محبوبه نیکنهاد
اگرچه خبر منتشر شده از جلسه رهبر نظام با اعضای دولت نهم نشاندهنده حمایت جدید آیتالله خامنهای از دولت بود، اما با انتشار متن کامل سخنان وی در جمع اعضای دولت مشخص شد که حمایت رهبر از دولت احمدینژاد از آن هم پررنگتر بوده است. در خبری که دفتر رهبری تنظیم و برای رسانهها ارسال کرده، بخشهایی از سخنان وی که مضمون سیاسی بسیار بااهمیتی نیز دارد، حذف شده است.
از جمله مهمترین بخشهای سانسور شده از سخنان رهبر در خبر تنظیمی اولیه، بخشی از این سخنان است که ایت الله خامنهای در آن خطاب به اعضای دولت تاکید میکند: “در این سال آخر با روحیه سال اول کار کنید. فکر نکنید که امسال، سال آخر دولت است؛ نه. مثل کسی که پنج سال دیگر بناست کار بکند، کار بکنید؛ یعنی تصور کنید که این یک سال به اضافه چهار سال دیگر در ید مدیریت شماست. با این دید نگاه کنید و کار کنید و برنامهریزی کنید و اقدام کنید.“
روز شنبه اعضای دولت احمدینژاد مجبور شدند برنامه سفر استانی خود به استان مرکزی را تغییر دهند و مردم را نیز در ورزشگاه شهدای پنجم مرداد شهر اراک معطل کنند تا در اولین روز از هفته دولت، به ملاقات رهبر جمهوری اسلامی بروند.
اما این تاخیر به سود دولت بود، چرا که اعضای کابینه محمود احمدینژاد که در ملاقات با رهبر، با حمایتی بیسابقه مواجه شدند. رهبر جمهوری اسلامی سخنان خود را با برشمردن تفصیلی آنچه “امتیازات و نقاط مثبت این دولت” مینامید، آغاز کرد و این نیمه از سخنان خود را با این تاکید به پایان رساند که حمایت او از این دولت ”گرمتر” از دولتهای قبلی است و او “در این قدردانی و حمایت، دلگرمتر اقدام” میکند.
با این حال بخش اخیر صحبتهای وی، که در واقع کاملکننده همه تعریفهای پیشین بود، در خبری که از سوی دفتر رهبری برای رسانهها ارسال شد، درج نشده بود؛ و البته این تنها بخشی از سخنان آیتاله خامنهای نبود که در مطبوعات روز یکشنبه به خاطر سانسور از سوی دفترش، هیچ بازتابی پیدا نکرد.
مطبوعات و رسانهها در ایران ملزم هستند که سخنان رهبر جمهوری اسلامی را تنها طبق آنچه دفتر وی منتشر میکند، انعکاس دهند و تنها در انتخاب تیتر برای آن (تا حدی) آزادی عمل دارند. این محدودیت، اگرچه هیچ دلیل موجه قانونی ندارد، اما به طور کامل از سوی رسانهها اعمال میشود؛ به نحوی که حتی کوتاه کردن متن خبر سخنرانیهای رهبر نیز با برخوردهای سختی روبهرو میشود.
بدین ترتیب دفتر رهبری میتواند در مرحله تنظیم خبر، جهتگیریهایی را در آن اعمال و نکات خاصی را در آن برجسته یا کمرنگ کند. با این حال تاکنون به ندرت سابقه داشته که بخش مهمی از سخنان رهبر در خبری که دفتر وی تنظیم میکند، سانسور شود؛ اما اکنون این اتفاق افتاده و این موضوع در مقایسه متن خبر با متن کامل این سخنرانی که روز یکشنبه در پایگاه اطلاعرسانی رهبری منتشر شد، کاملا قابل مشاهده است.
بخش دیگری از سخنان رهبر که در خبر سانسور شد آن جاست که گفته: “تعامل با دو قوه دیگر هم یکی از این توصیههاست. تعامل با مجلس و تعامل با قوه قضائیه، کار لازمی است؛ این را مطلقاً نباید ندیده گرفت. البته ممکن است در این راه تلخیها و مشکلاتی وجود داشته باشد؛ ولی باید تحمل کرد؛ بهتر است.“
همچنین بخشی از سخنان وی که در آن، دولت به برنامهریزی کاری برای پنج سال و سال آخر ندانستن امسال تشویق شده بود، در متن خبر ابتدایی سانسور شد. این در حالی است که رهبر جمهوری اسلامی در این بخش از سخنان خود صراحتا از حضور احمدینژاد برای یک دوره دیگر در جایگاه ریاستجمهوری حمایت میکند؛ موضوعی که به نظر نمیرسد خوشایند برخی طیفهای محافظهکاران باشد.
فصل الخطاب با اما و اگر
با وجود حذف بخشهایی از سخنان رهبر در مطبوعات، باز هم این سخنان از چنان بار حمایتی صریحی برخوردار بود که لحن نیروهای سیاسی درون حاکمیت را در قبال دولت نهم - ولو برای چند روز - نرمتر کند.
خبرگزاری رسمی دولت (ایرنا) نیز از این فرصت استفاده کرد و به سراغ فعالان سیاسی دو جناح درون حاکمیت رفت تا با بهرهگیری از صحبتهای رهبر نظام، از آنها سخنانی در تایید دولت نهم بگیرد. محجوب و بادامچیان، دو نماینده تهران از دو جناح اصلاحطلب و اصولگرا، به ایرنا گفتند حمایتهای رهبر از دولت “فصل الخطاب” است.
بادامچیان، از سران حزب موتلفه گفت: “کلام رهبر معظم انقلاب در خصوص حمایت از دولت نهم فصل الخطاب و راهگشا است و همگان موظف هستند از دولتی که با آراء اکثریت مردم شکل گرفته واز سوی ولی فقیه تنفیذ شده است تا آخرین روز حمایت کنند.” محجوب اصلاحطلب نیز گفت: “فرمایشات مقام معظم رهبری درباره ضرورت حمایت از دولت فصل الخطابی برای همه در یاری دولت است.“
با این حال بادامچیان کنایه خود را پنهان نکرد و تعبیر “حمایت تا آخرین روز” را به کار برد تا اظهارات هفته گذشته خود در خصوص به کار گرفتن اصطلاح “انتخاب اصلح” به جای “عبور از احمدینژاد” را تکمیل کرده باشد.
وی همچنین با بیان اینکه “مصلحت نظام و ملت ما در این است که از دولتی که با رای مردم بر سر کار آمده است حمایت کنیم و این موضوع اختصاص به همه دولتها دارد”، تلویحا به این تحلیل اشاره کرد که حمایت رهبر از دولت نهم، حمایت خاصی نیست.