“هر روز تعداد زیادی از هنرمندان در پشت درب اتاقم صف می کشند تا مشکلاتشان را مطرح کنند/ من برای خودم شأنی قائل نیستم و البته ظرفیت خودم را هم می‌دانم/صبر هر انسانی تا اندازه ای است/شرایط من 2 بار به عنوان یک ایرانی در مواجهه با همتای خارجی خودم به غرورم خیلی برخورد و عرق شرم بر پیشانی ام نشست/ وضعیت خاص چند سال گذشته بر کسی پوشیده نیسست/متاسفانه مدیریت هنری در بخش کلان دچار مشکلات عدیده ای است/ من با ارزیابی های شما موافق نیستم/ نبود ثبات مدیریت ما را پیش خارجی‌ها شرمنده کرده است/همه رفته اند و دست تنها مانده ام….”
این حرف های قادر آشنا دبیر جشنواره تئاتر فجر و مدیرسابق مرکز هنرهای نمایشی، در مصاحبه با وب سایت های خبرآنلاین و مهر است. مدیری که برگزاری جشنواره فجرش از همان زمان انتشار فراخوان ، دستخوش حاشیه های شد که تا امروز هم ، ادامه یافته است. تغییراتی که با آغاز به کار دولت جدید در بدنه وزارت ارشاد صورت گرفت، خیلی دیر به جشنواره تئاتر فجر رسید. تنها 10 روز مانده به برگزاری این جشنواره (17 دی) بود که قادر آشنا صندلی مدیر کلی اداره هنرهای نمایشی را به حسین طاهری داد و به جای اسماعیل عالی زاد که عملکردش انتقادهای زیادی را بر انگیخته بود، عهده دار دبیری جشنواره سی و دوم تئاتر فجر شد.
تئاتر فجردر حالی برگزار می شود که دیگر نه خبری از اجرای آثار با کیفیت ایرانی و خارجی است و نه پوشش رسانه ای و تبلیغاتی ویژه ای برای این رویداد مهم هنری در پایتخت صورت گرفته است.کمک هزینه های گروههای نمایشی تا به امروز پرداخت نشده است و آثار ارائه شده در بخش های مختلف اغلب تکراری و یا دست چندم هستند.سیل شکایت های گروههای بین الملل از وضعیت اسکان و میزبانی تهران اوج گرفته است.گروههای لهستان و کانادا به دلیل بدرفتاری های کارکنان ستاد جشنواره هتل های فستیوال را ترک و به محل جدیدی نقل مکان کرده اند.تماشاگران تئاتر در هوای سرد مجموعه تئاترشهر سرگردان و ناراضی هستند،خبرنگاران و عکاسان رسانه های داخلی و خارجی از بی نظمی های موجود گله مند هستند ودر نهایت اینکه مسئولان پاسخگوی شرایط به وجود آمده نیستند.
بخشی از سوالات هنرمندان از دبیر فستیوال و پاسخ های قادر آشنا را می خوانید:
داریوش مودبیان/ مترجم و کارگردان
چرا تعداد اجراها و سالن‌ها این قدر زیاد است. این وضعیت چه مشکلاتی را برای برنامه ریزی و اجرای جشنواره سی و دوم به شما تحمیل کرده است؟
تعداد زیاد نمایش‌ها فشار کاری زیادی را به گروه اجرایی جشنواره وارد می کند که باید در دوره های آینده کاهش یابد. در جشنواره امسال، حدود 145 کار حضور دارند که به نظر من می‌شد با حفظ تمام بخش‌ها، تعدادشان را به 100 تا کاهش داد که این طوری بر کیفیت برگزاری جشنواره افزوده می شد.
علیرضا کوشک جلالی/ نویسنده و کارگردان تئاتر
معیار تقسیم سالن‌ها بین گروه‌ها چه بوده است. چرا نخستین نمایش یک گروه تازه کار برای مثال سالن استاد سمندریان را گرفته است و کار یک کارگردان شناخته شده به تالارهای حاشیه ای رفته؟
این که ما بخواهیم 100 کار صحنه ای را تو 16 سالن جا دهیم، کار سختی است. در چیدن جدول اجراها، داوری، مشترک بودن بازیگران در کارها، تعداد بازیگران، میزانسن، دکور و… نقش زیادی دارند. آنان که دستی در برگزاری این جشنواره داشته اند، می دانند که چه کار دشواری است. با این وجود من خیلی دوست داشتم می توانستم نمایش هنرمندان سرشناس را به سالن های ناشناخته می بردم و آثار هنرمندان ناشناس را در تالارهای شناخته شده اجرا می دادم.
علی نرگش نژاد/ کارگردان
چرا کمک هزینه‌ها این قدر کم است؟ برای مثال گروهی که از تبریز آمده است، چگونه می تواند با این پول اندک، خرج دکور، سفر و… را بدهد؟
در مورد کمک هزینه ها هم ما یک معیار و مبلغی را مشخص کردیم که بر اساس آن خلف وعده ای نشده است. حال اگر این مبلغ کم است، با توجه به بودجه ما تعیین شده و گروه ها از قبل مطلع بوده اند. محض اطلاع بگویم که بودجه درخواستی ما 5⁄3 میلیارد تومان بود که تنها 4⁄2 میلیارد تومان تصویب شد.
رضا آشفته/ منتقد
چرا جشنواره امسال مثل دوره‌های گذشته درجا زده و پیشرفتی نداشته است؟
این که دوست منتقد ما بازهم انصاف دارد و نمی گوید جشنواره امسال افت پیدا کرده، جای شکرش باقی است. اما من در پایان جشنواره اگر چه ارزیابی دقیق خودم را ارائه خواهم کرد، اما همین جا تاکید می کنم که جشنواره امسال را از جشنواره پارسال موفق‌تر می دانم که معنی‌اش پیشرفت است و نه در جا زدن.
محسن حسینی/ بازیگر
وضعیت سانسور و انتخاب آثار نمایشی با در جشنواره بر اساس رانت و رابطه تا چه زمانی ادامه دار خواهد بود؟
هر کشوری با توجه به شرایط و ضوابط حاکم بر قوانین آن خطوط قرمز مشخص شده ای را برای به صحنه بردن آثار نمایشی دارد.شورای عالی انقلاب اسلامی این قوانین را درباره جشنواره های فجر در ایران وضع می کنند و ما به عنوان مجریان این قوانین مسئولیت هایی را بر عهده داریم.در انتخاب آثار نمایشی هم کمترین رانت و رابطه ای وجود نداشته است.
کوروش نریمانی/ کارگردان
بزرگان و چهره های شناخته شده تئاتر ایران سال هاست که در زمینه تئاتر تولیدی نداشته اند.آن ها یا خانه نشین هستند و یا در خارج از کشور به سر می برند.مدیریت شما در مرکز هنرهای نمایشی و دبیری جشنواره رو به پایان است.با توجه به حضور چندین ساله اتان در مسند مرکز هنرهای نمایشی می توان امید داشت که این افراد دوباره بر صحنه باشند؟
در زمان ما هم چندین بار این فرصت در اختیار دوستان قرار گرفت اما هر بار به دلایلی اتفاق نیفتاد.ما هم مثل شما امیدواریم که با توجه به وضعیت موجود دوباره شاهد حضور این عزیزان در کشور و بر صحنه های هنرهای نمایشی باشیم.
