در حالیکه رهبران کشورهای عربی سرکوب خشونت آمیز معترضان در سوریه را محکوم می کنند، نوری المالکی، نخست وزیر عراق، لحنی به مراتب دوستانه تر نسبت به بشار اسد در پیش گرفته و از معترضان خواسته از “خرابکاری” خودداری کنند.
حمایت المالکی از اسد نشان دهنده آن است که موضع عراق تا چه حد به سوی هم محوری با ایران چرخیده است. این موضع تضاد میان اکثریت شیعه عراق که سخنان اسد را مبنی بر اینکه القاعده در پشت تظاهرات مردم سوریه قراردارد را پذیرفته اند و اقلیت سنی این کشور که سرکوب مردم سوریه را محکوم می کنند، تشدید کرده است.
جوست هیلترمن، نماینده گروه بحران بین المللی برای خاورمیانه گفت: “ناآرامی های سوریه اختلافات فرقه ای در عراق را دوباره تشدید کرده است زیرا شیعیان خود را به اسد نزدیک می بینند در حالیکه سنی ها با مردم سوریه همسو هستند.”
وی افزود: “المالکی برای ماندن در قدرت به ایران وابسته است و ایران در حال حاضر از رژیم سوریه دفاع می کند. ایرانیان و سوری ها در به قدرت رسیدن وی در سال گذشته نقش مهمی داشته اند واکنون او خود را در موقعیت دشواری می یابد.”
عراق و سوریه طی سالها رابطه نزدیکی با یکدیگر نداشتند. در خشونت های فرقه ای که پس از اشغال آمریکا در عراق دامن زده شد، رهبران این کشور سوریه را مسئول اعزام بمبگذاران انتحاری و سایر ستیزه جویان به این کشور معرفی کردند.
ولی ایران و سوریه از قبل رابطه نزدیک داشتند که اکنون باعث تغییر رابطه عراق و سوریه نیز شده است. آقای اسد سال گذشته از نخست وزیری المالکی حمایت کرد که باعث ماندگاری او در قدرت برای بار دوم مشد. از آن زمان به بعد المالکی و اسد رابطه خود راتحکیم کرده اند و به امضای قراردادهای تجاری دست زده اند.
ولی سخنگوی مجلس عراق، اسامه النجفی، که یک سنی است، این هفته گفت دولت اسد آزادی مردم سوریه را سرکوب کرده و این رفتاری غیر قابل قبول است و خشونت ها باید متوقف شود.
آقای النجفی گفت: “ما با حمایت از مردم سوریه از دولت این کشور می خواهیم با مسئولیتی که دارد از جان مردم محافظت کرده و قدم در راه توقف خونریزی بردارد.“ اسد اکنون ماههاست که با تظاهرات خیابانی مردم در سراسر کشور روبروست.
در برابر این موج او به پلیس و ارتش برای سرکوب تظاهر کنندگان متوسل شده که تا کنون حدود 2000 نفر از مردم را کشته اند. هزارن نفر نیز دستگیر شده اند. در ابتدا سران عرب سکوت کردند زیرا نگران آن بودند که با سرنگونی اسد ناآرامی در منطقه بیشتر شود. ولی اخیرا بسیاری از آنان کشتار در سوریه را محکوم کرده اند.
ترکیه، که متحد سوریه به شمار می آید نیز خواستار پایان خونریزی شده است؛ همانگونه که رهبران غرب خواستار آن شده اند.
ولی آقای المالکی ماه گذشته میزبان یک هئیت دولتی سوریه بود تا مسائل اقتصادی، از جمله ساخت یک لوله گاز را برای انتقال گاز ایران به سوریه را مورد بحث قرار داد. ماه قبل از آن هم وزیر خارجه سوریه از بغداد دیدن کرده بود.
المالکی در یک مصاحبه تلویزیونی گفت معترضین در سوریه باید از روش های دموکراتیک استفاده کنند نه شورش؛ هرچند که در سوریه انتخابات آزاد انجام نمی شود.
او بیشترین تقصیر را به گردن تظاهر کنندگان انداخت و چیز زیادی در مورد پایان خونریزی ها توسط دولت ذکر نکرد. این با موضع متحد او علیه پادشاهی سنی بحرین در تضاد قرار گرفت.
برای اعتراض به سرکوب ها در بحرین، اعضای ائتلاف المالکی از مجلس خارج شده و یک کشتی حامل تجهیزات را برای معترضین بحرینی ارسال کردند و از حکومت این کشور خواستند قدرت را ترک کند.
پیش از اعتراضات سوریه رهبران سنی و شیعه عراق سعی داشتند با یکدیگر کار کنند و به هم نزدیک شوند. این همکاری هنوز منتفی نشده است ولی تضادها بر سر مساله سوریه ممکن است اثر منفی بر آن بگذارد.
منبع: نیویورک تایمز– 12 اوت
