مریم زمانی
یک روز مانده به استیضاح وزیر جهاد کشاورزی در مجلس، سخنگوی دولت احمدی‌نژاد در جمع خبرنگاران ادعایی را مطرح کرد که چند ساعت بعد توسط منشی هیات رئیسه مجلس تکذیب شد: الهام از منتفی شدن استیضاح اسکندری خبر داد، اما حاجی‌بابایی نه تنها این خبر را تکذیب، بلکه به افزایش امضاهای استیضاح اسکندری هم اشاره کرد. رسانه‌های جناح دولتی مدعی شده بودند که تعداد امضاها کاهش یافته است.
امروز محمدرضا اسکندری، وزیر جهاد کشاورزی دولت احمدی‌نژاد، در برابر نمایندگان مجلس هشتم حاضر می شود تا پس از ادای توضیح در خصوص ایرادات نمایندگانی که در چهارده زمینه مختلف، وی را به بی‌کفایتی و ناکارآمدی متهم کرده‌اند، دوباره از مجلس رای اعتماد بگیرد.
اسکندری که اولین بار رای اعتماد خود را از مجلس هفتم گرفت، دو سال پیش هم از سوی نمایندگان استیضاح شده و البته با کسب 144 رای توانسته بود همچنان در کابینه باقی بماند. اما بسیاری از ناظران معتقدند بین ترکیب و فضای عمومی مجلس هفتم که آن بار به استیضاح رای منفی داد، با مجلس هشتم که امروز قرار است درباره صلاحیت وی اظهارنظر کند، اختلاف قابل توجهی وجود دارد.
در این حال، سایت محافظه‌کار الف فاش کرد که: “با نزدیک شدن به روز استیضاح، تلاش مسوولان وزارت کشاورزی به ویژه روسای سازمان جهاد کشاورزی استان‌ها برای متقاعدکردن نمایندگان به پس‌گرفتن استیضاح به اوج رسیده است.“
دروغ پس از دروغ
نمایندگان مجلس از حدود دو ماه پیش و به دنبال موفقیت در استیضاح علی کردان به خاطر دروغگویی به نمایندگان، خواستار استیضاح وزیر جهاد کشاورزی بودند و او و معاونانش را به توهین به نمایندگان متهم می‌کردند.اما هیات رئیسه مجلس در خصوص این موضوع و نیز استیضاح وزیر آموزش و پرورش، مقاومت سختی از خود نشان داد و با برگزاری جلسات متعدد رایزنی بین نمایندگان و وزیران، نهایت تلاش برای نجات دولت از یک چالش علنی جدید در صحن مجلس رابه کار بست؛ تا آنکه در نهایت دروغگویی وزیر، تکذیب اصل این جلسات از سوی اسکندری و نیز متهم کردن نمایندگان به داشتن درخواست‌های غیرعادی از وزیر، که مجموعه آنها توهین و بی‌اعتنایی به مجلس و هیات رئیسه آن تلقی شد، باعث شد که استیضاح وی در اولین جلسه اعلام وصول شود و به سرعت در دستور قرار بگیرد.
در چنین شرایطی، دیروز غلامحسین الهام با “منتفی” خواندن استیضاح اسکندری، دومین بی‌اعتنایی را نسبت به حق مجلس برای استیضاح وزیران ابراز داشت و باعث شد که هیات رئیسه مجلس به سرعت ادعای وی را تکذیب و بر قطعی بودن انجام استیضاح تاکید کند.
بدین ترتیب اگر دروغگویی وزیر جهاد کشاورزی در خصوص جلسات رایزنی‌اش با مجلس، باعث شد که مقاومت هیات رئیسه در برابر اعلام وصول این استیضاح درهم بشکند، اکنون سخنگوی دولت نهم نیز با دروغگویی درباره شایعه منتفی شدن استیضاح که از سوی رسانه‌های اصولگرای وابسته به دولت ساخته و پرداخته شده، قدم بعدی را در جهت کمرنگ کردن احتمال تفاهم دولت و مجلس برداشته است.
دعوا بر سر تعداد امضاها
عصر روز جمعه، خبرگزاری فارس به نقل از یکی از نمایندگان خواهان استیضاح وزیر جهاد کشاورزی به نام ”کاظم موسوی” مدعی شده بود که هفت نفر از نمایندگان استیضاح‌کننده، امضای خود را پس گرفته‌اند. این نماینده که پیش از این تهدید کرده بود در صورت اعلام وصول نشدن استیضاح اسکندری از مجلس استعفا خواهد داد، با وجود گذشت چند جلسه به وعده خود عمل نکرد و جالب است که اکنون در گفت‌وگو با فارس ادعای پس گرفته شدن 7 امضا را مطرح می‌کند.
این موضوع به حدی برای رسانه‌های جناح دولتی مهم بود که در ساعات اولیه صبح دیروز (شنبه) هم برخی دیگر از نمایندگان وادار شدند از تلطیف فضای استیضاح، جناحی نبودن مشکلات بخش کشاورزی، رای نیاوردن قطعی استیضاح و به صلاح نبودن استیضاح وزیر در شرایط حساس فعلی سخن بگویند.
اظهارات حامیان دولت علیه استیضاح و عاملان آن همزمان شد با ادعای سخنگوی دولت مبنی بر اینکه استیضاح منتفی شده، عملکرد وزارت جهاد کشاورزی قابل دفاع بوده و مجلس باید فرصت خدمت بیشتر را به دولت بدهد!
