در حالی که مجلس خبرگان خواستار شفافیت مذاکرات شده اند، قرار است از اوایل هفته آینده مذاکرات هسته ای تهران و گروه ابر قدرت های جهان از سر گرفته شود. همزمان کیهان از افرادی که توافق به هر قیمتی را تایید می کنند انتقاد و مذاکره کننده پیشین نظام هم ادعا کرده است با وجود تحریم ها نیز می شود پیشرفت کرد. این اظهارات همزمان شده است با انتقاد رئیس جمهور و وزیر خارجه ایالات متحده از سناتورهای این کشور که روز دوشنبه به رهبران جمهوری اسلامی نامه نوشته بودند.
مجلس خبرگان رهبری که دو روز پیش آیت الله محمد یزدی – روحانی تندرو- را روی کرسی ریاست خود نشانده است روز گذشته در اعلامیه پایانی خود از تیم مذاکره کننده اتمی در دولت حسن روحانی حمایت کرد اما خواستار “شفافیت” دیپلمات های جمهوری اسلامی شد. در بیانیه خبرگان آمده است: “ما از تلاشهای تیم مذاکره کنندهی هستهای، برای حفظ عزت و استقلال ایران اسلامی تشکر می کنیم و جدیت، دقت نظر، دشمن شناسی، شفافیت و رعایت تدبیر بر اساس خطوط ترسیم شده از سوی رهبر معظم انقلاب را در طول مذاکرات و تا رسیدن به اهداف عالیهی نظام مقدس جمهوری اسلامی خواهانیم.”
مسئولان جمهوری اسلامی هنوز به طور مشخص اعلام نکرده اند “خط قرمزهای” واقعی آن ها در جریان مذاکرات چیست اما روند مذاکرات هسته ای و اظهارات غیر رسمی دیپلمات ها حکایت از آن دارد که نظام تا حدی از برخی خواسته های خود از جمله حفظ ده ها هزار سانتریفیوژ فعال عقب نشینی کرده و شرایطی همچون انجام غنی سازی در حدود پایین برای سال ها زیر نظر بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را پذیرفته است.
تهران و ابرقدرت های جهان به رهبری ایالات متحده در ۱۸ ماه اخیر به طور فشرده و مداوم در حال مذاکره برای رسیدن به یک توافق نهایی و جامع بوده و آخرین ضرب الاجلی که برای این امر تعیین کرده‌اند آخر مارس (۱۱ فروردین) به پایان می‌رسد.
مذاکرات آتی که احتمالا آخرین دور گفتگو‌ها در سال ۹۳ است از روز یکشنبه هفته آینده در سطح وزیران امور خارجه برگزار خواهد شد.
وزارت امور خارجه آمریکا روز دوشنبه اعلام کرد که جان کری روز ۱۵ مارس (۲۴ اسفند) به لوزان سوئیس سفر خواهد کرد تا در آنجا با همتای ایرانی خود دیدار و مذاکره کند.
وزیرامور خارجه ایالات متحده روز سه شنبه به انتشار نامه 47 سناتور جمهوری خواه به رهبران جمهوری اسلامی نیز واکنش نشان داد و خاطرنشان کرد: “واکنش من به این نامه یک ناباوری تلخ بود. در ۲۹ سالی که در سنا بوده‌ام هرگز ندیده‌ام چنین چیزی رخ داده و یا حتی پیشنهاد شود.”
سناتورهای جمهوری خواه با اشاره به قانون اساسی ایالات متحده، به جایگاه متزلزل باراک اوباما رئیس جمهور این کشور اشاره کرده و به مقامات جمهوری اسلامی هشدار داده بودند که به توافق کنونی دل نبندند: “رئیس جمهور بعدی می تواند با تکان دادن خودکار این توافقنامه اجرایی را باطل کند و کنگره مواد این موافقت نامه را تعدیل و اصلاح کند.”
بسیاری در آمریکا این اقدام سناتورها را غیرقابل قبول و بی سابقه توصیف کردند. منتقدان می گویند سناتورها به خاطر خصومت با باراک اوباما، به جایگاه ریاست جمهوری در ینگه دنیا لطمه زده اند.
کری در جلسه ای با سناتورها که پخش زنده تلویزیونی و رادیویی داشت گفته است: “ما در حال مذاکره بر سر یک طرح الزام‌آور حقوقی نیستیم. ما داریم بر سر یک طرح مذاکره می‌کنیم که در خود ظرفیت اجرایی دارد. در سرتاسر جهان، انواع مختلفی از توافقنامه‌های اجرایی وجود دارد. توافقنامه اجرایی، ابزاری لازم در سیاست خارجی است.”
