سرانجام بعد از نزدیک به یک دهه ممنوعیت راهپیمایی روز کارگر درایران، نمایندگان و حامیان تشکل حکومتی خانه کارگر به خیابان آمدند تا ضمن طرح مطالبات خود، حضور کارگران مهاجر را عامل بحران کار در ایران بدانند. آنهم یک روز بعد از دستگیری فعالان کارگری در تهران و دیگر شهرها.
درحالیکه اطلاعی از سرنوشت اعضای بازداشت شده سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه در دست نیست، منابع مطلع از بازداشت‌شدگان کردستان و نزدیک به خانواده‌های آنها به روز گفته‌اند حکم محمود صالحی فعال سرشناس کارگری مستقیما از تهران صادر شده و عثمان اسماعیلی دیگر فعال بازداشتی نیز که او هم در سقز بازداشت شده، جهت بازجویی به سنندج منتقل شده است.
روز جمعه، ۱۱ اردیبهشت برابر با روز جهانی کارگر برای اولین‌بار بعد از هشت سال مراسم راهپیمایی روز کارگر توسط خانه حکومتی کارگر در تهران برگزار شد.
علیرضا محجوب، دبیر خانه کارگر و رئیس فراکسیون کارگری مجلس در سخنرانی این مراسم گفت: “امسال فشار کارگران باعث شد این راهپیمایی سرانجام برگزار شود. اگر چه در طول مسیر احترام شما آنطور که باید نگه داشته نشد اما انشالله سال بعد مراسم باشکوه تری تدارک می‌بینیم.”
سرنوشت فعالان بازداشت شده کارگری
شماری از فعالان و تشکل‌های جامعه کارگری مانند اتحاد آزاد کارگران و سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه تشکل خانه کارگر را نهادی “تحمیلی” می‌دانند و معتقدند مطالبات کارگران نمایندگی نمی‌کند.
در ایران فعالیت‌های سندیکایی ممنوع است و در سالهای گذشته شماری از فعالان این عرصه احضار، بازداشت و با احکام سنگین به حبس محکوم شده‌اند.
امسال چند روز قبل از مراسم روز جهانی کارگر دستگاه امنیتی مطرح طرین چهره‌های این حوزه را بازداشت کرد.
روز چهارشنبه، ابراهیم مددی، رئیس هیئت مدیره سندیکای اتوبوسرانی تهران و حومه داوود رضوی عضو هیئت مدیره این سندیکا توسط پلیس امنیت در تهران بازداشت شدند.
در کردستان نیز محمود صالحی، از چهره‌های سرشناس کارگری و عثمان اسماعیلی به صورت جداگانه بازداشت شدند.
منابع مطلع به روز می‌گویند آقای صالحی سه‌شنبه شب در منزل شخصی خود و با حکم دادگاه بازداشت شده است.
بر این اساس در حین بازداشت همه کامپیوتر، گوشی‌های تلفن اعضای خانواده و تعداد دیگری اسناد و مدارک با خود برده‌اند.
مقامات قضایی و امنیتی در سقز با ابراز بی‌اطلاعی از محل دقیق نگهداری آقای صالحی به خانواده او گفته‌اند که آنها تنها از تهران دستور داده‌اند صاحلی را بازداشت و به سنندج منتقل کنند.
عثمان اسماعیلی نیز در حین کار با حکم دادگاهی در سقز بازداشت و بعد از تفهیم اتهام جهت ادامه بازجویی به سنندج منتقل شده است.
از سرنوشت دو عضو هیئت رئیسه سندیکای اتوبوسرانی تهران و حومه نیز اطلاع دقیقی در دست نیست.
این افراد همگی پیشتر نیز سابقه بازداشت و زندان داشته‌اند.
مهاجرستیزی در راهپیمایی روز کارگر
به گزارش خبرگزاری ایلنا، کارگران تهران و برخی دیگر از شهرها که روز جمعه به دعوت خانه کارگر برای راهپیمایی روز کارگر به پایتخت آمده بودند شعارهایی با این مضامین حمل می‌کردند: “کارگر ایرانی، بیکاره بیکاره”، “تامین اجتماعی، حق مسلم ماست”، “کارگر بیدار است، از درد و رنج بیزار است”، “تامین اجتماعی حق مسلم ماست”، “تامین اجتماعی، حق‌الناس، حق‌الناس”.
این دسته از کارگران همچنین بعد از قرائت قطعنامه خانه کارگر شعارهایی مانند “قرارداد موقت، الگوی برده‌داری” و “قرارداد موقت، ملغی باید گردد” سر داده‌اند.
اما در خلال این راهپیمایی برخی شعارهای مهاجرستیزانه نیز توسط تعدادی از شرکت‌کنندگان حمل می‌شد که با انتقاد و اعتراض تشکل‌های مستقل کارگری روبرو شده است.
در این پلاکاردها، این دسته از کارگران خواهان ایجاد محدودیت برای کارگران مهاجر و به ویژه کارگران افعانستانی شده‌اند.
همچنین یکی در یکی از بندهای قعطنامه این راهپیمایی نیز در خواست شده: “از کارگر ایرانی در برابر کارگر خارجی به شدت حمایت شود.”
واکنش به فرافکنی بحران کار
تشکل اتحاد آزاد کارگران بلافاصله بعد از انتشار تصاویر شعارهای مهاجرستیزانه، در بیانیه‌ای راهپیمایی روز جمعه را که بدون اطلاع فعالان و تشکل‌های مستقل کارگری صورت گرفته “کودتاگرانه” خوانده و گفته است: “برای ما کارگران ایران، کارگران افغانی عزیزترین انسانها و هم طبقه‌هایمان هستند.”
تعداد زیادی پناهنده و مهاجر کاری اهل افغانستان در ایران زندگی می‌کنند که در موارد زیادی به علت نداشتن مدارک کافی، علاوه بر محرومیت‌های اجتماعی، به عنوان نیروی کار ارزان مورد استثمار کارفرما قرار می‌گیرند.
ایران در سالهای گذشته به علت تحریم‌های بین المللی، فساد و نابسامانی مالی دچار بحران اقتصادی شده است. بیکاری و اخراج کارگران تنها یکی از پیامدهای چنین وضعیتی است.
با این حال از هماهنگی خانه کارگر و توزیع گسترده چنین شعارهایی و حمل آن توسط کارگران چنان برمی‌آید نمایندگان دولتی جامعه کارگری می‌خواهند تقصیر بحران کار در ایران را به گردن مهاجران افغانستانی بیاندازند.
امروز، دوازدهم اردیبهشت‌ماه، همزمان با روز معلم، شمار دیگری از کارگران و فعالان صنفی در نظر دارند با حضور بر سر مزار ابوالحسن خانعلی معلم کشته شده در حکومت پیشین تجمع کنند.
هفته گذشته میلاد درویش، فعال صنفی و کارگری، که “خود اسفندماه گذشته به دلیل شرکت در تجمع صنفی معلمان به همراه ۱۳ فعال دیگر حدود ۱۰ روز بازداشت شده بود به روز گفت: “طبق قانون کار ایران هر کسی که در ازای فعالیتش از کارفرما دستمزد دریافت کند کارگر محسوب می‌شود و بر این اساس معلمان نیز جزو جامعه کارگری به حساب می‌آیند. تجمع امسال ما نیز در حمایت از مطالبات برحق معلمان و کارگران خواهد بود.”
