به گزارش سازمان ثبت احوال کشور، بیشترین نرخ ازدواج مربوط به استان خراسان جنوبی با ۱۳.۱ در هزار و کمترین آن مربوط به استان تهران با نرخ ۶.۳ درهزار است. طبق آمار اعلام شده، به طور میانگین در هر روز از دو فصل بهار و تابستان سال ۹۳، بیش از یک هزار و ۸۹۴ ازدواج و بیش از ۴۰۶ طلاق رخ داده است. گفتنی این که بیشترین طلاق رخ داده مربوط به زوج‌هایی بوده که کمتر از یک سال از ازدواجشان می‌گذشته است.
روزی ۴۰۶ طلاق
مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال در گفت‌وگو با ایسنا جزییاتی از شاخص‌های ولادت، ازدواج و طلاق مربوط به ۶ ماهه اول سال ۹۳ را اعلام کرده است. برپایه این اطلاعات، در مقابل هر ۴.۷ ازدواج، یک طلاق رخ می‌دهد که البته در سراسر کشور یکسان نیست. بیشترین شاخص نسبت ازدواج به طلاق در استان سیستان و‌بلوچستان با رقم ۱۶ گزارش شده و کمترین رقم این شاخص مربوط به استان البرز با ۲.۹ است.
همچنین به طور کلی در در ۶ ماهه اول امسال تعداد ۳۵۲ هزار و ۴۲۴ زدواج به ثبت رسیده و مجموع تعداد طلاق‌ها در این مدت، ۷۵ هزار و ۶۲۳ بوده است. در واقع به طور میانگین در هر روز از دو فصل بهار و تابستان سال ۹۳، بیش از یک هزار و ۸۹۴ ازدواج و بیش از ۴۰۶ طلاق رخ داده است.
یکی از شاخص‌های مورد توجه در مورد ازدواج، سن مردان و زنانی است که زندگی مشترکشان را به صورت قانونی ثبت و آغاز می‌کنند. سازمان ثبت احوال در پایان هر سال این اطلاعات را به صورت جزئی در بازه‌های سنی مختلف اعلام می‌کند اما در مورد ۶ ماهه اول سال اطلاعات اعلام شده حاوی جزئیات کامل نیست که موارد ازدواج‌های دختران در سنین پایین از این جمله است.
به گفته علی اکبر محزون، بیشترین ترکیب ازدواج ثبت شده مربوط به ترکیب سنی مردان گروه سنی ۲۹-۲۵ ساله با زنان ۲۴-۲۰ ساله بوده که تعداد آن برابر با ۵۲ هزار و ۴۸۶ ازدواج است. همچنین بالاترین میانگین سن ازدواج مردان با رقم ۲۹.۶ سال مربوط به استان تهران و پایین‌ترین آن با رقم ۲۵.۳ سال متعلق به استان سیستان و بلوچستان است. بالاترین میانگین سن ازدواج زنان نیز از استان تهران با ۲۵.۵ سال و کمترین میانگین سن از استان سیستان و‌بلوچستان با ۲۱.۱ سال گزارش شده است.
ضمن این که ۷۷.۵ درصد از ازدواج‌های ثبت شده مربوط به ازدواج‌هایی است که مرد از زن بزرگتر و ۱۰.۵ درصد هم مربوط به ازدواج‌هایی است که زن سن بیشتری دارد. در ۱۲ درصد موارد هم زن و شوهر همسن بوده اند.
اما در مورد طلاق، بیشترین نرخ طلاق ثبت شده با ۲.۹ در هزار، مربوط به استان خراسان رضوی و کمترین آن متعلق به استان سیستان و بلوچستان با ۰.۴ در هزار بوده است. بیشترین درصد طلاق هم در زوج‌هایی رخ داده که طول مدت زندگی مشترکشان کمتر از یک سال بوده که رقم ۱۴.۳ درصد را به خود اختصاص داده اند؛ یعنی بیشتر از ۱۰ هزار و ۸۱۴ زوج.
