در حالی که تیم والیبال ملی ایران با همه شایستگی خود از ادامه حضور در لینگ جهانی بازماند اما اعتراض زنان ایرانی به ممانعت حکومت از حضور آن ها در ورزشگاه ها ادامه دارد و انعکاس آن در سطح بین المللی در روزهایی که مذاکرات هسته ای به اوج خود رسیده، وسیع است. در همین حال گزارش ها حاکی است فراخواندن زنان تیم های مقابل ایران و امکان دادن به چند خانم روزنامه نگار ایرانی به حضور در جریان مسابقات لیگ هم نتوانست مانع از آن شود که فدراسیون بین المللی ایران را مجازات کند. گرچه این فدراسیون به درخواست دولت ایران فرصتی در نظر گرفته تا فدراسیون والیبال ایران بتواند ماجرا را حل کند.
اعتراضات زنان به عدم امکان حضور زنان در ورزشگاه‌ها که با شروع میزبانی تهران در این مسابقات آغاز شد، پای فابیو ازودو مدیر رویدادهای بین‌المللی FIVB و ناظر فدراسیون جهانی والیبال را به تهران باز کرد تا از نزدیک شاهد بازی تیم‌های ایران و روسیه باشد و به توزیع برابر بلیت بین تماشاگران مرد و زن نظارت کند.
به نظر می رسد کمترین اثر حضور مقام معتبر فدراسیون جهانی این بود که فدراسیون والیبال ایران از چند خبرنگار زن دعوت کند تا مسابقه ایران - روسیه را از نزدیک تماشا کنند. محمدرضا داورزنی رئیس فدراسیون والیبال ایران روز پنج‌شنبه ۱۱ تیرماه تاکید کرده بود که “اجازه ورود زن‌ها به ورزشگاه داده نشود، از گرفتن میزبانی رقابت‌های مهم جهانی محروم می‌شویم.”
گروهی از زنان که از حضور در ورزشگاه‌ها بازمانده‌اند هم با نوشتن نامه به ناظر بین‌المللی به ممنوعیت ورودشان به ورزشگاه اعتراض کرده و گفته‌اند “حضور خبرنگاران زن در ورزشگاه به دلیل احترام به حقوق صنفی خبرنگاران زن” نبوده است.
در نامه اعتراض آمده: از دیدگاه ما نویسندگان این نامه، این رفتارنمایشی فدراسیون، یعنی فریب دادن ناظر بازی‌ها نه در شأن یک مقام رسمی دولتی است و نه حق انصاف در برابر انبوهی از زنانی که از تماشای مسابقات محروم هستند. ما عده‌ای از زنان عادی این کشور، اگرچه راهی به جایگاه وی آی پی یا سکوی خبرنگاران نداریم، اما از حقوق مدنی و شهروندی خود آگاهیم و خواهان تماشای مسابقات در ورزشگاه‌ها هستیم.” نامه‌ای که البته پاسخ فابیو ازودو را هم به دنبال داشته است: “هدف ما همواره حصول اطمینان از دسترسی قطعی تمامی اعضای خانواده ها به والیبال و دیگر ورزش ها به طور برابر است و فکر می‌کنیم بتوانیم به این گفتگو و تعامل دست یابیم.” در ادامه این نامه آمده: “صد درصد متعهد می‌شویم تا از فراگیری امر ورزش، برابری جنسیتی و دسترسی جهانی به آن اطمینان حاصل کنیم.”
در ورزشگاه نه توهین هست و نه بددهنی
“آنچه دوستان با استناد به آن مخالف حضور بانوان در سالن‌‌ها هستند، این است که گمان می‌کنند شرایط میزبانی لیگ جهانی و بازی‌های بین المللی مانند برگزاری مسابقات داخلی است. آنها این دو مقوله را خلط کردند” این را محمدرضا داورزنی رئیس فدارسیونوالیبال ایران گفته و ادامه داده است: “شما دیدید که حدود ۱۵ هزار نفر در دیدارهای خانگی ایران، به سالن ۱۲ هزار نفری آمده بودند اما نه کسی بددهنی کرد، نه توهین کرد، نه رفتار ناشایستی از کسی سر زد. همه آمدند و تیم ملی را تشویق کردند. حتی وقتی به لهستان ۳ بر یک باختیم، تماشاگران با فرهنگ ما به تشویق بازیکنان تیم ملی پرداختند.”
