فقط کلیه‌ها برای فروش مانده‌اند

مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی در گفت و گو با “روز” از افزایش چهار برابری قیمت فروش کلیه در کشور و افزایش فروشندگان این عضو حیاتی بدن خبر داد.

این استاد دانشگاه همچنین افزود که فقر، بیکاری و دشواری روزافزون شرایط زندگی در ایران، به بروز انواع آسیب های اجتماعی، بخصوص زورگیری و فروش کلیه منجر شده است.

اقلیما تأکید کرد که برای افرادی که از فقر و بیکاری در کشور رنج می برند، کلیه آخرین و تنها چیزی است که برای فروش باقی مانده است.

فروش کلیه برای تأمین هزینه های ضروری زندگی، سال هاست که آخرین راه بخش عمده ای از مردم برای نجات از فلاکت و بدبختی است. این پدیده که جامعه شناسان از آن به عنوان یک “فاجعه” نام می برند در هیچ کشور جهان به اندازه ایران فراگیر نیست.

گزارش های زیادی در این باره در رسانه ها منتشر شده اند اما آمار فروش کلیه و پدیده دلالی در این بازار روز به روز بیشتر می شود.

خبرگزاری مهر اخیرا گزارش داده که وضعیت نامطلوب شیوع بیماری های کلیوی و افزایش آمار بیماران دیالیزی در کشور، باعث شده تا روند پیوند کلیه نیز سیر صعودی داشته باشد. براساس آمارها حدود 30 درصد از جمعیت کشور درگیر بیماری های کلیوی هستند.

 

آخرین راه

به گفته دکتر محمدرضا نوروزی جراح و متخصص بیماری های کلیوی، 14 میلیون ایرانی به نوعی درگیر این بیماری هستند.

براساس گزارش مهر روند پیوند کلیه از اجساد به بیماران، همچنان در اولویت دوم قرار دارد و بیشترین پیوند از افراد زنده به نیازمندان صورت می گیرد؛ موضوعی که باعث شده تا بازار خرید و فروش این عضو حساس بدن داغ باشد.

خبرگزاری مهر تأکید کرده که “مشکلات اقتصادی و رشد سرسام آور” هزینه های زندگی باعث شده تا تعدادی از ایرانیان برای رهایی از بند این مشکلات، به سراغ فروش کلیه بروند.

مصطفی اقلیما هم به “روز” می گوید هر سال 30 تا 40 درصد به نرخ تورم در کشور اضافه می شود اما افزایش حقوق ها تنها چیزی حدود 10 تا 15 درصد است.

اقلیما که دارنده مدرک دکترای اقتصاد بین الملل از دانشگاه سوربن فرانسه است، می افزاید به علت تورم شدید سال جاری، مایحتاج ضروری مردم بیش از 100 درصد گران شده است و به این ترتیب مردم حدود 80 درصد از سال پیش فقیرتر شده اند.

رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران می گوید: “همه چیز گران شده از جمله کلیه. قیمت کلیه نسبت به سال قبل بیشتر از چهار برابر شده است.”

او معتقدست فروش کلیه برای مردمی که نمی توانند هزینه های ضروری و پایه زندگی خود را تأمین کنند و مثلا ازدواج کرده اند اما توان پرداخت کرایه خانه را ندارند، آخرین راه است.

 

دولت زورگیر

خبرگزاری مهر همچنین سخنان مردی را منتشر کرده که به علت بیکاری و فقر ناچار شده، کلیه خود را به قیمت 10 میلیون تومان بفروشد.

او گفته است: “در بازار خیاط بودم اما یک سال است که بیکار شده ام. 2 سال است که ازدواج کرده ام و مجبور شدم برای خرید یک ماشین که بتوانم با آن کار کنم، یکی از کلیه های خودم را بفروشم.”

مرد 30 ساله ای که مهندس پرواز هواپیما است و به علت پرداخت مهریه همسرش مجبور شده کلیه خود را بفروشد، می گوید: “به فکر فروش کلیه‌ام افتادم. طی چند روز هم یک بیمار دیالیزی کاندیدای دریافت کلیه شد و من هم به ازای 6 میلیون تومان کلیه‌ام را فروختم. حدود 4 میلیون تومان هم با کمک دوستانم وام گرفتم تا بتوانم 10 میلیون تومان را به همسر سابقم بپردازم شاید از این کابوس وحشتناک چند ساله رها شوم.”

تعداد زیادی از فروشندگان کلیه، این عضو حیاتی بدن خود را برای مسائلی مانند خریداری جهیزیه فرزندان شان یا پرداخت شهریه دانشگاه آنها به حراج می گذارند.

