اولین جشنواره فیلم فجر با مدیریت سرداران امنیتی – نظامی آغاز شد. فیلم علی سنتوری را که چند بار سانسور شده، سرانجام حذف کردند. سازندگان دو فیلم مهم روزجهان که مسئولین جشنواره با سرو صدای زیاد وعده نمایش آن را داده بودند، با نمایش آنها در جشنو اره مخالفت کردند. در عوض فیلمی در ستا یش شیطان پرستی به جشنواره راه یافت. ساحشوران عاشورایی جانشین مراسم افتتاحیه شدند. سینه زنی و نوحه خوانی و پخش کلیپ ها ی متعدد از رهبر جمهوری اسلامی جای مر اسم بیست وچهار جشنواره گذشته را گرفت.
گزارش اولین روز جشنواره فیلم فجر
عزاداری موزون در جشنواره فیلم سرداران
افتتاحیه یا به تعبیر مسوولان برگزاری جشنواره، مراسم “مراسم سلحشوران عاشورایی” با یک ربع تاخیر با حضور سردار حسین صفار هرندی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونین امنیتی – نظامی او محمد رضا جعفری جلوه معاون سینمایی ارشاد، علیرضا رضاداد مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی، آغاز شد.
پس از پخش سرود جمهوری اسلامی و قرائت قرآن مجید، کلیپی به کارگردانی رضا میرکریمی که از مراسم حج با عنوان “گفت و گو” به همراه بخش هایی از موسیقی “خیلی دور خیلی نزدیک” ساخته محمد رضا علیقلی پخش شد و پس از آن تصاویری از دیدار کارگردانان با رهبری به نمایش درآمد.
پخش کلیپی درباره نظرات افرادی نظیر حسین صفارهرندی، محمد رضا جعفری جلوه، ابراهیم حاتمی کیا، جمال شورجه، حسین محجوب، جهانگیر الماسی، جواد شمقدری، جمشید مشایخی، علی معلم، لادن مستوفی، محمد مهدی عسگرپور، محمد علی نجفی، علیرضا شجاع نوری و… درباره واقع عاشورا از بخش دیگر مراسم بود. مصطفی موسوی که اجرای مراسم را هم بر عهده داشت، در ادامه مراسم شروع به مقتل خوانی کرد و بعد کلیپ “همیشه عاشورا” به کارگردانی حمید بهمنی پخش شد.
علی عمرانی قطعه نمایشی شبیه خوانی شمرکشی را به کارگردانی محمد رحمانیان به همراه اجرای موسیقی زنده اجرا کرد. رحمانیان هم که در گوشه ای از سالن نزدیک به صحنه ایستاده بود با دادن پاسخ به برخی از سئوالات شبیه خوان با او همراهی می کرد. همزمان با اجرای این نمایش تصاویری از حضور عمرانی در سطح شهر هم پخش می شد.
بخش دوم کلیپ مربوط به هنرمندان به خواندن یک بیت شعر درباره عاشورا اختصاص داشت، علیرضا رییسیان، داوود میر باقری، مجتبی راعی، حسین پاک نیت و… از جمله دیگر هنرمندانی بودند که در این کلیپ حضور داشتند. حسین صفار هرندی در این کلیپ از هنرمندان خواست واقعه عاشورا را در حد توان خود به تصویر کشند.
مهتاب نصیر پور بازیگر قطعه نمایشی دوم بود که مورد استقبال حاضران در سالن قرار گرفت. داستان این نمایش درباره جانباز شیمیایی علاقمند به سینما بود که در روز عاشورا به شهادت رسیده و همسرش “مهتاب نصیر پور” داستان چگونگی مجروح شدن و زندگی و شهادت او را تعریف می کرد. شروع این نمایش با پخش تصاویری از حضور همسر این جانباز در روز عاشورا در کنار درهای بسته سینماها همراه بود.
کلیپ سینما و محرم در ادامه مراسم پخش شد. در این کلیپ تصاویری از فیلم های هامون، قدمگاه، روز واقعه، از کرخه تا راین، مسافر ری، آژانس شیشه ای، پرواز در شب و… پخش شد. اجرای حرکات موزون با موضوع عزاداری، سینه زنی و زنجیرزنی ادامه دهنده مراسم بود.
در بخش بعدی، قرار بود بیانیه دبیر جشنوراه که از قبل ضبط شده بود، پخش شود که به دلیل بروز مشکل فنی پخش آن میسر نشد و رضاداد به ناچار روی صحنه آمد و با عرض تسلیت مراسم عزاداری گفت:” امیدوارم این جشنواره پر از برکت برای سینمای ایران باشد و از خداوند می خواهم سینمای ایران را حسینی نگه دارد و سایه و کلام حسین (ع) را بر سر سینماگران مستدام بدارد.”
موسوی بخش دوم مقتل خوانی را اجرا کرد و در پایان مراسم، عزاداری با حضور نوازندگان دمام، و عزاداران و نوحه خوان جنوبی به اجرا درآمد.
شاهکار جشنواره سرداران
امسال نمایش فیلم ها با یک روز تاخیر از جمعه 13 بهمن ماه آغاز شد.