او تاکید کرده است از همه کسانی که دغدغه این موضوع را دارند دعوت کرده برای تماشای بازی‌های تیم ملی به سالن ۱۲ هزار نفری بیایند و خودشان همه چیز را از نزدیک ببینند: “حضور خانم‌ها در سالن والیبال توقع نیمی از جمعیت کشور است. خانواده بازیکنان تیم ملی هم دوست دارند بازی‌های فرزندانشان را از نزدیک ببینند. ما نباید این حق را از آنها بگیریم.” روی سخن او با کسانی است که در چند وقت اخیر مصرانه از ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه دفاع کردند، گروه‌هایی از نیروهای تندروی مذهبی که دست به تجمع زدند و با فضاسازی رسانه‌ای، صدور بیانیه و حتی تهدید، خواستار ممانعت از حضور زنان در ورزشگاه شدند و به صراحت برای دولت و زنانی که خواهان ورود به ورزشگاه‌ها هستند خط و نشان کشیدند. این گروه‌ها چندی پیش هم‌فکرانشان را به “حضور خونین” در مقابل ورزشگاه ۱۲ هزار نفری آزادی در روز ۲۹ خرداد دعوت کرده بودند.
از سوی دیگر پای مراجع تقلید هم به ماجرا باز شد و فتواهای آنها مورد استناد قرار گرفت، از جمله ناصر مکارم‌شیرازی که حضور زنان در ورزشگاه‌ها را غیرضروری و باعث بروز اختلاف دانسته بود. بر همین اساس هم شهین‌دخت مولاوردی معاون امور زنان رئیس جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۱۰ تیرماه اعلام کرد با وجود این‌که دولت تلاش‌هایی برای فراهم کردن امکان حضور زنان در ورزشگاه داشته اما با احترام به نظر مراجع شیعه از پیگیری این موضوع منصرف شده است. مولاوردی به ایلنا گفته بود: “وقتی مخالفان از مراجع عظام هزینه کردند، به خاطر احترامی که دولت برای مراجع قائل است و رای مراجع را محترم می‌شمارد، تشخیص داده شد که این تمهیدات رعایت شود.”
شهین‌دخت مولاوردی روز شنبه سی‌ام خرداد در یادداشتی در صفحه شخصی فیس‌بوک خود نوشته بود که “در چند هفته اخیر شدیدترین هجمه‌ها و حملات را از جانب کسانی که، اکثریت واجدین شرایط دو سال پیش، در چنین روزهایی، بر روش‌ها و رویکردها و رویه‌های آنان خط بطلان کشیدند تحمل کردیم، کسانی که ۸ سال در غار کهف خود خزیده بودند.”
با این حال برخی از فعالان حقوق زن از دولت و شهین‌دخت مولاوردی انتقاد کرده‌اند که در مقابل فشار و تهدید نیروهای تندرو کوتاه آمده و پای وعده خود نایستاده است. بنفشه جمالی فعال حقوق زنان پیش‌تر به روز گفته بود: “گروه‌های تندرو و گروه‌های فشار به تجربه فهمیده‌اند که عملا دولت فعلی با کوچک‌ترین تهدیدی عقب می‌کشد و قرار نیست جلوی این رفتارهای غیرقانونی بایستد.”
مقامات ایرانی مجازات شوند
علاوه بر اعتراضات زنان ایرانی که منجر به این شد که فدارسیون بین‌المللی والیبال ناظری را به ایران بفرستند، برخی نهادهای بین‌المللی هم به ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران اعتراض کرده‌اند. از جمله دیدبان حقوق بشر، که روز پنج‌شنبه ۱۱ تیرماه در بیانیه‌ای خواستار مجازات مقامات ایرانی به دلیل ادامه جلوگیری از حضور زنان و دختران ایرانی در مسابقات والیبال مردان شد. مینکی وردن، مدیر ابتکارات جهانی این سازمان گفته است: “علیرغم وعده‌های داده شده، مقامات ایرانی به دفعات و مکررا قوانینی را که به زنان اجازه می دهند تیم ملی والیبالشان را به همراهی مردان و با حضور در استادیوم تشویق کنند زیر پا گذاشته اند. لذا، فدراسون بین المللی والیبال باید با کنسل کردن بقیه مسابقات و برنامه ریزی مجدد برای برگزاری آنها در محلی دیگر، و یا با برگزاری مسابقه بدون حضور تماشاچیان، چه مرد و چه زن، ایران را مجازات کند.” حالا باید دید اعتراضات داخلی و فشارهای بین‌المللی مقامات ایرانی را به باز کردن درهای ورزشگاه به روی زنان وا خواهد داشت یا نه.