مذاکره کننده ارشد ایالت متحده در گفتگوهای اتمی با جمهوری اسلامی افزوده: “اینکه نامه سناتورها می‌گوید کنگره هر زمان خواست می‌تواند مفاد توافق را اصلاح کند،نادرست است. این کاملا غلط است.”
باراک اوباما نیز گفته است نامه سناتورهای جمهوری‌خواه طعنه آمیز بود چرا که به نظر می‌رسید در پیامشان می‌خواهند با “تندروها” در ایران در یک “صف” قرار بگیرند. به گفته وی “این یک ائتلاف غیرمعمول است.”
پیشتر آیت الله هاشمی رفسنجانی – رئیس مجمع تشخیص مصلحت – نیز گفته بود تندروهای جمهوری اسلامی با بنیامین نتانیاهو – نخست وزیر دست راستی اسرائیل- همراه هستند. او همچنین به طور کنایه آمیز به “دلواپسان” در جمهوری اسلامی اشاره کرده بود که معطوف به اعضای جبهه پایداری است.
روزنامه کیهان به مدیر مسئولی حسین شریعتمداری نیز از جمله ارگان هایی بوده که در تمام طول مذاکرات، با آن مخالفت کرده است.
دیروز نیز این نشریه در سرمقاله خود به قلم حسین شمسیان نوشت: “شواهد و اخبار منتشر شده حکایت از آن دارد که قرار نیست در تحریم‌های اساسی و مهم دشمنان علیه ایران تغییری حاصل و گشایشی رخ دهد و آمریکا بر حفظ برنامه تحریم‌ها تاکید دارد.”
وی با این مقدمه، گوشزد کرده است: “عده‌ای برخلاف این منطق روشن و صحیح، راه دیگری انتخاب کرده‌اند! این عده همان‌هایی هستند که ملت و منتقدین را با بدترین الفاظ می‌نوازند و از ترس برافتادن پرده‌ها و رخ نمودن بی‌ثمر بودن اعتماد و دل بستن به شیطان بزرگ و یارانش، به مردم حمله می‌کنند و حتی آنها را به همراهی با اسرائیل متهم می‌کنند! البته وقتی عده‌ای کوشیدند با سوءاستفاده از برخی هنرمندان، کمپین به راه بیندازند و از قول مردم بگویند «هر نوع توافقی بهتر از عدم توافق است» دیگر این رفتار و این موضعگیری‌هایشان نباید موجب تعجب و حیرت شود.”
شمسیان اشاره نکرده که منظورش از این “عده” چه کسانی است ولی این “کمپین” توسط وزارت خارجه و با همکاری چهره های هنری مانند اصغر فرهادی و رخشان بنی اعتماد شکل گرفته بود. نکته قابل توجه اینکه کیهان در این سرمقاله از تیم مذاکره کننده دفاع اما مانند قدیم آن ها را نواخته است. کیهان در یک سال و نیم اخیر، ظریف و یارانش را حتی به “خیانت” هم متهم کرده بود.
نظر سعید جلیلی، کاندیدای “دلواپسان” در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ نیز این است که جمهوری اسلامی با حفظ تحریم های غرب علیه اقتصاد کشور، باز هم می تواند به پیش رود.
جلیلی اخیرا با اعضای بسیج دانشگاه صنعتی قم دیدار داشته و رجانیوز به نقل از وی نوشته است: “واقع بینی به ما می گوید که در شرایط تحریم و درحالی که می گفتند خزانه خالی است و مشکلات فراوانی وجود دارد، اما دوستان دولت مدعی شده اند که طی همین یکسال و نیم گذشته دچار رشد اقتصادی کم سابقه و کاهش تورم چشمگیر شده ایم. پس می توانیم بدون چشمداشت به بیگانگان، بیش ازاین هم پیشرفت کنیم.”
سعید جلیلی خود از سال ۸۶ تا ۹۲ در مقام دبیر شورای امنیت ملی، از طرف نظام با طرف های غربی مذاکره می کرد؛ مذاکراتی که به باور منتقدان هیچ پیشرفتی نداشت، پی در پی شکست خورد و باعث تشدید پله پله تحریم ها علیه کشور شد. در دورانی که جلیلی مشغول مذاکره با گروه ۱+۵ بود، به دلیل مجازات هایی که غرب برای جاه طلبی های هسته ای حاکمیت در نظر گرفته بود، نرخ تورم به حدود ۴۰ درصد رسید، ارزش ریال دچار سقوط آزاد شد و اقتصاد کشور در لبه پرتگاه قرار گرفت.