از سوی دیگر در ۶ ماهه اول امسال، ۷۶۴هزار و ۷۴۷ تولد رخ داده که ۳۹۳ هزار و ۷۹۶ نفر از آنها، پسر و ۳۷۰ هزار و ۹۵۱ تن، دختر بودند. سیستان و‌بلوچستان با ۳۴ هزار و ۵۰۰ بیشترین میزان تولد را به خود اختصاص داد و کمترین نرخ ولادت مربوط به استان گیلان با ۱۲ هزار و ۸۰۰ بوده است.
همچنین در مورد سن مادرانی که وضع حمل کرده‌اند، جزییات زیادی عنوان نشده اما اعلام شده که به طور کلی بیش از نیمی از سهم فرزندآوری متعلق به مادران گروه سنی بین ۲۰ تا ۲۹ سال است که نزدیک به ۵۶ درصد تولدها را به خود اختصاص داده‌اند.
طلاق و نگرانی‌های مسوولان
افزایش آمار طلاق، یکی از دغدغه‌های مسئولان و دولتمردان جمهوری اسلامی است تا حدی که مشاوره قبل از طلاق از خرداد ماه امسال در سراسر کشور اجباری شده. عموما طلاق نه در عرف و نه در شرع، عمل پسندیده‌ای محسوب نمی‌شود و به لحاظ مشکلات قانونی نیز، گاهی به یک روند طولانی و دشوار تبدیل می‌شود. طلاق از سوی پیامبر اسلام “منفورترین حلال” نام گرفته و عموما از سوی چهره‌های مذهبی توصیه نمی‌شود. برخی مسوولان هم طلاق را مانعی بر سر افزایش جمعیت کشور می‌بینند.
در اردیبهشت ماه امسال، حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران هشدار داد که “در هیچ دوره ای آمار ازدواج تا این حد کاهش پیدا نکرده بود به همین دلیل مسئولان باید با همکاری کارشناسان به دنبال راه چاره باشند.” او معتقد بود که “این موضوع خیلی نگران کننده است و نشان می‌دهد که ثبات خانوادگی دچار مشکل جدی شده است.”
اما همه کارشناسان، بالارفتن آمار طلاق را لزوما نگران‌کننده نمی‌دانند و سویه‌های مثبتی هم برای آن درنظر می‌گیرند. از جمله آزاده کیان، استاد جامعه شناسی در پاریس که معتقد است “این مسئله از یک طرف نشان دهنده مدرن شدن جامعه و رفتارهای اجتماعی است و از طرف دیگر حکایت از افزایش مشکلات اقتصادی و اجتماعی در جامعه ایران دارد.”
محمدعلی نجفی، سرپرست فعلی وزارت علوم هم که سال گذشته در شورای شهر تهران عضویت داشت، در پاسخ به ابراز نگرانی معصومه آباد، دبیر کمیته سلامت این شورا که آمار طلاق را “زنگ خطری برای مسئولان و فروپاشی تحکیم خانواده” می‌دانست، گفته بود: “بالا بودن آمار طلاق نسبت به دهه‌های گذشته الزاما منفی نیست. در سال‌های اخیر آگاهی زنان نسبت به ۴۰ سال پیش افزایش یافته است. زنان اکنون قدرت و توان دفاع از حقوق خود را دارند بنابراین اگر مردی شعور برخورد با همسر خود در شرایط مساوی را ندارد، باید از او طلاق گرفت.”
در نمودار زیر نسبت ازدواج و طلاق‌های ثبت شده به تفکیک استان‌های کشور را می‌بینید که به طور میانگین در سراسر کشور، 5 تعیین شد. یعنی به ازای هر پنج ازدواج در سال گذشته، یک طلاق صورت گرفت. ارتفاع نمودار هرچه بالاتر باشد حاکی از کم بودن تعداد طلاق‌هاست.
