حمید احدی
به دنبال اعتراف وزیر کار به افزایش شدید بیکاران در کشور، و شکست طرح بنگاه های زودبازده، روزنامه دولت فاش ساخت که یکی دیگر از طرح های ابتکاری دولت که مربوط به تاسیس شهرک های صنعتی کوچک بود به علت کمبود آب و برق و گاز به شکست انجامید؛ شهرک هایی که ساخت آنها با صرف میلیاردها تومان واگذاری زمین و ساختمان صورت گرفته اما تولیداتی ندارند و در نتیجه قادر به انجام تعهدات خود نیستند.
ایران روزنامه دولت با تیتر “آپارتمان های صنعتی احداث می شوند” خبر از افزایش مشکلات سرمایه گذاران در شهرک های صنعتی و دادن اجازه ساخت خانه های پیش ساخته به آنان داده و به این ترتیب تائید کرده که سازمان شهرک های صنعتی کوچک که دولت درباره آن تبلیغات وسیعی به راه انداخت، عملا شکست خورده و شهرک ها را با تغییر کاربری تبدیل به واحد های مسکونی می کنند که بتوانند سرمایه های نهاده شده را تامین کنند.
خبر روزنامه دولت درباره طرح شهرک های صنعتی کوچک به این ترتیب شروع می شو:د “تیرماه سال ۸۴ که شورای عالی اداری، تشکیل سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی را تصویب کرد، واحدهای صنعتی کوچک که در مناطق مختلف کشور پراکنده بودند، کار خود را در این شهرک ها به صورت تخصصی تر دنبال کردند. اما از ابتدای تأسیس شهرک های صنعتی که براساس اساسنامه این سازمان قرار بود زیرساخت های لازم برای فعالیت واحدهای صنعتی در نظر گرفته شود، مشکلات متعددی ایجاد شد که مهمترین آن تأمین آب، برق و گاز است که طی این مدت مذاکرات مختلفی با مسئولان وزارتخانه های نیرو و نفت صورت گرفته اما مشکلات همچنان به قوت خود باقی است.“
گزارش روزنامه ایران بدون اشاره به مخالفت هائی که با این طرح ها می شد و اساسش هم بر کمبود آب و برق بود به عنوان امری که تازه مسولان موفق به کشف آن شده اند نوشته: “در فصل تابستان قطع برق و در زمستان کمبود گاز بر مشکلات شهرک های صنعتی افزوده از این رو همواره این نگرانی وجود دارد که مبادا واحدهای صنعتی کوچک که از کمبود نقدینگی رنج می کشند، تولیدات خود را متوقف کنند”.
گفتنی است که در اولین سال روی کارآمدن دولت احمدی نژاد وعده داده شد که با تشکیل سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی هزار طرح سامان داده می شود که در دو سال به بهره برداری خواهد رسید و “جهاد بزرگ صنعتی” به سرعت ایران را به پای کشورهائی مانند ژاپن خواهد رساند. اما مطابق گزارش اسفندیار حیدری معاون عمران و محیط زیست سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ۵۷۷ شهرک و ناحیه صنعتی در دست بهره برداری است که هر کدام بین ۴۰ تا ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته اند.
همین مقام از گفتگو با وزارتخانه های نیرو و نفت خبر داده بی آن که گفته باشد آب و برق و گاز این طرح های مطالعه نشده جائی برای تامین ندارد.
توضیحات بیشتر
این مقام که به نوشته روزنامه ایران قرارست معاون وزیر صنایع در بخش شهرک ها شود، درباره طرح آمایش صنعت و معدن گفته 800 طرح آمایش صنعت و معدن مراحل اولیه خود را سپری می کنند و هم اکنون واگذاری زمین در سطح کشور آغاز شده است. در این راستا و با هدف کمک به واحدهای صنعتی، اسامی متقاضیان به بانک ها داده شده تا آنها بتوانند در قالب طرح های تعریف شده، تسهیلات دریافت کنند.
عضو هیأت مدیره سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران در پاسخ به این سؤال که در زمستان گاز واحدهای صنعتی قطع خواهد شد یا خیر و آیا تمهیداتی برای رفع نگرانی تولیدکنندگان اندیشیده شده است، اظهار داشت: طی هفته های اخیر با مسئولان وزارت نفت گفت وگوهایی را انجام داده ایم و آنها قول دادند که زمستان امسال برخلاف سال گذشته گاز که نیروی مولد کارخانه ها است، کمترین آسیب را ببینند.
گفتنی است که این وعده ها در زمانی صورت می گیرد که فاش شده است یک هفته مانده به پایان مهلت قرارداد گاز ایران و ترکمنستان، همسایه شمالی قیمت گاز خود را سه برابر کرده که تفاوت آن یک میلیارد دلار در سال است، و به گفته معاون وزارت نفت، ایران چاره ای جز این ندارد که آن را بپذیرد. در همین حال معاون وزارت انرژی ترکیه هم که سال گذشته با توقف صدور گاز ایران به آن کشور غرامت سنگینی طلب کرد در روزهای گذشته و هنگام بازدید از مناطق گازی پارس جنوبی تاکید کرد که مایل است گاز از ایران بخرد اما سخنی از سرمایه گذاری ها که مشکل اصلی طرح ها هستند به میان نیاورد.
