال درآمده است.
