جولین بورگر
دور دوم مذاکرات بر سر اورانیوم غنی‌شده ایران، در وین آغاز شد. کلیات این توافق اوائل ماه در ژنو صورت گرفت و اساس آن بر فرستادن این اورانیوم به خارج از ایران برای پالایش بیشتر بود.
مکان این مذاکرات در شهرهای پر رونق و آراسته اروپایی که زمانی برای مذاکره میان آمریکا و شوروی مورد استفاده قرار گرفته بود، بر احساس بازگشت جنگ سرد افزود. معذالک این بار بازیگر مرکزی مهره‌ای وحشی است که اهمیت زرادخانه ای آن بیشتر از اینکه واقعی باشد، اغراق شده است. ایران اغلب تا لحظه آخر که به چنین دیدارهایی می‌رود و درباره آن صحبت می‌کند، در باره آن توضیحی نمی دهد.
این جلسه هم همینطور است. نمایندگان آمریکا، روسیه و فرانسه در آن شرکت می‌کنند، اما آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای هنوز نگفته است که از طرف این آژانس در این اجلاس شرکت می‌کند. این جلسه قرار است در مورد جزئیات باشد اما دولت ایران هنوز تایید نکرده است که آیا چیزی را که دیگران گفته‌اند در ژنو مورد توافق قرار گرفته است، آن کشور هم قبول کرده یا خیر.
طبق آن قرارداد، که مقامات غربی آن را تفسیر کرده‌اند، قرار است تهران سه‌چهارم اندوخته اورانیوم غنی‌شده با درجه پایین را برای غنی‌سازی بیشتر به روسیه و سپس برای تبدیل آن به سوخت به فرانسه بفرستد، این اورانیوم در نهایت در راکتور تحقیقاتی تهران که ایزوتوپ‌ها پزشکی می‌سازد، به کار خواهد رفت.
از آنجا که این ذخیره اورانیوم نقطه اصلی تشویش بین‌المللی است، این موضوع تنش‌ها را از بین خواهد برد و به دیپلماسی فرصت دیگری برای حل بن‌بست ایران می‌دهد. تنها برای چند ماه هم شده صلحی در زمان ما بر قرار می شود.
موارد زیر ممکن است این راه را به خطا برد:
ایرانی‌ها ممکن است دردقیقه نود در اعتراض به حمله انتحاری که موجب کشته شدن شش مقام ارشد سپاه پاسداران در آخر هفته در استان سیستان و بلوچستان شد، خود را کنار بکشند. تهران این حمله را گردن آمریکا و انگلیس انداخته است، البته این موضوعی همیشگی است. از زمان مذاکرات ژنو، محمود احمدی‌نژاد و دیگر مقامات ارشد بر گفتگو در مورد «خرید» اورانیوم غنی‌شده برای راکتور تهران اصرار ورزیده‌اند. امروز صبح علی شیرزادیان سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران این سخنان را تکرار کرد. هیات ایرانی می‌تواند به اینجا برسد و آن را سوء تفاهمی بزرگ عنوان کند.
ممکن است ایران موافقت کند که در حال حاضر تنها بخش کوچکی از اورانیوم غنی‌شده با درجه پایین خود را به خارج بفرستد و بیشتر آن را در خاک خود نگه دارد (که در تئوری می‌تواند سپس تا درجه تسلیحاتی غنی‌سازی شود.) مقامات فرانسوی در روزهای اخیر این را روشن کرده‌اند که تنها درصورتی قرارداد را امضا می‌کنند که تمام 1200 کیلوگرم اورانیوم عنوان شده در ژنو را شامل شود.
پاریس (که اخیرا شدیدترین موضع را علیه تهران اتخاذ کرده است) نیز مشوش است که چاره موقت قرارداد صادر کردن اورانیوم، انحراف کامل از مسئله اصلی که غنی‌سازی ادامه‌دار اورانیوم ایران در بی‌اعتنایی به شورای امنیت سازمان ملل است، نمی باشد.
ممکن است فرانسوی‌ها بگویند، تنها در صورت تعلیق غنی‌سازی توسط ایران معامله و سوخت را تولید می‌کند. ایران اصرار دارد که اینها دو موضوع مختلف هستند (شیرزادیان این موضع را امروز صبح دوباره عنوان کرد) و از بیم اینکه ممکن است اورانیوم آن کشور در خارج به گروگان گرفته شود، کنار بکشد.
آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای اتاق‌ها را تا روز چهارشنبه برای مذاکرات رزرو کرده است اما هیچکس نمی‌داند این گفتگوها چقدر طول می‌کشد. این نوعی شطرنج دیپلماتیک است که اغلب وین آن را تدارک می‌بیند، اما این باراین بازی بین قدرت‌های هسته‌ای تثبیت شده و یک تازه وارد پارسی است با استعداد زیادی در غیرقابل پیش‌بینی بودن.
منبع: گاردین، 19 اکتبر 2009