اما از نظر کارشناسان مضحک ترین بخش از طرح تبلیغاتی برای پوشاندن شکست طرح شهرک های صنعتی آن جاست که مقام دولتی به مسئله احداث نیروگاه توسط واحدهای فعال در شهرک های صنعتی اشاره کرده و گفته قرار است با اختصاص زمینی به مساحت ۲ هزار مترمربع به صورت کاملاً رایگان شرایط ساخت نیروگاه توسط بخش خصوصی که وزارت نیرو آن را تأیید کرده است، فراهم شود.
این در حالی است که قبلا وزارت نیرو اعلام داشته بود که با شرایط فعلی احتمال حضور بخش خصوصی در ساخت نیروگاه، در مراکزی که دولت تعیین می کند وجود ندارد. و از سوی دیگر حیدری هم گفته تا مشکل گاز واحدهای صنعتی حل نشود نمی توان برای تأمین برق کار جدی انجام داد.
غیرعلمی است
جالب تر آن که همین مقام دولتی در گزارش روزنامه ایران با بیان مشکلات واحدهای صنعتی کوچک [طرح ابتکاری دولت احمدی نژاد] گفته: مشکل اصلی شهرک های صنعتی غیرعلمی بودن برخی از فعالیت ها است. مشکلات صنعتگران به صورت سنتی و تجربی حل شده و حتی سازمان در تأمین زیرساخت ها نتوانسته صحیح عمل کند. از این رو با تبیین یک برنامه ۲۰ ساله برای آینده سازمان با افق ۱۴۰۴ کشور قصد داریم مشکلات شهرک های صنعتی را حل کنیم. این برنامه در یک برنامه پنج ساله تفکیک شده و برای هر سال یک برنامه تعریف گردیده است. این موضوع نشان می دهد که سازمان صنایع کوچک به دنبال علمی سازی فعالیت ها و حل مشکلات به صورت زیربنایی است.یکی از مباحثی که بایستی دقت نظر خاصی به آن شود کجایی ایجاد شهرک ها است و دوم آن که زیرساخت ها چگونه برای فعالان صنعتی فراهم شود. متأسفانه مدت زمان ساخت یک شهرک صنعتی بین ۴ تا ۷ سال زمان می برد که با اجرایی شدن برنامه های سازمان این مدت باید کاهش پیدا کند.
سرانجام آن که گزارش تبلیغاتی روزنامه ایران فاش می کند که در وضعیت فعلی هدف، هدایت سرمایه گذاران به سمت شهرک های نمونه و دوم استفاده مناسب از زمین است: “با توجه به محدودیتی که در تأمین زمین داریم، بنا شده برای هر واحد فنی یک طبقه در نظر گرفته شود. “
همزمان با اعلام شکست طرح شهرک های صنعتی کوچک خبر دیگری هم سه روز پیش در روزنامه دولت به چاپ رسید که طی آن یک مقام دولتی از برنامه ساخت مسکن سریع الاحداث موقت ظرف مدت ۴۸ ساعت و با کیفیت بالا خبر می داد: قیمت تمام شده ساخت مسکن سریع الاحداث موقت یک سوم قیمت ساخت واحدهای مسکونی کنونی است.
محمود فاطمی عقدا در جای دیگر در گفت وگو با خبرگزاری مهر در خصوص ساخت مسکن سریع الاحداث در سطح کشور گفت: ساخت مسکن سریع الاحداث موقت برای مواقع بروز بحران و حوادث غیرمترقبه در سطح کشور برنامه ریزی شده، به نحوی که علاوه بر تأمین مسکن موقت می تواند برای بیمارستان ها، مدارس، انبارها، کارخانجات و یا کارگاه های صنعتی مورد استفاده قرارگیرد.
به این ترتیب نشان داده شد که مسکن سریع الاحداث مقصود سقف های سوله ای است که به بخش های 36 مترمربعی تقسیم شده و قرارست در عرض دو روز نصب شود تا تبلیغاتی جانشین شهرک های صنعتی بی نتیجه باشد. در حالی که این سئوال بدون پاسخ مانده است که در نبود آب و گاز و برق که شهرک های صنعتی کوچک را به شکست کشاند واحد های مسکونی چطور می خواهند زندگی کنند.
این در حالی است که رئیس مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن کشور گفته است: در حال حاضر نقشه ها و دستورالعمل های اجرای این پروژه درکشور مصوب شده، و از آنجایی که قیمت تمام شده ساخت مسکن سریع الاحداث موقت یک سوم قیمت ساخت واحدهای مسکونی کنونی است، لذا ورود این واحدها به بازار مسکن می تواند با کاهش قیمتها همراه شود.