آنها طرفدار چه کسی هستند؟

نویسنده

‏‏هوشیار زیباری درمدت پنج سالی که وزیر خارجه عراق است، گاه به گاه نسبت به دورنمای تبدیل کشور ویران ‏شده اش به محل زورآزمایی آمریکایی ها و دشمنان منطقه ای اش- ایران و سوریه- هشدار داده است. آقای زیباری ‏به عنوان یک کرد خوش برخورد و کسی که توانسته شغلش را طولانی تر از هر وزیر دیگری پس از سقوط ‏صدام حفظ کند، خطاب به این کشورها می گوید دعواهایتان را‏‎ ‎‏ درجای دیگری دنبال کنید. ‏

جنگ هفته های اخیر میان نیروهای مشترک آمریکا و عراق برعلیه اتحاد ستیزه جویان شیعه و “گروه های ‏تبهکار”،که به زعم دولت با ایران در ارتباط هستند، شدت یافته است. این نبردها ابتدا در بصره، مهم ترین بندر ‏جنوب، و اکنون در بخش شیعه نشین بغداد در جریان است. ‏

از آن زمان تا کنون، اوضاع بصره آرام تر شده است. اما جنگ در کوچه های دورافتاده شهرک صدر که محل ‏زندگی 2 میلیون شیعه و طرفداران روحانی ساده لوح- مقتدی صدر- و ارتش المهدی اوست، ادامه دارد. مقامات ‏بهداشتی عراق اعلام می کنند از زمان آغاز درگیری ها در اواخر مارس تا کنون، هزار نفر جان خود را از دست ‏داده اند. ستیزه جویان طرفدار صدر هم در مقابل، با شلیک راکت و خمپاره به وارد آوردن خسارت به منطقه سبز ‏بغداد دست زده اند که یک منطقه محافظت شده درکرانه غربی رود دجله و محل استقرار دولت عراق و سفارتخانه ‏های آمریکا و انگلستان است. ‏

نوری المالکی، نخست وزیر عراق که خود یک شیعه است، بارها تاکید کرده که عملیات نظامی که تحت حمایت ‏نیروهای آمریکایی و انگلیسی و به دستور او در ماه مارس آغاز شده، بر علیه هیچ حزبی جهت گیری نشده است. ‏او گفت این تلاشی برای اعمال قانون بوده است. دولت عراق زمینه چینی گسترده ای برای انتخابات پاییز کرده ‏است و به گفته آقای مالکی، مایل به خلع سلاح جنگجویان تا پیش از برگزاری انتخابات است.‏

آقای مالکی در گذشته ای نه چندان دور برای حمله سخت به این گروه های مسلح، ضعیف و فرقه گرا محسوب می ‏شد و توانست پشتیبانی اندکی از اغلب احزاب سیاسی شامل کردها، سنی ها و شیعیان بدست آورد. در همین حال، ‏طرفداران صدر با به راه انداختن جار و جنجال، در میان طرفداران آقای مالکی رعب و وحشت ایجاد نموده و ‏گفتند جنگ فرسایشی ممکن است پای آمریکا و ایران را بیش از پیش به منازعات باز کند. این چیزی بود که اکثر ‏عراقی ها و از جمله آقای زیباری مایل به اتفاق افتادنش نبودند. همزمان با شدت یافتن حملات لفظی میان ایران و ‏آمریکا، دو پشتیبان بین المللی اصلی آقای مالکی، نخست وزیر و دولت دچار سرگردانی شدند. ‏

یک دیپلمات اروپایی می گوید در واقع ممکن است یک “طوفان سهمگین” از جنگ قدرت های خارجی در این ‏کشور، که خود محروم از موازنه سیاسی است، وزیدن بگیرد و آن را بیش از پیش ویران سازد. او گفت: “عراق ‏وسط معرکه گیر افتاده و تنش ها بر این کشور اثر فوری و مستقیم می گذارند”.‏

از این ها گذشته، نیروهای عراقی و آمریکایی تلاش کرده اند میان واحدهای اصلی ارتش المهدی متعلق به صدر و ‏آنچه فرماندهان آمریکایی به عنوان “گروه های ویژه” می نامند، تفاوت قائل شوند. این گروه ها تحت حمایت مالی ‏و آموزشی ایران هستند و علیرغم درخواست آتش بس از سوی صدر، همچنان به جنگ ادامه داده اند.‏

دولت ایران اتهامات علیه خود را به شدت رد می کند و می گوید تا زمان توقف کشتار مردم بیگناه در شهرک ‏صدر توسط نیروهای آمریکایی، از شرکت در دور بعدی گفتگوها با مقامات آمریکا درباره امنیت عراق خودداری ‏خواهد کرد. حیدر العامری، یکی از چهره های برجسته مجلس اعلای اسلامی عراق، در هفته جاری با اشاره به ‏اینکه شوهد اندکی از دخالت مستقیم ایران در عراق وجود دارد، به نادیده انگاشتن مواضع المالکی پرداخت. ‏

ضمناً ایران مدت هاست که می گوید این حضور نیروهای آمریکایی در عراق است که باعث بروز ناامنی برای ‏هر دو کشور در منطقه شده است. با همه این اوصاف، دولت تهران به پشتیبانی از عملیات نظامی مشترک آقای ‏مالکی با نیروهای آمریکایی در اعمال خواست او به ستیزه جویان شیعه پرداخته است که خود مسبب اصلی ادامه ‏درگیری ها در شهرک صدر است. ‏

آیا ایران به مخالف آقای صدر تبدیل شده است؟ یا اینکه مراکز مختلف در ایران دارای خط مشی های متفاوت ‏هستند؟ منابع اطلاعاتی عراق می گویند ایران در ابتدا امیدوار بود آقای صدر را که بیشتر اوقات سال گذشته را در ‏ایران به سر برد، به گماشته خود تبدیل کند و از او یک نسخه عراقی نظیر آقای نصرالله برای حزب الله لبنان ‏بسازد. نصرالله دارای روابط خویشاوندی با صدر است و هم اکنون برای خود در منطقه وجه بانفوذی دست و پا ‏کرده است. ‏

معذالک، اغلب سربازان طرفدار صدر خوی وطن دوستی دارند و دربرابر قرار گرفتن زیر سیطره ایران، قویاً به ‏مخالفت خواهند پرداخت. برای مثال، یکی از اعضای مجلس و طرفدار برجسته صدر- حسن الرباعی- در ‏اعتراض به جنگ در شهرک صدر، سمت خود را ترک کرد. او انگشت محکومیت خود را هم به سوی ایرانی ها ‏و هم آمریکایی ها گرفت. ‏

منبع: اکونومیست – 8 مه ‏