دکتر اقلیما می گوید: “ چون قیمت کلیه بالا رفته فروشنده هم زیاد شده است. افزایش فوق العاده فروش کلیه و زورگیری هم به خاطر بدبختی، فشار زندگی، بیکاری و گرانی است.”

او اضافه می کند: “دولت با اعلام خبر دستگیری زورگیران می خواهد مسئولیت را از سر خودش باز کند اما کسی نیست از دولت بپرسد خودت همه چیز را ده برابر کردی این زورگیری نیست؟ زورگیری فقط این نیست که در خیابان خِر مردم را بگیری.”

 

کشوری که همه چیز دارد…

بر اساس گزارش های رسمی، از سال 1345 تاکنون 31 هزار و 850 نفر در کشور پیوند کلیه شده اند که سرنوشت 11 هزار و 850 بیمار نامعلوم است. یعنی اینکه مشخص نیست این بیماران فوت شده اند و یا دوباره دیالیز می شوند.

دکتر نوروزی جراح و متخصص بیماری های کلیوی می گوید: “سالانه 2‌ هزار پیوند کلیه در کشور انجام می‌شود به طوریکه در سال 88 سهم پیوند کلیه از مرگ مغزی حدود 395 مورد بود که این آمار در سال 89 به 590 مورد و در سال گذشته به 760 مورد رسید.”

او با بیان اینکه ایران در رتبه چهل و ششم آمار مرگ مغزی در جهان قرار دارد، می افزاید: “اگر همه موارد مرگ مغزی در کشور حاضر به اهدای هر دو کلیه خود شوند بسیاری از مشکلات بیماران دیالیزی برطرف خواهد شد.”

به اعتقاد رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، فقر شدید و بیکاری، عامل اصلی بسیاری از آسیب های اجتماعی در کشور مانند طلاق، نزاع های خانوادگی، کودکان خیابانی، فساد، زورگیری، دزدی و در نهایت فروش کلیه هستند.

مصطفی اقلیما می گوید: “روزانه تعداد زیادی زورگیری در سطح شهر رخ می دهد که فقط یکی از آنها مانند این آخری خبری می شود. اینهمه دست فروش در خیابان ها هستند. اینها اکثرا قبلا کارگر و کارمند بودند. آنها را هم که دولت و شهرداری خِرشان و سرمایه شان را می گیرند، چکار کنند؟ راهی به جز خلاف و زورگیری باقی نمی ماند.”

این استاد دانشگاه می گوید: “فقر کولاک می کند. درآمد مردم با مخارج آنها اصلا قابل مقایسه نیست. حداقل خط فقر، بیش از دو میلیون اما پایه حقوق 350 تا 400 هزار تومان است. خیلی از خانواده ها بچه ها را برای دستفروشی به خیابان می فرستند.”

رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی تصریح می کند: “کشوری که همه چیز دارد به اینجا رسیده است چون شایسته ها سر کار نیستند.”

 

روزی که افراد شایسته سر کار باشند

نرخ خرید و فروش کلیه نیز یکی دیگر از موضوعات جنجالی این بازار است. مسئولان انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی معتقدند که نرخ فروش کلیه بیشتر از 7 میلیون تومان نیست.

به گفته یکی از کارمندان مسئول واحد پیوند این انجمن، از این مبلغ، 6 میلیون توسط دریافت کننده کلیه و یک میلیون هم هدیه دولت است که به اعطا کننده کلیه داده می شود.

هزینه آزمایش های لازم برای اعطای کلیه نیز حدود 400 تا 450 هزار تومان است که بر عهده خود فرد است و حدود یک تا دو ماه طول می کشد تا عمل پیوند صورت بگیرد.

به گزارش خبرگزاری مهر، این ادعای مسئولان انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی در حالی عنوان می شود که شنیده ها حاکی از آن است که توافقات پنهانی و پشت پرده خریدار و فروشنده کلیه بر سر قیمت این عضو حساس بدن، در خارج از بیمارستان و انجمن حاصل می شود. به طوریکه قیمت کلیه بعضا و با توجه به نیاز دریافت کننده، به مرز 25 تا 30 میلیون و شاید هم بیشتر برسد.

مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی به “روز” می گوید: “اگر به دو رهنمود رهبر عزیز یعنی شایسته سالاری دولتی و پاسخگویی گوش داده می شد، مملکت به اینجا نمی رسید. روزی که افراد شایسته از رئیس جمهور تا وزیر روی کار بیایند و پاسخگو باشند این وضعیت به وجود نمی آید.”