اوباما، رئیس جمهوری آمریکا می‌گوید، او و رهبران کشورهای دیگر، به ایران “توافقی بسیار منطقی” پیشنهاد کرده‌اند تا جدیت رهبری این کشور برای حل مناقشه هسته‌ای را آزمایش کنند.
با این‌که به نظر می‌رسد مذاکرات به توافق نزدیک است، آقای اوباما به چالش‌های پیش‌رو نیز اشاره کرد: با توجه به این‌که آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران، بدبینی عمیق خود را نسبت به توافق با جهان خارج بیان کرده است، باید مطمئن شد آیا توافقی که در ژنو بدست خواهد آمد در تهران مورد وفاق قرار می‌گیرد یا خیر.
آقای اوباما در گفتگو با سی‌بی‌اس نیوز که روز یکشنبه پخش شد گفت: “ما در کم کردن شکاف‌ها پیشرفت داشته‌ایم، اما هنوز شکاف‌هایی وجود دارد. من می‌گویم تا ماه آینده یا این حدود می‌توانیم بفهمیم آیا سیستم آن‌ها می‌تواند این توافق بسیار منطقی را بپذیرد یا خیر، این‌که آیا در واقع آن‌طور که می‌گویند، تنها به دنبال برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز هستند یا نه.”
با افزایش احتمال دستیابی به توافق، جان کری وزیر امورخارجه آمریکا بخش اعظم هفته گذشته را به مشورت با متحدان گذراند و به آن‌ها اطمینان داد نیازی به نگرانی در مورد آینده وجود ندارد. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، در سخنرانی خود در کنگره آمریکا هشدار داد، توافق هسته‌ای عنوان شده با ایران یک “توافق بد” است، چراکه زیرساخت‌های هسته‌ای این کشور را برای تولید بمب حفظ می‌کند.
بسیاری از جمهوریخواهان و دموکرات‌ها در نگرانی های آقای نتانیاهو شریک هستند و لایحه‌ای را برای اعمال نظر کنگره آمریکا درباره هرگونه توافق هسته‌ای پیشنهاد کرده‌اند. به اصرار دموکرات‌ها، جمهوریخواهان سنا قبول کرده‌اند چنین لایحه‌ای را چند هفته به تعویق بیندازند.
اما سناتور میچ مک‌کانل، رهبر اکثریت سنا روز یکشنبه خاطرنشان کرد، در نهایت این موضوع را دنبال خواهد کرد. وی گفت: “روشن است که رئیس‌جمهور نمی‌خواهد ما در این موضوع دخالت کنیم. اما اگر بخواهد تحریم‌های موجود را لغو کند به ما نیاز دارد. به نظر من او تا ابد نمی‌تواند کنگره را دور بزند.”
مذاکره‌کنندگان آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین، روسیه و ایران تا پایان ماه مارس فرصت دارند تا در مورد چارچوب توافق برای محدود کردن برنامه هسته‌ای این کشور به نتیجه برسند. اگر موفق به توافق شوند، برای دستیابی به توافق جامع تا ۳۰ ماه ژوئن مهلت خواهند داشت.
قدرت‌های جهانی خواستار توافقی هستند که توان غنی‌سازی اورانیوم ایران را تا حدی کاهش دهد که در صورت خروج این کشور از توافق و حرکت به سمت ساخت سلاح، این کشور حداقل به یکسال زمان - که اصطلاحا به آن زمان گریز می‌گویند – نیاز داشته باشد تا بدین ترتیب زمان کافی برای مقابله موثر در اختیار جامعه بین‌المللی قرار گیرد. در عوض، قدرت‌های جهانی تحریم‌ها علیه اقتصاد ایران را کاهش خواهند داد. قرار است این توافق حداقل ده سال دوام داشته باشد.
از آقای اوباما درباره قریب‌الوقوع بودن توافق سئوال شد و او پاسخ داد، این امکان وجود دارد. وی گفت: “فکر می‌کنم بتوان گفت چنین فوریتی وجود دارد، چون حدود یکسال است که مشغول مذاکره هستیم.”
آقای اوباما گفت، ایران باید تصمیم بگیرد آیا می‌خواهد اقدامات لازم برای این توافق را انجام دهد یا خیر. او گفت: “اگر بتوانیم تایید کنیم که آن‌ها به دنبال سیستم‌های تسلیحاتی هسته‌ای نیستند می‌توان به توافق دست یافت. اما لازمه این کار این است که آن‌ها این نوع راستی‌آزمایی را قبول کنند و برنامه‌شان را کاهش دهند، که حداقل تا به این‌جا میلی به قبول آن نشان نداده‌اند.”
وی افزود، توافق بد را قبول نخواهد کرد و اگر توافقی نباشد کنار خواهد کشید.
آقای نتانیاهو روز یکشنبه تکرار کرد با توافق پیش رو مخالف است، اما تصدیق کرد، در سخنرانی خود در کنگره از اصرار پیشین خود مبنی بر از میان برداشتن تمام توان غنی‌سازی ایران، حتی برای تولید سوخت غیرنظامی، عقب کشیده است. وی گفت: “از همان آغاز ترجیح ما این بوده است، همیشه ترجیح ما همین است.”
رک‌گویی آقای نتانیاهو در واشنگتن شکاف ایجاد کرده است. سناتور داین فاینستین دموکرات می‌گوید، او از حد گذرانده است. وی در شبکه ان‌بی‌سی گفت: “کاری را که آقای نتانیاهو کرد، هیچ متحد آمریکا انجام نمی‌داد. من این را توهین‌آمیز، خجالت‌آور و بسیار متکبرانه می‌دانم، چون این توافق هنوز به نتیجه نرسیده است.”
سناتور لیندزی گراهام جمهوریخواه در همان برنامه عنوان کرد، “ایران دشمن ماست” و حکومت این کشور را “رژیمی سنگ‌دل و بی‌رحم” خواند. وی افزود: “آن‌ها تلاش کرده‌اند یک برنامه هسته‌ای بسازند، نه یک نیروگاه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز. آن‌ها دشمن ما هستند.”
منبع: نیویورک تایمز - ۸ مارس
