برزو درآگاهی- رامین مستقیم
فعالان حقوق زنان ایرانی امروز یک پیروزی کم نظیر اما چشمگیر را جشن می گیرند. این پیروزی پس از تصمیم مجلس در به تعویق انداختن بخشی از لایحه ای به دست آمد که حقوق آنان را در از دواج زیر پا می گذارد.
محافظه کاران در ماه ژوئیه تغییرات متعددی را برای گنجاندن در قانون خانواده پیشنهاد کردند که بر اساس آن به شوهر اجازه ازدواج های موقت و یا اختیار کردن همسران دیگر بدون کسب رضایت زن اولش داده می شد. ضمناً به موجب این تغییرات، به مبلغ نفقه ای که شوهر می بایست در صورت طلاق همسرش بپردازد، مالیات تعلق می گرفت.
پیشنهاد این تغییرات که برای هر دست اندرکار سیاسی در واشنگتن تکان دهنده است، در قالب “لایحه حمایت از خانواده” صورت گرفته بود.
اما پس از فشارهای فراوان از سوی فعالان حقوق زنان و چهره های مشهور در ایران، نمایندگان مجلس مجبور شدند بررسی این لایحه را به زمان دیگری موکول کنند.
به تعویق افتادن بررسی تغییرات پیشنهادی، به موضوع روز کشور تبدیل شده است. ازدواج موقت یا صیغه، نوعی ازدواج سریع و مطابق با دین است که می تواند برای تمام طول عمر یا حتی به مدت 30 دقیقه برقرار بماند. اقدام به این کار به طور سنتی نزد مردان مسافر یا طلبه هائی که مدت زیادی را دور از همسران خود می گذرانند، به امری رایج تبدیل شده است.
قوانین ایران تنها به شرط کسب اجازه از همسر یا همسران قبلی، اجازه چندهمسری را به مردان می دهد. اما چندهمسری در جامعه مدرن ایران خوشایند نیست و تنها در برخی نواحی خاص روستائی یا قبیله ای اجرا می شود.
منتقدان می گویند تغییرات پیشنهادی به طور موثری به مردان اجازه می دهد قانوناً با فاحشه ها ارتباط داشته باشند، بدون اطلاع زن خود ازدواج مجدد کنند و نیز می تواند زندگی را برای زن در صورت ترک شوهر، سخت تر کند.
این تغییرات برای بررسی بیشتر به کمیسیون مربوطه بازگردانده شده است. عده ای هشدار می دهند که این تغییرات ممکن است دوباره مطرح شوند. توران ولیمراد کارشناس حقوق زنان که گاهی در تلویزیون دولتی ایران هم ظاهر می شود، گفته است نمایندگان پذیرفته اند قبل از قانونی کردن تغییرات با فعالان حقوق زنان رایزنی بکنند.
او گفته: “امیدوارم به توافق برسیم ازدواج موقت تنها در موارد خاص قانونی باشد، نه اینکه به هر مردی حق استفاده از آن را بدهند. تا آن زمان، تا جائیکه بتوانیم سعی می کنیم این لایحه را به تعویق بیاندازیم.“
ده ها سازمان سیاسی و گروه های غیردولتی تمام تلاش خود را برای مبارزه با این لایحه به خرج دادند. حدود 100 زن از تمام قشرهای جامعه روز 31 اوت به مجلس رفتند تا درمورد خطرات ناشی از تغییرات پیشنهادی گفتگو کنند. شیرین عبادی- برنده جایزه صلح نوبل، سیمین بهبهانی- شاعره نام آور ایرانی، رخشان بنی اعتماد- کارگردان سینمائی، لاله صدیق- قهرمان مسابقات رالی اتومبیلرانی، و الهه کولائی- نماینده مشهور و سابق مجلس، در میان این زنان حضور داشتند.
عفو بین الملل نیز ضمن انتشار گزارشی از مسؤولان ایران خواست از ارعاب فعالانی که دربرابر این لایحه مبارزه می کنند دست بردارد.
مخالفان این قانون از حمایت یک حامی غیرقابل پیش بینی برخوردار شده اند. محمد هاشمی شاهرودی، روحانی محافظه کاری که ریاست قوه قضائیه ایران را برعهده دارد، تغییرات پیشنهادی را مورد انتقاد قرار داده است.
منبع: لس آنجلس تایمز- 2 سپتامبر