با این حال وقتی روز شنبه به میانه رسید، سخنگوی فراکسیون اقلیت از سویی و منشی هیات رئیسه مجلس از سوی دیگر به تکذیب ادعای سخنگوی رسمی دولت و سخنگویان غیررسمی جناح دولتی پرداختند و از قطعی بودن برگزاری جلسه استیضاح اسکندری در روز یکشنبه خبر دادند.
حمیدرضا حاجی‌بابایی به خبرگزاری مهر گفت: “تاکنون کسی برای پس گرفتن امضای خود به هیات رئیسه مراجعه نکرده؛ ۱۸ نفری که در روز اعلام وصول استیضاح به عنوان امضاکنندگان استیضاح معرفی شدند، کسانی بودند که بر انجام استیضاح اصرار داشتند و طرح قبلی استیضاح وزیر جهاد کشاورزی هم ۲۸ امضا داشت. به عبارت دیگر این طرح در حال حاضر حدود ۴۵ امضا دارد و با پس گرفتن ۷ یا ۸ امضا این طرح منتفی نمی‌شود.“
داریوش قنبری هم به فارس گفت: “هیچ نماینده در فراکسیون اقلیت امضای خود را برای استیضاح اسکندری پس نگرفته است و بر حسب اطلاع اعضای فراکسیون اکثریت نیر امضای خود را پس نگرفته‌اند.” وی همچنین با تکذیب ادعای سخنگوی دولت، تصریح کرد: “منتفی شدن استیضاح صحت ندارد و حتی اگر هفت تا 10 نفر نیز امضای خود را پس گرفته باشند به دلیل اینکه این استیضاح بیش از 30 امضا دارد، با پس گرفته شدن چند امضا استیضاح منتفی نمی‌شود.“
قنبری عصر دیروز هم به مهر خبر داد که استیضاح‌کنندگان درباره سخنرانان جلسه استیضاح و متن نطق آنها توافق کرده‌اند و حاجی‌بابایی هم به فارس گفت که تعیین سخنرانان موافق استیضاح در جلسه امروز با امضاکنندگان این طرح است.
دیروز همچنین یک عضو مرکزیت فراکسیون اصولگرایان از جلسه امروز فراکسیون اکثریت مجلس هشتم پیش از آغاز جلسه علنی مجلس خبر داد. ولی اسماعیلی همچنین ادعا کرد که شورای مرکزی این فراکسیون در جلسه قبلی که در این باره داشت، با 19 رای از 22 رای، با استیضاح اسکندری مخالفت کرده است؛او افزود: “با توجه به جو شورای مرکزی فراکسیون اکثریت مجلس و نظرات نمایندگان استیضاح کننده، در صورت طرح شدن استیضاح در صحن مجلس، این استیضاح از پشتوانه ضعیف برخوردار خواهد بود و استیضاح وزیر رای نخواهد آورد.“
شورای نگهبان، کابینه را نجات می‌دهد؟
در آستانه استیضاح وزیر جهاد کشاورزی و در شرایطی که حقوقدانان معتقدند در صورت برکناری اسکندری، شرایط مندرج در اصل 136 قانون اساسی محقق می‌شود و کل کابینه باید دوباره از مجلس رای اعتماد بگیرد، سایت محافظه‌کار الف خبر داد که: “نتیجه استعلام‌های غیررسمی از شورای نگهبان نشان می‌دهد که از نظر این شورا دو بار تغییر یک وزیر (که در مورد وزیر کشور دولت نهم اتفاق افتاد)، یک تغییر محسوب می‌شود و با تغییر وزیر جهاد کشاورزی، دولت نیازی به اخذ رای اعتماد برای کل هیات وزیران ندارد.“
این سایت محافظه‌کار در حالی چنین ادعایی را مطرح می‌کند که پیش از این سخنگوی شورای نگهبان از هرگونه اظهارنظر درباره تفسیر اصل 136 خودداری و بررسی این موضوع در شورای نگهبان را نیز تکذیب کرده بود.
علی لاریجانی، رئیس مجلس هشتم نیز پیش از این تصریح کرده بود که اولین تغییر بعدی در کابینه، هیات وزیران را نیازمند اخذ رای اعتماد مجدد می‌کند؛ هر چند خود او چند روز بعد حرفش را عوض و به نظر کسانی که معتقدند دو تغییر در وزارت کشور، یکی به حساب می‌آید، استناد کرد.
با این حال انتشار چنین خبری در سایت الف، که با محافل پنهانی جناح اکثریت مجلس نیز نزدیکی دارد، می‌تواند نشانه‌ای از تقویت احتمال رای مثبت مجلس به استیضاح و برکناری وزیر جهاد کشاورزی تلقی شود.
این سایت محافظه‌کار نیز احتمال مذکور را جدی می‌داند و برخلاف اظهارات عضو مرکزی فراکسیون اصولگرایان در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، گزارش می‌دهد که: “آخرین اخبار از مجلس شورای اسلامی حاکی است فراکسیون اصولگرایان برای رای دادن به استیضاح آقای اسکندری به نتیجه نرسیده و تصمیم‌گیری را به روز جلسه استیضاح و شنیدن استدلالهای مدافعان و مخالفان وزیر و خود آقای اسکندری محول کرده است.“