منطقه خاورمیانه، نه تنها گرفتار پدیده شوم تروریسم شده بلکه از آن بدتر گرفتار نوع خاصی از تروریسم است که از آن با عنوان “تروریسم تکفیری”یاد می شود.
دولت عراق و شام (داعش) نمونه ای از تروریسم تکفیری است که در انتقامگیری از مخالفان خود، حتی به نوجوان غیرمسلح یا پیرمرد فرتوت هم رحم نمی کند. آنچه مهم است اینکه داعش برای توجیه این همه رفتار وحشیانه، نخست قربانی خود را “کافر” می پندارد و سپس در انتقامگیری از “کافر” از هر اقدامی کوتاهی نمی ورزد.
برای درک خطرات افکار این گروه کافی است که گروه مسلحی مثل داعش را با بوکوحرام مقایسه کنیم. بوکوحرام از اساس خود را در برابر مسیحیان نیجریه دیده و برای رسیدن به هدف خود (اجرای شریعت) از هر اقدامی از جمله ربایش دختران مسیحی کوتاهی نمی کند. از نگاه آنان مسیحی، مسیحی است و خارج از دین.
اما، داعش در منطقه ای ظهور کرده که عموما مسلمان هستند. اگر این مسلمانان از شیعیان و علویان باشند نخست آنان را رافضی (خارج از دین) دانسته و سپس حکم الله! را در حقشان اجرا می کنند. داعش در زیرنویس تصاویری که از کشتن شیعیان منتشر کرده نوشته: تطهیر ارض بنی العباس من الروافض الانجاس (تطهیر سرزمین بنی عباس از شیعیان نجس)
اما، تصاویر دریافتی از قتل و کشتار مردم عادی توسط این گروه فقط محدود به شیعیان و علویان نیست. داعش راننده و مسافر بین جاده ای را هم به جرم ندانستن نماز اعدام می کند. این گروه در مقابله با ارتش آزاد سوریه (عمدتا سنی) نیز دست به انتقامجویی زده است. توجیه شان برای جنگیدن با ارتش آزاد این است که آنان آینده ای سکولار و نه برپایی خلافت اسلامی را برای سوریه متصور می دانند.
با چنین تفسیر موسعی از “کافر” که مسیحی و یهودی و شیعه و مسلمان تارک الصلاه و.. را شامل می شود، ریشه یابی این اندیشه خطرناک ضروری است. اندیشه تکفیر (کافر دانستن) از کجا و چگونه شکل گرفته است؟
مصر زادگاه گروه های تکفیری
گرچه داعش نمونه برجسته تروریسم تکفیری است ولی ریشه فکری این جریان نه در سوریه و عراق که در سال های میانی دهه شصت میلادی در زندان های مصرشکل گرفت.
“جماعة التکفیر و الهجرة” نام گروهی از اسلامگرایان تند و افراطی بود که جمال عبدالناصر آنان را به زندان افکند و تنی چند از آنان را اعدام کرد. این گروه تا آنجا پیش رفت که بگوید هر کس مرتکب گناه کبیره شود و یا هر حاکمی که مبادرت به اجرای شریعت نکند و هر عالم دینی که به چنان حاکمی اعتراض نداشته باشد، کافر است.
شگفت تر از همه اینکه این دین باوران قشری حتی مساجدی را که چنان روحانیونی در آن اقامه نماز می کردند، نیز از مظاهر جاهلیت می شمردند و از رفت و آمد در آن مساجد خودداری می نمودند.اینان همچنین هر کسی را که از قبول افکار آنان خودداری کند کافر می پندارند.
گروه های تکفیری و شیعه
به شرحی که گفته شد وقتی گروه های تکفیری علمای اهل سنت را کافر می پندارند و مساجد آنان را مسجد ضرار می دانند، نوع نگرش آنان نسبت به شیعه روشن است.
صرف نظر از مشرب فکری جداگانه شیعه با گروه های تکفیری، تحولات سیاسی سوریه و سرکوب معترضان به دست بشار اسد، بهانه کافی به دست گروه های تکفیری نوظهور داد تا علاوه بر تکفیر شیعیان و علویان، سلاح در دست گرفته ،به پاکسازی آنان مبادرت ورزند.
استبعادی ندارد وقتی بوکوحرام دختران مسیحی را می رباید و آنان را به فروش می رساند، گروه های تکفیری همچون داعش بسان آب خوردن هرکسی که شیعه، علوی، حامی اسد، حامی مالکی باشد از دم تیغ بگذرانند.
همان طور که از نام “دولت اسلامی عراق و شام” مشخص است، آرمانشهر این سازمان برای عراق و سوریه، بنیاد نهادن حکومتی بر مبنای اسلام است.
به کار بردن نام شام (به جای سوریه) که منطقه ای به گستردگی سوریه، اردن، لبنان، اسرائیل و فلسطین و بخش هایی از غرب عراق و صحرای سینا را شامل می شد، اشاره به قلمرو بنی عباس دارد. با گزیدن این نام، بازگشت به دوران اقتدار خلافت عباسیان، آرمان این سازمان است.
این سازمان تروریستی به محض تصرف هر منطقه ای مبادرت به اجرای احکام شرعی و اجرای حدود و سختگیری در این زمینه ها می کنند. گزارش های تصویری در یوتیوپ نشان می دهد که مثلا مردم به دلیل امتناع از حضور درنماز جمعه، مورد تأدیب و تحمل شلاق توسط این گروه قرار گرفته اند.
پیش بینی درست تاجزاده از رشد تکفیری ها
خبر فتوحات داعش در عراق و ناتوانی مالکی در سرکوب آنان، اینک به نگرانی تهران نسبت به سقوط مالکی از یک سو و تعرض داعش به زیارتگاه های مقدس شیعه از سوی دیگر تبدیل شده است. اینکه جمهوری اسلامی برای مقابله با این سازمان تروریستی چه تمهیدی را خواهد اندیشید، موضوع دیگری است.
موضوع اصلی،اما، از نگاه مصطفی تاجزاده، زندانی سیاسی، زمینه هایی بود که رشد سرطانی این گروه افراطی را تسریع بخشید. دو سال پیش از این، تاجزاده در نامه ای خطاب به خامنه ای از درون زندان، اجرای اجباری شریعت (بهشت فرستادن مردم ولو با شلاق به قول علم الهدی) را موجب تقویت جریان تکفیری ها دانسته و در نامه خود نوشته بود: “جنابعالی با اجرای اجباری احکام شرعی… به “تقویت جریان سلفی ـ– تکفیری” در میان اهل سنت پرداختید که در حال حاضر پرچم دار این شعار هستند و در صددند تا به هر قیمت که شده خلافت و امارت اسلامی را احیا کنند. باید مطلع باشید که این جریان ستیزه جو و خشونت طلب… شدیداً ضد شیعه است و با ایران خصومتی تاریخی دارد و آن را بزرگترین پایگاه فرقه ای می داند که از صفویه تاکنون، هم چون خنجری از پشت و پهلو بر پیکر جهان اسلام (یعنی اکثریت اهل سنت) فرود آمده است.”
اینک نگرانی تهران از پیشروی داعش در عراق را می توان در مکالمه تلفنی ظریف وزیر خارجه ایران با دبیرکل سازمان ملل دریافت که به درستی هشدار داده: “گسترش تروریسم تکفیری خطری فرامرزی است.”
اما، به شرحی که تاجزاده گفت جمهوری اسلامی باید بپذیرد در تولید سرطانی این پدیده شوم و خطر فرامرزی سهیم بوده است.