مایکل اسلکمن
درحالیکه میرحسین موسوی رهبر مخالفان ایران با صدور بیانیه ای اعلام کرد از نثار جان خود به عنوان «شهید» باکی ندارد، حاکمان ایران روز جمعه نیروهای پلیس را برای ارعاب معترضان به خیابان روانه کردند.
نمایش بی وقفه قدرت در پایتخت و اعلامیه آقای موسوی که در آن از ادامه ناآرامی ها حتی در صورت کشته شدن خودش سخن گفته، در روزی اتفاق افتاد که با وارد شدن اتهامات، انکار اتهامات و نمایش شکاف های عمیق در داخل ایران همراه بود. این رویدادها از شش ماه قبل و به دنبال بروز بحران سیاسی در کشور رخ می دهد.
دولت و حامیان تندروی آن به نمایش قدرت، تهدید به استفاده از زورو سرکوب معترضان ادامه می دهند و از سوی دیگر، معترضان نیز حاضر نمی شوند پا پس بکشند. هیچ نشانه ای از در دستور کار بودن سازش به چشم نمی خورد.
آیت الله احمد جنتی روحانی اصولگرا و رئیس شورای قدرتمند نگهبان کشور، در جریان نماز جمعه تهران معترضان را «مصادیق آشکار مفسد فی الارض» خواند و قویاً خواهان اعدام آنها «درست نظیر اولین روزهای انقلاب» شد.
آقای موسوی با صدور بیانیه ای که در وب سایت کلمه قرار داده شد، دولت را به دلیل استفاده از زور علیه معترضان صلح طلب شدیداً هدف حمله قرار داد. ضمناً وی نحوۀ اداره اقتصاد و سیاست خارجی کشور توسط دولت و ناتوانی آن در رفع فساد دولتی را مورد انتقاد قرار داد.
آقای موسوی با ارائه پیشنهاداتی به دولت برای کسب مجدد مشروعیت، خواستار آزادی زندانیان سیاسی و اصلاح قوانین انتخاباتی و نیز آزادی بیان، مطبوعات و حق برگزاری تجمعات شد.
وی سپس کسانی را که ظرف روزهای اخیر خواستار بازداشت و اعدام وی و سایر رهبران مخالف، از جمله مهدی کروبی رئیس پیشین مجلس، شده بودند را مستقیماً خطاب قرار داد:
«من از اینکه یکی از شهیدان پس از انتخابات باشم که جان خود را در نبرد برای بدست آوردن حقوق قانونی خود فدا کرده اند، هراسی ندارم. خون من رنگین تر از خون سایر شهیدان نیست.»
اما آقای موسوی در عین حال خاطر نشان کرد که ظرف روزهای اخیر هرچه بیشتر آشکار شده که نه وی و نه مهدی کروبی، ادارۀ امور را در دست ندارند. وی که خود را بیشتر یک تحلیلگر نشان می داد تا یک شرکت کننده، مناقشات داخلی کشور را مناقشۀ میان رهبری و مردم توصیف کرد. این یک حرکت تاکتیکی از سوی موسوی محسوب می شود که ظاهراً ضعف مخالفان- در سازماندهی و رهبری- را به نقطه قوت آنها تبدیل می کند.
وی گفت: «من آشکارا اعلام می کنم صدور دستور برای اعدام، قتل و یا زندانی کردن کروبی و موسوی، مشکلی را حل نخواهد کرد.»
علی موسوی خواهرزاده آقای موسوی در ناآرامی های روز یکشنبه و درجریان آنچه مخالفان ترور سازماندهی شده توسط دولت می خوانند، کشته شد.
ایران از زمان انتخابات بحث انگیز ریاست جمهوری در خردادماه گذشته و اعلام پیروزی چشمگیر محمود احمدی نژاد، صحنه مناقشات داخلی بوده است. نتیجه انتخابات به برپائی تظاهرات گسترده و تقلبی خواندن انتخابات منجر شد. دولت نیز با سرکوب به استقبال معترضان شتافت و ایران از آن پس، در وضعیت خشونت بار و رو به وخامتی قرار گرفته است.
یک کارشناس مسائل ایران که نخواست نامش فاش شود، گفت: «جنبش اصلاح طلبی نخواهد مرد، در عین حال نمی تواند متحد شود. رژیم کنترل را در دست خواهد گرفت، اما نمی تواند مخالفان را خاموش کند. بنابراین، این یک نبرد الله کلنگی است.»
هر دو طرف مناقشه، اسیر استراتژی های غیرقابل انعطاف خود شده اند. مخالفان به استفاده از تعطیلات رسمی و مراسم مذهبی به عنوان فرصتی برای اعتراض ادامه می دهند. دولت نیز به تبدیل خود به یک دولت پلیسی کارآمدتر، از جمله حرفه ای تر کردن شبه نظامیان بسیج ادامه می دهد.
علی انصاری استاد تاریخ ایران در دانشگاه سنت اندرو اسکاتلند می گوید: «از نظر زمانی، این وضعیت می تواند برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، اما در عین حال، اگر دولت کنترل خود را از دست بدهد، می تواند خیلی سریع شعله ور شود. خامنه ای از این نظر نقش کلیدی دارد. او معادل شاه است و به همان اندازه هم ضعیف است.»
تحلیلگران مسائل ایران می گویند خود را آماده مشاهدۀ نمایش بعدی در 22 بهمن، سالگرد انقلاب سال 1357 ایران، کرده اند.
آقای موسوی در بیانیه خود می گوید رویکرد مشت چکشی دولت تنها به تضعیف امنیت آن منجر خواهد شد. وی می پرسد: «آیا آنها فکر می کنند با حذف نخبگان، روشنفکران و فعالان از صحنه سیاسی و بدون پرداختن به ریشۀ مشکلات، قادر به بازگرداندن اوضاع به قبل از زمان انتخابات خواهند بود؟»
و سپس پاسخ می دهد: «نتیجۀ اقدامات تروریستی دامن خودشان را خواهد گرفت و بحران فعلی را لاینحل خواهد کرد.»
منبع: نیویورک تایمز- 1 ژانویه
