دیوید ای سنگر
باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا و جو بایدن معاون وی، در مصاحبه های جداگانه در هفته جاری اعلام کردند سرکوب فزاینده رهبران مخالف ایران ظرف روزهای اخیر، مانع از تلاش آنها برای واداشتن رهبری ایران به گفتگوهای مستقیم نشده است.
آقای اوباما روز یکشنبه و یک روز پیش از سفر به مسکو در گفتگو با روزنامه نیویورک تایمز گفت، نسبت به بازداشت ها و ارعاب رهبران مخالف ایران “عمیقاً نگران” است، با این حال وی همانطور که در بحبوحه بحران ایران گفته بود، مجدداً تأکید می کند وضعیت موجود، درهای گفتگو با دولت ایران را نبسته است.
آقای اوباما گفت: “ما منافع امنیتی مشخصی در توسعه نیافتن تسلیحات هسته ای و صادر نشدن تروریسم داریم و به ایران راه ملحق شدن مجدد به جامعه بین المللی را نشان داده ایم.”
آقای بایدن نیز در گفتگوئی که در عراق صورت گرفت و روز یکشنبه در برنامه خبری “این هفته” از شبکه ای- بی- سی پخش شد به تکرار همین مواضع پرداخت. معاون رئیس جمهور آمریکا در یک ابراز نظر کم سابقه درخصوص حساس ترین مسأله خاورمیانه گفت آمریکا “نمی تواند به اسرائیل حکم کند” که آیا باید به تاسیسات هسته ای ایران حمله کند یا خیر. وی گفت این تنها اسرائیل است که تعیین می کند آیا در اثر کسب توانمندی تسلیحاتی هسته ای توسط ایران، “شدیداً درمعرض خطر است” یا خیر.
ابراز نظردریاسالار مایک مولن رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در این خصوص رنگ و بوی کاملاً متفاوتی داشت. وی هشدار داد هرگونه حمله نظامی به ایران “می تواند بسیار بی ثبات کننده” باشد. هنگامیکه از مولن پرسیده شد بین حمله نظامی به ایران و یا اجازه کسب توانمندی تسلیحات هسته ای توسط آن کشور کدام را انتخاب می کند، وی گفت: هر دوی اینها “پیامدهای بسیار بسیار بدی” دارند.
معاون رئیس جمهور آمریکا گفت پیش از انتخابات بحث انگیز ایران برخی علائم را از کسانی که خود را نماینده آیت الله خامنه ای معرفی می کردند، دریافت کرده که تهران تا تابستان جاری، به سیاست تغییر باراک اوباما پاسخ خواهد داد. اما سرکوب و شکاف بوجود آمده در میان روحانیون ارشد درباره مشروعیت انتخابات و اعتبار آیت الله خامنه ای، حال و هوای سیاسی را برهم زده است. مقامات ارشد دولت اوباما می گویند هیچ پاسخی از رهبران ایران دریافت نکرده اند.
دولت آمریکا در همین حال، خود را برای دو احتمال آماده می کند: اول اینکه رهبران ایران برای کسب درجاتی از مشروعیت به پیشنهاد گفتگوی آقای اوباما پاسخ مثبت می دهند. وضعیتی که می تواند واشنگتن را در یک موضع ناخوشایند قرار دهد. حالت دوم این است که ایران این پیشنهاد را رد می کند. آقای اوباما در ماه مه به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل گفته بود اگر تا پایان سال جاری پیشرفتی در خصوص مسأله هسته ای ایران روی ندهد، دولت گام های دیگری برخواهد داشت که شامل تحریم ها نیز می شود. آقای اوباما حتی در مصاحبه روز شنبه، این ضرب الاجل را کوتاهتر کرد.
وی گفت: “ما باید ظرف هفته ها و ماه های آینده بررسی کنیم آیا آنها مایل به کنار آمدن هستند یا خیر.”
آقای اوباما از صحبت در خصوص آمادگی برای انجام اقدامات سنگین تر خودداری کرد. با این حال، وی روز یکشنبه پیش از ترک واشنگتن به مقصد مسکو گفت ایالات متحده اکنون اهرم های بیشتری برای وارد کردن فشار به ایران دارد زیرا او موفق شده “کشورهائی نظیر روسیه و چین را به جدی تر گرفتن این مسائل” متقاعد کند. وی در همین خصوص، به تصویب تحریم های سخت تر علیه کره شمالی اشاره کرد.
از سوی دیگر، به نظر می رسید دریاسالار مولن در سخنان خود در برنامه “رو در روی ملت” از شبکه سی بی اس به نگرانی های پنتاگون از شعله ورشدن مناقشات پس از حمله نظامی اسرائیل به تأسیسات هسته ای ایران و زیرزمینی شدن فعالیت هسته ای ایران اشاره می کند. وی گفت هرگونه حمله به ایران می تواند “بسیار بی ثبات کننده باشد، نه فقط به خاطر خود حمله، بلکه بدلیل پیامدهای خارج از کنترل حمله ای از این دست.”
منظور وی این بود که متعاقب حمله به نیروگاه های ایران، انتظار می رود حملات انتقام جویانه ای از سوی این کشور و عواملش علیه آمریکا و نیروهایش در منطقه و یا متحدان آمریکا صورت بگیرد.
به نظر می رسید آقای اوباما در مصاحبه روز یکشنبه بر این مطلب صحه می گذارد که دولت وی همچنان برای یافتن استراتژی صحیح جهت مهار کسب توانمندی تسلیحات هسته ای ایران پس از شکست تشویق ها و تهدیدات قبلی، در تکاپوست.
وی گفت: “من فکر نمی کنم هیچ یک از دولت ها ظرف ده ساله اخیر، نسخه بی نقصی برای بازداشتن کره شمالی و ایران از توسعه تسلیحات هسته ای در دست داشتند. ما می دانیم این یک کوشش و تقلای سخت خواهد بود.”
منبع: نیویورک تایمز- 5 ژوئیه