ایران در کنار آمریکا، پشت به مالکی

گاردین شنبه ۲۵ مرداد ۱۳۹۳

» گزارش گاردین از تغییرات سیاسی در عراق

ایران روز سه‌شنبه به نوری المالکی پشت کرد و به جانشین او به عنوان نخست‌وزیر عراق تبریک گفت و راه را برای خروج دولت مالکی از قدرت هموار کرد.

این اقدام، از جانب مهمترین حامی مالکی، که توسط یکی از نزدیکان رهبر ایران صورت گرفت، این کشور را در کنار آمریکا، عربستان و ناتو قرار می‌دهد که پیشتر از حیدر العبادی به عنوان نخست‌وزیر جدید عراق حمایت کرده بودند.

روز سه‌شنبه گزارش‌های تایید نشده‌ای منتشر شد که ایران به مالکی پیشنهاد پذیرش پناهندگی داده و خود مالکی هم از نیروهای امنیتی عراق خواسته تا در سیاست بغداد دخالت نکنند.

حمایت بین‌المللی گسترده از عبادی به او فرصت می‌دهد یک دولت فراگیر تشکیل دهد، کاری که مالکی در انجام آن شکست خورد. با این‌حال مشخص نبود که چه نوع اتحادی در بغداد می‌توانست در آینده نزدیک تهدید داعش در شمال را از بین ببرد.

سازمان ملل روز سه‌شنبه گفت، هزاران ایزدی در کوه‌های سنجر در شمال عراق “بدون آب، غذا و سرپناه” گیر افتاده‌اند.

مقامات دفاعی آمریکا گفته‌اند، هواپیماهای آمریکایی روزانه حدود ۱۰۰ پرواز در عراق انجام می‌دهند تا به آوارگان ایزدی در نزدیکی مرز سوریه کمک برسانند و مانع پیشرفت داعش به سمت اربیل، پایتخت کردها که تعداد زیادی آمریکایی در آن بسر می‌برند، شوند. حملات آمریکا، ادوات نظامی و ستون‌های متحرک داعش را هدف قرار می‌دهد و نیروهای پیشمرگه کرد را که دو شهر را از داعشی‌ها پس گرفته‌اند اما شهر سوم را از دست دادند، تقویت می‌کند.

به گفته کمیساری پناهندگان سازمان ملل، ده‌ها هزار ایزدی از سنجر فرار کرده و از مرز سوریه رد شده‌اند و بعد به منطقه خود مختار کردستان عراق در نزدیکی مرز برگشتند. ایدرین ادواردز، سخنگوی کمیساری پناهندگان سازمان ملل گفت، پس از این هجوم شدید در ۷۲ ساعت گذشته، حالا حدود ۳۵ هزار ایزدی و اقلیت‌های دیگری که از سنجر فرار کرده‌اند، در دهوک پناه گرفته‌ و به غذا، آب و سرپناه نیاز شدید دارند. وی گفت: “در حال حاضر، حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار نفر در کوه‌های سنجر بدون غذا، آب و سرپناه هستند. دسترسی به آن خانواده‌ها شدیدا محدود است.”

مسعود بارزانی رئیس امنیت کردستان عراق گفت: “اتفاقی که در سنجر افتاد چیزی کمتر از نسل کشی نیست. زنان به بردگی گرفته شده و مردان به قتل رسیده‌اند. سربازان بیشتری فرستاده‌ایم که مسیر را باز کنند. اما آن‌جا ۱۷۰ کیلومتر دورتر از سرزمین کردهاست. هرکاری بخواهیم بکنیم باید از مسیر مناطق عرب انجام بدهیم که اکثرشان با ما دشمنی دارند.”

حمایت ایران از عبادی توسط علی شمخانی، دبیر شورای امنیت ملی اعلام شد که انتصاب نخست‌وزیر جدید را به رهبری و مردم عراق تبریک گفت. همچنین در اقدامی که به نظر می‌رسید هماهنگ شده است، گروه شبه‌نظامی شیعه اصحاب اهل الحق که از حمایت ایران برخوردار است، پشتیبانی خود از عبادی را اعلام کرد.

حسین رسام، تحلیلگر ایرانی مقیم لندن گفت، بیانیه شمخانی دست داشتن ایران در انتصاب عبادی را نشان می‌دهد: “انتصاب او بدون همکاری ایران امکان نداشت. این نتیجه رشته‌ای از مذاکرات و چانه‌زنی‌ها در روزهای اخیر است، چیزی نیست که یک شبه بدست آمده باشد.”

به گفته رسام، مهمترین اولویت ایران در عراق، اجتناب از خلاء قدرت در بغداد و تضمین این است که نخست‌وزیر به ایران گرایش داشته باشد. وی می‌گوید: “با عبادی ایران هر دو را دارد.”

آندرس راسموسن، دبیرکل ناتو گفت: “شکل‌گیری چنین دولت فراگیری برای شکست داعش که در کل منطقه ناامنی ایجاد کرده، ضروری است.”

حمایت ایران از عبادی این کشور را در کنار آمریکا و ناتو قرار می‌دهد. جان کری وزیر خارجه آمریکا که در استرالیا حرف می‌زد، وعده داد به محض تشکیل دولت نخست‌وزیر جدید “گزینه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی بیشتری” در نظر خواهند گرفت.

کری گفت، هیچ برنامه‌ای برای بازگشت سربازان آمریکایی وجود ندارد. وی افزود: “هیچ نیروی رزمی آمریکایی به عراق بازنخواهد گشت. فکر می‌کنم هیچکس به دنبال طی مسیری که قبلا پیموده‌ایم نباشد.” با این حال چاک هیگل، وزیر دفاع آمریکا، سه‌شنبه شب، ۱۳۰ مستشار نظامی دیگر را نیز به کردستان عراق فرستاد.