هفته آینده، ایران مذاکرات بی سابقه ای را با ایالات متحده و روسیه به صورت مجزا آغاز خواهد کرد که به گفته واشنگتن، “فرصت مناسبی” برای سرعت بخشیدن به روند مذاکرات اتمی است که درحال حاضر با مشکلاتی روبرو شده است.
روز شنبه وزیر خارجه ایران اعلام کرد که ملاقات با مقامات آمریکایی روز دوشنبه و سه شنبه در ژنو و ملاقات با مقامات روسی روز چهارشنبه و پنج شنبه در رم انجام خواهد شد.
به گفته یکی از مقامات عالی رتبه آمریکا، این مباحثات “در زمان مهمی انجام می شود”. هیأت آمریکایی در ژنو توسط ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا، اداره خواهد شد.
پس از انتخاب رییس جمهور میانه رو حسن روحانی، ایران و ایالات متحده پس از چندین دهه خصومت به لحاظ سیاسی به یکدیگر نزدیک شدند. رییس جمهور باراک اوباما و آقای روحانی در ماه سپتامبر پس از اینکه وزرای خارجه دو کشور برای اولین بار از زمان انقلاب اسلامی پشت یک میز نشستند، به صورت تلفنی با یکدیگر صحبت کردند.
این اولین باری است که تهران مذاکرات دوجانبه ای را خارج از چارچوب مذاکره با گروه شش کشور انجام می دهد.
این مباحثات در راستای هموار کردن راه برای نشست های بعدی با گروه شش کشور انجام می شود که قرار است بین تاریخ های ۱۶ و ۲۰ ژوئن تنظیم متن توافق نامه جامع را در وین آغاز کنند. این درحالی است که مذاکرات دوجابنه با دیگر اعضای گروه شش کشور نیز قابل پیش بینی است.
به گفته یک منبع دیلماتیک فرانسوی، جلسه ژنو “درخصوص آنچه که درصورت توافق به لغو تحریم ها مربوط می شود، صرفاً دیدگاه آمریکایی را مدنظر قرار داده “. این نشست ازسوی کل اعضای گروه شش کشور “سازماندهی” خواهد شد.
یک مقام عالی رتبه آمریکایی دراین خصوص گفت: “این مباحثات جایگزین روند مذاکره با گروه شش کشور نخواهد شد و هدف آن ایجاد یک روند موازی نیست.”
یکی از سخنگویان اتحادیه اروپا گفت که هلگا اشمیت، معاون خانم اشتون، در جلسه ای که بین ایران و آمریکا برگزار می شود شرکت خواهد کرد.
هدف این است که قبل از تاریخ ۲۰ ژوئیه شرایط برای رسیدن به یک توافق جامع درخصوص ماهیت صلح آمیز برنامه اتمی ایران و لغو مجموعه ای از تحریم های بین المللی اعمال شده علیه این کشور هموار شود.
با این حال براساس متن توافق نامه مقدماتی در نوامبر ۲۰۱۳، ممکن است مذاکرات به مدت شش ماه ادامه یابند.
پس از پایان این توافق نامه که در ماه ژانویه مطروحه گردید، ایران بخشی از فعالیت های اتمی خود را در ازای لغو بخشی از تحریم های اقتصادی غربی متوقف کرد.
چندین سری مذاکرات از ماه ژانویه تاکنون میان ایران و قدرت های جهانی انجام شده تا بلکه به این بحران ده ساله بر سر برنامه اتمی ایران خاتمه داده شود، ولی در زمان آخرین مذاکرات در ماه مه در وین هیچ نتیجه ای حاصل نگردید.
پس از آن، ایران از کشورهای غربی خواست که در برابر فشار کشورهای ثالث، در اشاره به اسراییل، که با توافق با ایران در حفظ برنامه اتمی اش مخالف اند، تسلیم نشوند.
درحال حاضر شکاف عمیقی بین کشورهای غربی و ایران که علی رغم تکذیب های مکررش، متهم به تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی است، به وجود آمده.
ابعاد گسترده فعالیت های غنی سازی [تعداد سانتریفوژها و سطح تولید اورانیوم غنی شده]، رآکتور آب سنگین اراک، و سایت زیرزمینی و غیرقابل دسترس فوردو، موارد اصلی اختلاف میان دو طرف را تشکیل می دهند.
ازسوی دیگر، ایران آن طور که ایالات متحده می خواهد، تمایلی به بحث پیرامون برنامه بالستیکی اش ندارد.
یوکیا آمانو، رییس آژانس اتمی، این هفته با اشاره به تلاش های ایران برای ایجاد شفافیت در برنامه اتمی اش، خاطرنشان کرد که هنوز تردیدهایی باقی مانده.
آژانس اتمی به ویژه نگران “احتمال ابعاد نظامی” برنامه اتمی ایران است. آژانس به ویژه به دنبال دریافت پاسخ ایران درخصوص مدارک “باورپذیر”ی است که نشان می دهد این کشور قبل از سال ۲۰۰۳ و شاید پس از آن، تحقیقاتی را در راستای تولید بمب اتمی به انجام رسانده است.
ایران نیز به نوبه خود این موارد را تکذیب می کند، ولی آژانس در تاریخ ۲۳ مه گزارش داد که تهران برای اولین بار از سال ۲۰۰۸ مدارکی را ارائه کرده که به ویژه اطلاعاتی را درخصوص آزمایش چاشنی ها تأمین می کند.
منبع: کوریه انترناسیونال، ۷ ژوئن
