امید معماریان
دکترهاله اسفندیاری، مدیر شصت وهفت ساله بخش خاورمیانه مرکزتحقیقاتی “وودروویلسون” آمریکا سه شنبه بازادشت وبه زندان اوین منتقل شده است. این درحالی است که وی به دلیل وضعیت سلامتی اش نیازمند توجه پزشکی است. مقامات ایرانی تاکنون درخصوص دستگیری وی اظهارنظرنکرده اند.
مدیر مرکز “وودروویلسون” وهمچنین همسر وی بازداشت وی را تایید کرده اند. طی دوروز گذشته، دستگیری این محقق و مدرس سابق دانشگاه پرینستون که طی سالهای گذشته کتاب ومجموعه مقامات متعددی را در درخصوص تحولات ایران به چاپ رسانده، بازتاب بین المللی بسیاری داشته است. اسفندیاری که دارای تابعیت دوگانه است، به دلیل دلبستگی های عاطفی و دیدارمادر خود که به تنهایی درتهران زندگی می کند، طی سالهای گذشته، سالانه چندین بار به ایران سفرکرده است. او برای اینکه شانس دیدار مادر 93 ساله خود را از دست ندهد، هنگامی که درماه دسامبر درماجرایی ساختگی، پاسپورت ودیگر وسایلش ربوده می شود و پس از آن هفته های متوالی توسط ماموران امنیتی بازجویی می شود، ازرسانه ای کردن آنچه برای وی درحال رخ دادن بود، خودداری کرد. به این ترتیب ازماه دسامبر تاکنون او تقریبا در نوعی بازداشت خانگی به سرمی برده است.
سرقت پاسپورت وبازجویی روزانه
واشنگتن پست درگزارشی در خصوص دستگیری اسفندیاری نوشته که “درماه دسامبرهنگامی که او خانه مادرش را با یک تاکسی به مقصد فرودگاه مهرآباد ترک می کرد، مورد هجوم چندین فرد قرارگرفت که آنها پاسپورت ودیگر وسایل او را به سرقت بردند.” پس ازآن او به صورت مرتب به وزارت اطلاعات احضار شده تا درخصوص فعالیت هایی که طی سال های گذشته انجام داده، افرادی که با آنها درایران درتماس بوده، مراکزمختلفی که درآمریکا به امورایران می پردازند ودیگر سوالاتی ازاین دست، توضیح بدهد. تخصص اسفندیاری روی موضوعاتی همچون زنان، توسعه دموکراتیک درخاورمیانه وامورمربوط به ایران است وپیش ازانقلاب اسلامی درایران استاد دانشگاه بود. وی مدرک دکترای خود را ازوین دریافت کرده است.
موسسه “وودروویلسون”، یکی از مراکزمعتبرتحقیقاتی در آمریکا به شمار می رود که درحوزه سیاست خارجی فعال است و سالانه محققان بسیاری ازسراسرجهان راهی این موسسه می شوند، تا نظرات خود راپیرامون مسائل مختلف بیان کنند. طی سالهای گذشته که مسائل مربوط به خاورمیانه ازاهمیت بسزایی برخوردارشده است، افراد مختلفی ازکشورهای منطقه وازجمله ایران به این موسسه دعوت شده اند تا به طرح نظرات خود بپردازند.
تا کنون مقامات ایرانی به دستگیری اسفندیاری واکنش ازخودنشان نداده اند. اسفندیاری طی ماه های گذشته به نزدیکان خود توصیه کرده بود که ازرسانه ای کردن جریان احضاروبازجویی اش خودداری کنند.
دستگیری دانشگاهیان درمقابله با توطئه های آمریکا
مقامات امنیتی طی سالهای گذشته، با دستگیری روزنامه نگاران، روشنفکران ودانشگاهیان، تلاش بسیاری کرده اند تا ردپایی از نحوه هزینه کردن بودجه هایی که توسط واشنگتن با نام های مختلف و برای تحت فشارگذاشتن حکومت ایران مصرف می شود، پیدا کنند. با وجود این دربرخی ازدستگیری های وزارت اطلاعات ودیگر دستگاه های امنیتی واطلاعاتی، علی رغم دستگیری وبازداشت های چندین ماهه، این مقامات نتوانسته اند، شواهدی رابرای این موضوع پیدا کنند ومجبورشده اند پس ازمدتی آنها را آزاد کنند.
داریوش زاهدی استاد دانشگاه برکلی کالیفرنیا، رامین جهانبگلوروشنفکر ایرانی که به عنوان محقق درمراکز متعددی حضور داشته است وهمچنین برخی روزنامه نگاران دیگر وازجمله علی فرحبخش که هم اکنون تنها به دلیل دریافت 2300 دلارپول بلیط هواپیما وهتل درزندان به سرمی برد، ازجمله قربانیان این سیاست بدبینانه هستند.
