به گفته مقامات آمریکایی و عرب، کشورهای حاشیه خلیج فارس، در عوض حمایت از توافق هستهای با ایران، از کاخ سفید سلاحهای جدید و تضمین امنیتی میخواهند.
رهبران شش کشور شورای همکاری خلیج فارس، شامل عربستان، امارات متحده و قطر قصد دارند اواخر این ماه، در دیدار خود با باراک اوباما، درخواست جنگندههای جدید، آتشبار موشکی و تجهیزات نظارتی کنند.
به گفته این مقامات، آنها همچنین خواستار یک توافق دفاعی جدید بین آمریکا و کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند تا شرایط و شکل دخالت آمریکا در صورت بروز تهدید ایران در آن قید شود.
دولت اوباما با توافق هستهای با ایران در حال پیشروی به سمت یکی از مهمترین اهداف سیاست خارجی خود است. این تلاشها، که به منظور ثبات بیشتر در خاورمیانه انجام میشود، میتواند نظامیتر شدن این منطقه پرآشوب را نیز رقم بزند.
رهبران عرب همواره خواستار تقویت زرادخانه نظامی خود بودهاند، اما این درخواستها موجب بروز مشکلاتی برای مقامات آمریکا شده است. ایالات متحده از یک طرف قصد دارد از متحدان عرب خود، که در بسیاری از این کشورها پایگاه نظامی دارد، حمایت کند و در عین حال تلاش دارد به اسرائیل تضمین دهد که قدرت برتر منطقه باقی خواهد ماند.
هرگونه اقدام آقای اوباما برای پاسخگویی به درخواستهای رهبران عرب، موجب مخالفتهایی در کنگره و اصطکاک جدید با اسرائیل خواهد شد.
سناتور لیندزی گراهام میگوید: “من نگرانم پرزیدنت اوباما قول توافق امنیتی و تمام اسباببازیهای نظامی را که همیشه خواستار آن بودهاند بدهد تا با این توافق موافقت کنند. اگر من بودم هر کاری میکردم تا مانع از انتقال یک گلوله و یک هواپیما شوم.”
الیوت اِنگل از نیویورک و از اعضای ارشد حزب دموکرات در کمیته روابط خارجی سنا گفت، مقامات کاخ سفید خاطرنشان کردهاند که آقای اوباما با جدیت درخواست رهبران عرب را بررسی میکند و تعجب خواهد کرد اگر به آنها پاسخ منفی بدهد. آقای انگل میگوید: “این کشورها در آسیبپذیرترین مناطق جغرافیایی هستند و به نظر من نگرانی قابل درکی در مورد ایران دارند. اما باید اطمینان یابیم برتری کیفی اسرائیل حفظ شود.”
قرار است آقای اوباما روز ۱۳ ماه مه در کاخ سفید و روز بعد در کمپ دیوید، میزبان رهبران بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان و امارات باشد.
کشورهای حاشیه خلیج فارس میگویند، خواستار پهپاد، تجهیزات نظارتی و سیستمهای دفاع موشکی بیشتر برای مقابله با رژیم ایران هستند. کشورهای خلیج فارس همچنین خواستار دریافت جتهای جنگنده پیشرفتهتر نظیر اف-35 هستند.
یک مقام ارشد آمریکا، به خاطر نگرانی دولت در مورد تغییر توازن نظامی در خاورمیانه، احتمال انتقال سیستمهای پیشرفته نظیر اف-35 به این کشورها را ضعیف دانست. با این حال این جنگندهها به اسرائیل و ترکیه فروخته خواهد شد. به گفته این مقام، نمایندگان هوادار اسرائیل نیز میتوانند مانع از انتقال چنین تجهیزاتی شوند.
چالش آقای اوباما در کمپ دیوید این خواهد بود که در عین تضمین امنیت اسرائیل، اعتماد کشورهای سنی را که خواهان برتری نظامی بر ایران هستند نیز جلب کند.
عربستان، امارات و قطر، مانند اسرائیل نگران توافق هستهای ایران هستند اما با تلآویو روابط دیپلماتیک ندارند. یکی از نگرانیهای اصلی کشورهای حاشیه خلیج فارس و اسرائیل، لغو تحریمهای اقتصادی ایران، پس از امضای توافق نهایی هستهای است.
همسایگان ایران بیم آن دارند که ورود پول به این کشور موجب حمایت بیشتر از نایبان تهران در سوریه، عراق، لبنان و یمن شود.
چارچوب توافق هستهای که ماه گذشته در سوئیس به امضای طرفین رسید، خواستار لغو تحریمهای بینالمللی علیه ایران، در عوض کاهش برنامه هستهای این کشور به مدت حداقل ده سال است. طبق مفادی که اکنون در مورد آن مذاکره میکنند، آمریکا و متحدان این کشور، در نهایت میبایست بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران را که در بانکهای خارجی مسدود است به این کشور تحویل دهند.
مقامات آمریکایی و عرب میگویند، بر پایه چنین تغییراتی است که کشورهای خلیج فارس خواستار توافق جدید امنیتی با آمریکا هستند.
به گفته کاخ سفید، ماه گذشته آقای اوباما با محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد امارات، در کاخ سفید ناهار خورد و طی آن در مورد مسایل امنیتی تبادل نظر کردند.
قرار است جان کری وزیر امورخارجه آمریکا، روز هشتم ماه مه با وزرای خارجه کشورهای خلیج فارس در پاریس دیدار کند.
منبع: وال استریت ژورنال - 2 مه 2015