بوسه در سالن
در میان صدها حاشیه در مورد حضور خانم ها در ورزشگاه ها، یکی هم ماجرای همیشگی برخورد خبرنگاران ورزشی – مرد یا زن – با دستگاه حراست و بخش اخلاقی سازمان ورزش است. فردای مسابقه تیم ملی والیبال ایران و لهستان علی عالی ورزشی نویس در ایستاگرام نوشت:
از فدراسیون والیبال زنگ زده بودند. فامیلی اش را آخرش نفهمیدم. کمی درباره انتشار فرنچ کیس لهستانی حرف زد و گفت شما دیگه حق ندارید به استادیوم بیایید، لحنش توهین آمیز بود. گفتم شما در جایگاهی نیستید که حکم صادر کنید و بهتر است کمی درباره شان و جایگاهتان مطالعه کنید. برایش توضیح دادم که پیش از شما محمد علی آبادی و علی سعیدلو و محمد عباسی با همین لحن حرف می زدند و امروز جایگاهی در ورزش ندارند. گفتم قبلا مدیر روابط عمومی سازمان تربیت بدنی هم همین طور حرف می زد حالا پیشیمان است. گفت من تصمیم می گیرم و برای شما آی دی کارت صادر نمی کنم. باز مجبور شدم برایش توضیح بدهم که اساسا حوزه تخصصی من فوتبال است و برای فوتبال درخواست آی دی کارت نمی دهم چه برسد به والیبال. احتمالا فکر می کرد یکی از همان دوستان خبرنگارش هستم که در انتظار سفر بین المللی است خیلی از مدیران روابط عمومی این گونه فکر می کنند. برایش گفتم که مسوولیت امنیت مسابقات با فدراسیون نیست من هر جای سالن که بشود و بخواهم می نشینم و به کسی مربوط نیست. آن روز هم فقط برای این که وضعیت بانوان را در استادیوم ببینم، رفته بودم. که فکر می کنم کار درستی هم انجام دادم. آخرش گفتم اگر قدرتی داری برای راه دادن یا ندادن افراد، به نظرم خانم های ایرانی به استادیوم به کار ببرد که حاشیه نداشته باشد. رفتار بانوان ایرانی قطعا بهتر از این رفتارهاست… عصبانی شد و قطع کرد. متاسفانه از دوره احمدی نژاد رویه روابط عمومی ها تغییر کرده و می خواهند همه را بزنند. مثل سازمان تربیت بدنی آن روزها. مثل فدراسیون فوتبال و والیبال این روزها…
اعتراض ماموری که به آقای عالی زنگ زده بود به عکسی مربوط می شد که یک زن و مرد لهستانی را هنگام تماشای مسابقه تیم های ایران و لهستان نشان می داد که همدیگر را می بوسند.
عکس علی عالی در حاشیه مسابقه والیبال تیم ایران و لهستان.
طنز نویسان
حرکت فدراسیون والیبال در دعوت از معدودی از خانم ها به تماشای مسابقات برای قانع کردن فدراسیون جهانی و فرار از مجازات، سوژه مناسبی هم در دست طنزنویسان گذاشته است که از زوایای مختلف به آن پرداخته اند.
صفحه طنز روزنامه قانون (بی قانون) یک آگهی نیازمندی ها ساخته که متنش چنین است:
استخدام بانوی دورگه
به تعدادی بانوی دورگه دو تابعیتی با پاسپورت و شناسنامه غیرایرانی به صورت پاره وقت جهت حضور در سالن های والیبال نیازمندیم. بانوان موشکی (اگر بلوند هم بود حالا می پذیریم). ترجیحا یک رگ ایرانی. با قابلیت تشویق شورانگیز تیم ایران (فکر کند خواهر و مادرش خودش را تشویق می کند) خلاصه یک جوری که فدراسیون جهانی میزبانی را از ایران نگیرد.
تماس با اداره کل امور تطبیق و انطباق با دلنگران های فدراسیون والیبال.
صفحه طنز روزنامه قانون – شنبه