طی این مدت، مقامات امنیتی پس ازدستگیری دانشگاهیان وروزنامه نگاران، تلاش کرده اند که با تحت فشارگذاردن آنها، آنچه را که درذهن دارند به صورت اعتراف اجباری ازآنها اخذ کنند که دربسیاری ازموارد موفق به انجام آن نشده اند ودرمورد رامین جهانبگلو پس ازآنکه اخباری از پخش قریب الوقوع اعترافات وی منتشر شد، با توجه به اعتراضات داخلی وجهانی که دراین خصوص به وجود آمد، عملا ازدستور کار خارج شد. به این ترتیب جهانبگلو که با اتهام جاسوسی وهمکاری با نهادهای امنیتی مواجه بود، پس ازآزادی اززندان با وثیقه ای سنگین عملا باردیگر به ادامه فعالیت پرداخت. درحالی که اگر درچنین مواردی اتهامی ثابت شود، عملا سالها زندانی رابرای افراد به همراه خواهد داشت.
نامه هامیلتون به احمدی نژاد
جالب آنکه، مدیرموسسه “وودرو ویلسون”، “لی اچ هامیلتون”، عضو کمیته معروف “گروه مطالعه عراق” معروف به “هامیلتون-بیکر” است، که واشنگتن را به دلیل انزوای ایران درمنطقه بارها مورد انتقاد قرارداده است. او به واشنتگن پست گفته که بیستم فوریه نامه ای را برای محمود احمدی نژاد درخصوص خانم اسفندیاری نوشته وخواستار بازگشت وی به آمریکا شده است. نامه ای که هیچگاه پاسخی دریافت نکرده است.
بی پاسخ ماندن نامه درحالی صورت گرفته که هامیلتون جزو افرادی بوده است که به ایالات متحده پیشنهاد کرده برای حل مساله عراق واشنگتن باید با ایران وسوریه گفت وگو کند. اسنفدیاری که مدیرخاورمیانه این موسسه بوده، تلاش بسیاری برای واقع بین کردن روشنفکران، سیاستمداران وتصمیم گیران آمریکایی نسبت به تحولات جامعه ایرانی داشته ودرنتیجه چنین تلاش هایی بوده که سیاست نشستن پای میزمذاکره با ایران برای حل مسائل منطقه ای و به رسمیت شناختن نفوذ منطقه ای ایران، یکی از توصیه های جدی این مرکز به تصمیم گیران واشنگتن بوده است.
هامیلتون درنامه خود به محمود احمدی نژاد نوشته است: “ موسسه ویلسون هیچ پولی ازدولت آمریکا به منظور تلاش برای تاثیرگذاشتن ویا تعیین سیاست های مشخص یا جهت دهی به دولت ایران، دریافت نکرده است. ما درخصوص گفت وگوهایمان بسیارشفاف بوده ایم… ما نقطه نظرات مختلفی را ارائه داده ایم. این نقش ماست.”
او سپس درکنفرانس خبری دیگری گفته که بازجویان اسنفدیاری می توانند با کلیک کردن برروی وب سایت این موسسه کلیه این اطلاعات مرتبط را دریافت کنند.
ازسوی دیگر، اسفندیاری به عنوان محققی که تا کنون مجموعه نوشتارهای متعددی رادرخصوص تحولات ایران ویراستاری ومنتشر کرده، طی سالهای گذشته تلاش کرده است علی رغم همه محدودیت هایی که سفر محققین ایرانی به خارج ازکشوردارد، ازآنها برای سخنرانی وارائه نظراتشان به این موسسه دعوت به عمل آورد تا روزنه ای برای طرح مسائل واقعی ایران فراهم آید.
جهانبگلو و رجا نیوز
وب سایت رجا نیوز، که طی روزهای گذشته درخط مقدم حمله به حسین موسویان دیپلمات ارشد ایرانی بوده است، با انشتارگزارشی “هاله اسنفدیاری” را سرپل صهیونیست ها در ایران نامیده است. این وب سایت سپس به بخشی از “اعترافات” رامین جهانبگلو اشاره کرده و نوشته است: “ در کانادا با خانمی به نام هاله اسفندیاری (از ضد انقلابیون ایرانی و دارای همسری یهودی) آشنا شدم و از سوی وی با نهادهای خاصی در آمریکا ارتباط برقرار کردم و یک بورس در آمریکا به من واگذار شد تا در مورد روشنفکری در ایران تحقیق کنم.” مطالبی که بسیارشبیه به ادبیات اعتراف نامه های اجباری است.