انتقاد دانشجویان از خاتمی

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» شرکت اعضای مجمع روحانیون مبارز در انتخابات

هنوز انتقاد بسیاری از هواداران جنبش سبز از سیدمحمد خاتمی به علت شرکت وی در انتخابات مجلس نهم فروکش نکرده است که برخی سایت‌ها خبر از شرکت محمد موسوی‌خویینی، علی یونسی و موسوی‌لاری نیز در این انتخابات داده‌اند.

در همین حال سیدمحمد خاتمی، در دیدار با اعضای انجمن اسلامی دانشگاه تهران، تحریم انتخابات از سوی اصلاح‌طلبان را “دروغی” خوانده که از سوی “برخی تبلیغ شده است”.

آن‌گونه که سایت این انجمن خبر داده جمعی از “اعضا و ادوار انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران” به دیدار سیدمحمد خاتمی رفته و با اشاره به سخنان خاتمی پیش از انتخابات، به وی گفته اند که “نقطه ضعف شما در اتخاذ تصمیم روشن است… می بایست از دو ماه پیش شفاف با مردم صحبت می کردید که باید رای داد یا نداد و به آن عمل می کردید… ما نمی توانیم ذهن شما را بخوانیم ولی عمل شما گاه منفعلانه است”.

سیدمحمد خاتمی اما در واکنش به انتقادات حاضران در آن دیدار گفته که “ما و بخش عظیمی از جامعه که خود را اصلاح طلب می داند خود را در درون نظام تعریف می‌کند و بنابراین با براندازی آن مخالف است”. وی براندازی نظام را “توهم” خوانده و افزوده: “نظام به قیمت گرانی بدست آمده است هم به‌لحاظ اعتقادی و هم به لحاظ عملی نمی شود و نباید از آن دست برداشت اصل نظام حاصل انقلاب بزرگی است و پشتوانه مردمی هم دارد”.

خاتمی پیش از این و در پی بالا گرفتن اعتراضات به شرکت وی در انتخابات، با انتشار بیانیه‌ای توضیح داده بود که از “موضع اصلاحات” در انتخابات شرکت کرده و هدف وی از این کار “باز نگه داشتن روزنه‌های اصلاح‌طلبی” بوده است.

وی در این دیدار با تکرار همین موضع گفته است: “من به صراحت اعلام می کنم که همه بزرگان و عزیزان از جمله آقایان کروبی و موسوی هم همین را قبول دارند و اگر انتقاد و اعتراضی هست در درون نظام است نه علیه آن”.

سخنان خاتمی درباره نظر موسوی و کروبی در حالی بیان می‌شود که میرحسین موسوی و زهرا رهنورد در اخرین دیدار با فرزندان خود، اعلام کردند که در انتخابات شرکت نکرده‌اند.

از سوی دیگر اخبار منتشر شده حکایت از ناخرسندی میرحسین موسوی از شرکت خاتمی در انتخابات دارد. این خبر توسط کلمه و دیگر وب‌سایت‌های سبز منتشر نشده اما برخی نزدیکان به خانواده موسوی، این اخبار را تایید کرده اند.به دنبال انتشار این اخبار بود که اردشیر امیرارجمند، به کلمه گفت نظر موسوی، “احترام به تصمیم خاتمی” درباره شرکت در انتخابات است. وی توضیح بیشتری درباره اینکه چگونه به این خبر دست یافته، نداده است.

اما بحث برانگیزترین بخش سخنان خاتمی در دیدار با دانشجویان این بود که وی گفته اصلاح‌طلبان هرگز به دنبال تحریم انتخابات نبوده‌اند. این در حالی است که متن سخنان خاتمی در جمع عده‌ای از فعالان استان گیلان توسط برخی سایت‌ها منتشر شده که وی در آن صراحتا از “عدم حضور” در انتخابات سخن گفته و حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات برگزار شده از سال 84 را اشتباه خوانده است: “نمی‌توانیم آتش تنوری بشویم که نانش برای کس دیگری پخته می‌شود. هر چند باید در این مورد اجماع صورت بگیرد”.

انتشار این سخنرانی و مفاد آن، هرگز از سوی خاتمی، دفتر یا وب‌سایت‌های نزدیک به او تکذیب نشد. ضمن آ‌نکه دو تن از حاضران در این جلسه، به “روز” گفتند که خاتمی این سخنان و حتی سخنان تندتری درباره انتخابات را بر زبان رانده است.

وی اکنون اما درباره انتخابات می‌گوید که “ما هیچگاه انتخابات را تحریم نکردیم”، بلکه “به صراحت گفته شد که ندادن لیست و عدم معرفی نامزد به معنی تحریم انتخابات نیست”.

