کلود سالهانی
چهار تن از بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه به منظور برچیدن برنامه تسلیحات اتمی کره شمالی به پیونگ یانگ سفر کردند. در صورتی که هیات آژانس اتمی در این امر موفق شود، به تدریج خواهد توانست کره شمالی را از حالت انزوا خارج کند و به آن اجازه دهد به جامعه بین الملل بپیوندد.
یکی از مذاکره کنندگان ارشدی که به پیشرفت این روند شش جانبه کمک کرد، بیل ریچاردسون فرماندار نیومکزیکو و کاندیدای دموکرات ریاست جمهوری آمریکاست. وی در سخنرانی اخیر خود در مرکز سیاست ملی مستقر در واشنگتن، شباهت هایی را میان ایران و کره شمالی خاطر نشان کرد. وی گفت: “هنوز خیلی مانده است که این روند کامل شود و هنوز می تواند از مسیر خود منحرف شود. اما مذاکرات ما با کره شمالی به اثبات رساند که دیپلماسی ماهرانه چقدر می تواند امنیت ملی ما را تقویت کند.”
به اعتقاد ریچاردسون می توان همین رویکرد صلح آمیز را برای ایران بکار برد و او شک ندارد که “نائل شدن به اهداف مشابه در مورد ایران آسان خواهد بود.” اما وی در عین حال باور دارد که تلاش های مشترک دیپلماتیک در کنار تحریم های سخت و کمک شرکای بین المللی آمریکا “یک فرصت عالی برای متقاعد کردن ایران است تا دست از تسلیحات اتمی بکشد.” این امر به شرطی میسر است که در خود آمریکا نیز دو حزب دموکرات و جمهوریخواه با یکدیگر همکاری کنند.
به نظر ریچاردسون یکی از شرایط مذاکره با ایران باید این باشد که آمریکا هیچگونه پیش شرطی معین نکند. وی از دولت بوش به خاطر موعظه کردن رهبری ایران انتقاد و به وی توصیه کرده که قبل از نشست مذاکرات با ایران چه کاری می تواند و چه کاری نمی تواند انجام دهد. ریچاردسون سیاست دولت بوش را “بی فایده” خوانده و افزوده است: “مذاکره بدون پیش شرط به معنی ضمانت عدم دسترسی ایران به سلاح های اتمی نیست. ممانعت از هسته ای شدن ایران نیازمند دیپلماسی قوی و واقع گرایی است. ما باید به خاطر داشته باشیم که هیچ کشوری به واسطه زور از مسائل هسته ای صرفنظر نکرده است، بلکه بسیاری از آنها متقاعد شده اند تا به واسطه سیاست هویج و چماق هسته ای شوند.”
به گفته فرماندار نیومکزیکو، کلید مذاکرات موفق با ایرانیان این است که متقاعد شوند “ بدون تسلیحات اتمی در رفاه و امنیت بیشتری خواهند بود.” به علاوه، ایران نیازمند آن است که از این بحران “آبرومندانه” خارج شود. ریچاردسون با اشاره به درس های برگرفته از جنگ سرد خاطر نشان می کند که موضوع بازدارندگی، موضوع شفافیت و اعتبار است. وی اظهار داشته: “ما باید کاملا ً شفاف و با اعتبار کامل بگوییم که ایران هسته ای مورد پذیرش نخواهد بود و در صورتی که ایرانیان همچنان اراده جامعه بین الملل را نادیده بگیرند، چه اقدامی در مورد آنها خواهیم کرد. پیام روشن باید این باشد: تسلیحات اتمی را گسترش دهید و شاهد تحریم های نابودکننده جهانی باشید. از گسترش تسلیحات اتمی دست بردارید و مشوق های ارزشمندی مانند ضمانت های قوی امنیتی و عرضه ضمانت شده سوخت هسته ای از خارج دریافت کنید.”
به گفته ریچاردسون، این نوع استدلال جای تردیدی باقی نمی گذارد. وی معتقد است: “این نوع نزدیکی به ایران با دنبال کردن سیاست چماق از یک سو و سیاست هویج از سوی دیگر باعث شد تا ما لیبی را مجاب کنیم دست از تسلیحات اتمی خود بردارد. ما باید اینگونه به ایران نزدیک شویم. ما نباید هیچگونه توهمی در مورد رئیس جمهور احمدی نژاد- یک مرد خطرناک با عقاید واقعا ً شرم آور- در سر بپرورانیم. بلکه آمریکا باید شهامت داشته باشد به خطاهای خود مانند حمایت از رژیم سرکوبگر شاه، حمایت از صدام حسین در طول جنگ ایران و عراق و سکوت آمریکا در قبال استفاده رژیم صدام از سلاح های شیمیایی بر علیه ایران اعتراف کند.”
منبع: یونایتدپرس اینترنشنال، 30 ژوئن