پریسا حاتمی
حوالی ظهر دیروز سایت محافظه‌کار “الف” منتسب به احمد توکلی، عضو شاخص جبهه اصولگرایان، در خبری با عنوان “پایان حیات سیاسی جبهه متحد اصولگرایان” از تصمیم شورای مرکزی این جبهه برای اعلام پایان کار آن خبر داد و اضافه کرد که این موضوع قرار است پنج شنبه این هفته در نشست مسئولان استانی جبهه متحد اعلام شود. اما به فاصله دو ساعت، شهاب‌الدین صدر، دبیر اجرایی این جبهه، ابتدا در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس و دو ساعت بعد در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا به تکذیب این خبر پرداخت.
این نماینده محافظه‌کار راهیافته به مجلس هشتم در گفت‌وگو با فارس، خبر مذکور را اینگونه تصحیح کرد که: “در جلسه شورای مرکزی بر این نکته تاکید شد که کار جبهه متحد اصولگرایان در رابطه با مجلس هشتم به اتمام رسیده است ولی جلسات شورای مرکزی جبهه متحد اصولگرایان با هدف ایجاد ساز و کار جدید برای تداوم وحدت اصولگرایان ادامه خواهد داشت.“
اما وی دو ساعت بعد به ایسنا سخنان متفاوتی گفت: “جبهه متحد شب گذشته (شنبه) جلسه‌ای نداشت و جلسه شورای مرکزی آن امشب (یکشنبه) برگزار می‌شود و در حال حاضر جبهه متحد اصولگرایان در حال بررسی مکانیزم‌هایی مبنی بر چگونگی حفظ وحدت و یکپارچگی در بین اصولگرایان است و رایزنی‌ها و گفت‌وگو در این مورد ادامه داشته و هنوز به جمع بندی نهایی نرسیده است.“
تناقض‌گویی صدر به حدی بود که او در مصاحبه اول، اصل خبر مورد اشاره در سایت توکلی را تایید کرد، اما در خبر دوم نه تنها این خبر، بلکه اصل خبر تشکیل جلسه را نیز به کلی رد کرد! با این حال، بروز این تناقض، نش انتشار بی‌مقدمه خبر در سایت احمد توکلی درباره پایان کار جبهه متحد و نیز اشاره مکرر صدر به ادامه‌دار بودن بحث درباره چگونگی اتحاد اصولگرایان در آینده، مجموعا نشان می‌دهد که بین طیف‌های مختلف جناح محافظه‌کار، توافقی در خصوص نحوه فعالیت سیاسی در آینده وجود ندارد و هیچ‌یک از آنها چشم‌انداز روشنی از چگونگی بقای اتحاد اصولگرایان ندارند.
جبهه سیاسی یک بار مصرف
پنج شنبه 19 اردیبهشت ماه، اعضای شوراهای استانی جبهه متحد و نامزدهای راه یافته این جبهه به مجلس هشتم در جلسه‌ای گردهم می‌آیند تا درباره آینده فعالیت‌های این جبهه در داخل مجلس هشتم و بیرون از آن در عرصه سیاسی به بحث و تبادل نظر بپردازند. به گفته دبیر اجرایی جبهه متحد، در این همایش علاوه بر گزارش کار این جبهه، اعلام خواهد شد که یافتن ساز و کار به وحدت رسیدن اصولگرایان راهیافته به مجلس، برعهده خود آنان است.
اگر خبر سایت احمد توکلی، از رهبران طیف “اصولگرایان تحول‌خواه” درست باشد، در این گردهمایی که هفتمین همایش کمیته‌های استانی جبهه متحد است، اعلام خواهد شد که “حیات سیاسی” جبهه متحد اصولگرایان پایان یافته است و بدین ترتیب انحلال این جبهه از سوی شورای مکزی به اطلاع فعالان استانی خواهد رسید.
اما اگر هم این خبر درست نباشد، انتشار آن نشان از آن دارد که بخشی از اصولگرایان به وضوح تمایل دارند پیش از آغاز رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری از طیف حامی احمدی نژاد جدا شوند. پیش‌بینی می‌شد این بخش که وجه مشترک آنها مخالفت با گروه “رایحه خوش خدمت” (حامیان احمدی نژاد) است، دست‌کم یافتن بهانه برای جدایی خود از طیف نزدیک به احمدی نژاد را به زمان و موقعیت‌های پس از تشکیل مجلس هشتم موکول کنند. اما اکنون مشخص شده که منتقدان اصولگرای احمدی نژاد بی‌صبرتر از آنند که در جدا کردن خط خود از طیف موسوم به “رایحه‌ای‌ها” تعلل کنند.
هرچند این شکاف در جبهه متحد، ممکن است در افکار عمومی به فرصت‌طلبانه و ابزاری بودن اتحاد اصولگرایان تعبیر شود و حتی ممکن است بخشی از پایگاه سنتی این جناح را نیز به افراد مورد اعتماد و مقبول خود بی‌اعتماد کند، اما گویا مشکل ریشه‌ای‌تر و هدف‌گیری سیاسی هم بااهمیت‌تر از آن است که بتوان آن را ندیده گرفت و به فکر مراعات افکار عمومی بود.
عامل پیروزی: اتحاد یا شورای نگهبان؟
تشکیل “جبهه متحد اصولگرایان” ترفند افراد شاخص جناح محافظه‌کار برای حل مشکلی بود که در انتخابات شوراهای سوم بروز کرده بود. در آن انتخابات، نزدیکان احمدی نژاد با تشکیل و تبلیغ ائتلاف “رایحه خوش خدمت” نه تنها خود را به ورطه شکستی سخت کشاندند، بلکه موقعیت سیاسی و تبلیغاتی جناح محافظه‌کار در افکار عمومی را نیز تضعیف کردند.
اما با تشکیل جبهه متحد که نتیجه ماه‌ها تلاش طیف راست سنتی برای نشاندن حامیان و منتقدان احمدی نژاد بر سر یک میز بود، اصولگرایان تلاش کردند در انتخابات تصویری واحد از خود ارائه کنند. هرچند “ائتلاف فراگیر اصولگرایان” در نهایت این تصویر را باز هم به هم زد، اما این بار برخلاف انتخابات شوراها که شورای نگهبان در اجرا و نظارت بر آن نقشی نداشت، حضور این شورا به نفع “جبهه متحد اصولگرایان” تمام شد و کار به جایی رسید که ساعاتی پس از پایان هر دو مرحله انتحابات، وزیر کشور که مجری انتخابات است و علی‌الاصول باید بی‌طرف باشد، نتوانست شادی خود را پنهان کند و مژده پیروزی اصولگرایان را داد.
هرچند شهاب‌الدین صدر در مصاحبه‌های دیروز خود بار دیگر بر نکته‌ای که هفته گذشته در یک نشست مطبوعاتی مطرح کرده بود، تاکید کرد و اتحاد اصولگرایان را عامل پیروزی در انتخابات مجلس هشتم دانست، اما به نظر می‌رسد که در این باره، سخن کوتاه آن خواننده سایت الف از همه راست‌تر باشد که در واکنش به بخشی از متن این خبر که ساز و کار جبهه متحد را موفق دانسته بود، نوشته است: “مهمترین دلیل پیروزی اصولگرایان، شورای محترم نگهبان بود نه جبهه متحد اصولگرایان! که امیدوارم الطافش مستدام باشد.“