فیلم ها چندان چنگی به دل نمی زند و هرچقدر هم که در جدول چشم می گردانیم ظاهرا تا اواسط جشنواره اوضاع چنین است. امروز شایعه حذف فیلم علی سنتوری آخرین ساخته داریوش مهرجویی به واقعیت پیوست. به عبارت دیگر فیلم را از جشنواره بیرون کشیدند. فرامرز فرازمند یکی از تهیه کنندگان فیلم در مصاحبه ای گفته بود که فیلم سنتوری موزیکال است و مسئولین خواسته اند چون ایام عزاداری را به تازگی پشت سر گذاشته ایم اجازه دهند سنتوری در روزهای پایانی جشنواره به نمایش درآید. اما اخبار حکایت از این داشت که فیلم را برای بار دوم سانسور و عملا نیمی از ان را حذف کرده اند. رضاداد دبیر جشنواره هم گفت که فیلم به دلیل مسائل فنی هنوز به جشنواره ارائه نشده است. د رحالیکه فیلم مهرجویی از مدت ها پیش آماده نمایش بود.
پیش از آغاز جشنواره مدیریت جشنواره با جنجال زیاد از نمایش فیلم های مهم روز جهان خبر داده بود، از جمله دو فیلم در گذشته(مارتین اسکورسیزی) و بابل(اینوریتا) و… بود.
روز اول جشنواره معلوم شد که نه تنها سازندگان این دو فیلم با نمایش آنها د رجشنواره مخالفت کرده اند، فیلم های خارجی این دوره هم از میان آثار مهجور دنیا برگزیده شده اند.
اما شاهکار سرداران نمایش فیلمی در ستایش “شیطان پرستی” در بخش فیلم های معنا گرا ست. این فیلم که مرد حصیری نام دارد آخرین ساخته نیل لابوت با شرکت نیکلاس کیج است که امسال از نامزدهای اصلی مراسم تمشک طلایی[همان زرشک زرین خودمان که به بدترین فیلم سال داده می شود] محسوب می شود و تم اصلی آن بر آیین ها و مراسم شیطان پرستانه متمرکز شده است.
مرد حصیری بازسازی فیلمی به همین نام محصول ۱۹۷۳ به کارگردانی رابین هاردی است که فیلمنامه آن توسط نمایشنامه نویس مشهور انگلیسی آنتونی شیفر[برنده جایزه تونی برای نمایش بازرس] از کتاب آیین نوشته دیوید پاینر اقتباس شده بود. این فیلم که در زمان نمایش خود در انگلستان و بسیاری کشورهای دیگر مورد استقبال گسترده مردم قرار گرفت نقطه قوت خود را از پرداخت هاردی و طرح سوال هایی درباره ایمان و باور می گرفت. همزمانی ساخت این فیلم با رونق گرفتن آیین های شیطان پرستانه در اروپا و آمریکا که ساخت بچه رزماری و کشته شدن شارون تیت همسر رومن پولانسکی کارگردان این فیلم توسط چارلز مانسون را به دنبال داشت، هم چنین صحنه های عریان و تم استیلای جزیره نشینان بر بازرس پلیس مومن در پایان فیلم و زنده زنده سوزاندن او در آن زمان به شدت توجه ارباب کلیسا و منتقدان را جلب کرد و باعث سر و صدای زیادی در اطراف فیلم شد.
نیل لابوت که خود از دوستداران این فیلم بوده، بعد از سه دهه دست به بازسازی آن زده و با وجود استفاده از هفتاد در صد قصه اصلی اثری ناموفق خلق کرده که بازیگر اصلی آن را نیز به مرحله نامزدی دریافت جایزه بدترین بازیگر در مراسم امسال تمشک طلایی رسانده است. منتقدان و تماشاگران از دیدن نیکلاس کیج در جزیره ای با ساکنان عجیبش سرگردان شده بود، غافلگیر و در عین حال شوکه شدند. مرد حصیری ماجرای کارآگاه پلیسی است که برای یافتن دختر گمشده دوست دختر سابقش به جزیره ای پا می گذارد که مردمانش رفتار عجیبی دارند و زنبورداری پیشه کرده اند.
صدای زنبورهای عسل و ازدحام کودکان در فیلم با موسیقی بی روح و کسالت بار آنجلو با دالامنتی در هم می آمیزد و کیج محصور در جزیره ای با ساکنانی که به هیأت انسان های قرن نوزدهم لباس می پوشند فریاد نا امیدی و سردرگمی سر می دهد. فیلم نه فقط ترسناک یا هشدار دهنده نیست، بلکه بسیار ابتدایی و پرداخت نشده، لوس و کلیشه ای است که به کسالت تماشاگر منتهی می شود. ظاهراً فیلمنامه اولیه و ایده بازسازی این اثر آن چنان ابلهانه بوده که ادوارد وودوارد[بازیگر نسخه اصلی که کیج جای او را گرفته] نیز حاضر نشده نقشی یادگاری در فیلم لابوت بازی کند.
ظاهرا عجیب نیست که این فیلم در بخش معنا گرای سینمای سرداران نمایش د اده شود.