پرزیدنت اوباما تصمیم بی‌سابقه‌ای مبتنی بر عدم اعطای ویزا به سفیر ایران در سازمان ملل در نیویورک گرفته است. این تصمیم کنگره را خوشحال می‌کند اما می‌تواند مذاکرات حساس آمریکا با ایران بر سر مسئله هسته‌ای این کشور را به خطر بیاندازد.
این تصمیم پس از تصویب قانونی در هر دو مجلس آمریکا به منظور عدم اعطای ویزا به حمید ابوطالبی صورت می‌گیرد. گفته می‌شود که ابوطالبی در سال ۱۹۷۹ در ماجرای گروگانگیری سفارت آمریکا که طی آن ۵۲ نفر به مدت ۴۴۴ روز به گروگان گرفته شده بودند دست داشته است.
جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید روز جمعه اعلام کرد: “ما به سازمان ملل و ایران اعلام کرده‌ایم که به آقای ابوطالبی ویزا نخواهیم داد. وی گفت تصمیم آقای اوباما حتی پیش از تصویب قانون کنگره گرفته شده بود.”
این تصمیم مغایر با تعهد آمریکا به سازمان ملل در سال ۱۹۴۷ است که طی آن قرار است بدون پیش‌شرط به دیپلمات‌هایی که اعضای سازمان ملل انتخاب می‌کنند ویزای ورود بدهد. این رویداد در میانه تلاش‌های دولت اوباما برای استفاده از فرصت به منظور برقراری ارتباط با دولت میانه‌روی روحانی در ایران رخ داده است.
ایران پیش از این اعلام کرده بود که هرگونه اقدام برای ممانعت از ورود آقای ابوطالبی به سازمان ملل غیرقابل‌قبول است. وزارت خارجه ایران اشاره کرده است که ابوطالبی سفیر این کشور در استرالیا، بلژیک، ایتالیا و اتحادیه اروپا بوده و او را یکی از باکفایت‌ترین دیپلمات‌های ایران خوانده است.
رویارویی ایران و کنگره، اوباما را بر سر دوراهی قرار داده است که یا توافق سال ۱۹۴۷ سازمان ملل را زیر پا بگذارد یا اینکه مقابل کنگره بایستد.
دولت اوباما تلاش کرده است کنگره را متقاعد کند به ایران سختگیری نکند اما به وضوح آرزو می‌کرد که ایران اساسا ابوطالبی را انتخاب نمی‌کرد.
آقای کارنی می‌گوید، ما به اطلاع ایران رسانده بودیم که انتخاب آقای ابوطالبی مطلوب نیست اما وقتی تهران نشانی از تجدید‌نظر نشان نداد، اوباما مجبور شد یا کنگره را خشمگین کند یا اینکه جامعه بین‌المللی را در مورد نقش آمریکا به عنوان میزبانی سازمان ملل مورد تردید قرار دهد.
پیش از این آمریکا هرگز مانع ورود یک سفیر به سازمان ملل نشده است و بصورت متعارف به نمایندگان دولت ایران اجازه ورود به نیویورک را داده است، هرچند که سفر دیپلمات‌های ایرانی به خارج از نیویورک را محدود می‌کند. آمریکا همچنین به رهبران مناقشه‌برانگیز نیز ویزای ورود داده است، کسانی مثل فیدل کاسترو، معمر قذافی یا رابرت موگابه که اکثرا هم با اعتراض شدید کنگره همراه بوده است.
تنها یکبار آمریکا از ورود یک رهبر به سازمان ملل جلوگیری کرده و آن در سال ۱۹۸۸ در مورد یاسر عرفات بوده است. پس از آن مجمع عمومی سازمان ملل با رای ۱۵۱ به ۲ اقدام آمریکا را به خاطر نقض تعهدات بین‌المللی به عنوان میزبان سازمان ملل محکوم کرد. تنها آمریکا و اسرائیل رای منفی دادند.
متخصصان سازمان ملل اشاره می‌کنند که آمریکا از زمان استقرار سازمان ملل در نیویورک اصرار کرده که مسایل امنیت ملی را برای دادن ویزا در نظر خواهد گرفت.
لری جانسون، مشاور سابق دبیرکل سازمان ملل در امور حقوقی می‌گوید مسئله این است که ابوطالبی چقدر در بحران گروگانگیری دست داشته است. ابوطالبی می‌گوید مترجم شبه‌نظامیانی بوده که به سفارت حمله کردند و اصرار دارد که نقش رهبری ایفا نکرده است.
برخی از مخالفان تبعیدی جمهوری اسلامی، از جمله علیرضا جعفرزاده، معاون دفتر واشنگتن مجاهدین خلق، اعتقاد دارند که به دلایل دیگری به ابوطالبی ویزا داده نشده است. وی ابوطالبی را متهم به طرح‌ریزی ترور محمدحسین نقدی، از اعضای این گروه در رم می‌کند.
ابوطالبی در زمان ترور نقدی دیگر سفیر ایتالیا نبوده است و هرگز متهم به ارتباط با این قتل نشده است. اما آقای جعفرزاده می‌گوید شواهدی در این باره وجود دارد. دولت ایران می‌گوید این اتهامات بی‌اساس است و تلاش‌های مجاهدین برای سوء‌استفاده از موقعیت را نشان می‌دهد.
منبع: کریستین ساینس مانیتور - 12 آوریل