از سوی دیگر خاتمی بحث تحریم انتخابات را “القا” برخی محافل “بخصوص بعضی محافل تندرو و انحصار طلب در درون کشور” دانسته و افزوده این افراد قصد داشتند با “جا انداختن این دروغ”، فضایی فراهم کنند که “نظام را به رویارویی مجدد با همه افراد و جریانها و نهادهایی بکشانند که انتقاد و اعتراض دارند”.

یکی از حاضران در این جلسه اما، در فیس‌بوک خود نوشت که خاتمی اعلام کرده است برای رای دادن با برخی از افراد، که اکثرا از اعضای مجمع روحانیون مبارز بوده‌اند، مشورت کرده و سپس رای خود را به صندوق انداخته است.

همزمان برخی وب‌سایت‌های اصول‌گرا نوشته‌اند، علاوه بر خاتمی، محمد موسوی‌خویینی و نیز حدود 22 نفر از اطرافیان خاتمی نیز در انتخابات مجلس نهم شرکت کرده‌اند که از آن جمله می‌توان به علی یونسی و موسوی لاری –ـ وزرای اطلاعات و کشور دولت خاتمی ـ– اشاره کرد.

این در حالی است که وب‌سایت جرس در روز انتخابات نوشته بود که “سید محمد خاتمی، عبدالله نوری، عبدالواحد موسوی لاری، علی اکبر محتشمی پور، سید محمد موسوی خوئینی، سید حسین موسوی تبریزی، غلامحسین کرباسچی، مرتضی الویری، و همچنین اعضا و هواداران تشکل های اصلاح طلب، در انتخابات حضور نیافته اند”.

موسوی خویینی، چند روز پس از انتخابات مجلس نهم، در توضیحی پیرامون حضور خاتمی در انتخابات، آن را “اقدام سنجیده” خوانده و علت اعتراضات را نیز این دانسته بود که از نظر منتقدان اقدام خاتمی “به معنای نادیده انگاشتن تمام بی‌انصافی‌ها و رفتارهای ظالمانه‌ای” است که “با اصلاح طلبان به ویژه با رهبران آنان پس از انتخابات هشتاد و هشت انجام شده است. معترضان گمان می‌کنند حضور جناب خاتمی در پای صندوق رأی به فراموشی سپردن حصر و حبس عزیزان آنان و خانوادهای داغدار مصائب چند سال گذشته است”. وی البته در ادامه ضافه کرده بود: “حضور جناب آقای خاتمی در پای صندوق رأی در دوازدهم اسفند نود هرگز چنین مضمونی در خود ندارد، ایشان با رساترین فریاد اعتراض خود را به جفاها و ستمها وحوادث پس از انتخابات سال 88 اعلام کرده‌اند”.

پیش از این برخی روزنامه‌نگاران در صفحات فیس‌بوک خود نوشته‌ بودند که سیدمحمد خاتمی، در دیداری غیررسمی اعلام کرده که دلیل حضورش در دماوند این بوده که “رای ندهد”، اما اخباری از یک “جلسه محرمانه” به وی می‌رسد که در آن عده‌ای تصمیم دارند در صورت عدم حضور “ته مانده اصلاح‌طلبان در انتخابات” آن‌ها را بازداشت و زندانی کنند تا “ریشه بخشکد”. خاتمی براساس این خبر به این نتیجه رسیده بود که برای جلوگیری از این “فاجعه” که “اصلاح‌طلبان باقی‌مانده هم وارد زندان نشوند”، در انتخابات شرکت کند؛ یکی از روزنامه‌نگاران که به نقل سخنان خاتمی پرداخته، نوشته بود که “تصور آقای خاتمی این بود که این برخورد در حد حصر ایشان است”.

گفته می‌شود ناقل این خبر، صادق خرازی، از نزدیکان سیدمحمد خاتمی است. وی به رییس جمهور سابق گفته چنین تصمیمی در پی جلسه‌ای در بیت رهبر جمهوری اسلامی گرفته شده است.

خرازی چند روز پس از انتخابات نیز در نامه‌ای، با طرح این سئوال که “چه کسانی از تحریم انتخابات سخن گفتند”، این افراد را به دو دسته تقسیم کرد که یک گروه از آنان “معارضان و دلبستگان و وابستگان که خارج از کشور، قربانی توهم خویش شده‌اند” و از “احساسات و عاطفه‌شان به بدترین وجه آن سوء استفاده می‌شود” و همچنین “قربانی دام سرویس‌های اطلاعاتی شده‌اند”.

وی دسته دیگر را نیز “تندروهای داخلی” نامیده بود که “تاب تحمل دیگران و احترام به فکر و اندیشه دیگران را ندارند”.