چطور می توان فشارهای بیرونی را دور زد؟

نویسنده

» تحلیل تریبون از اثر تحریم ها بر اقتصاد ایران

پاسکال لاکروا

حکومت تهران چندین استراتژی مختلف را در دور زدن تحریم هایی که ازسوی جامعه بین المللی اعمال شده به کار می بندد. یکی از این راه ها استفاده از بانک های ترک و لبنانی برای واریز پرداخت های بین المللی است.

“ایران ازاین پس در شرف سقوط اقتصادی است.” این پیش بینی که جنبه آرزو دارد از زبان یووال اشتاینیتز، وزیر دارایی اسراییل، بیان شده. این درحالی است که ایران ماه گذشته از شبکه حواله های بین بانکی سویفت که مقر آن در بروکسل است خارج شده. هدف از تشدید تحریم های بین المللی که به دلیل عدم خواست سران جمهوری اسلامی برای توقف برنامه هسته ای اعمال می شود، فلج کردن تجارت خارجی ایران است. ولی در عمل شاهدیم که ایران از ترفندهای بسیاری استفاده می کند تا این تحریم ها را دور بزند.

 

بانک های خصوصی ترکیه

به عنوان مثال، اخیراً بانک های خصوصی ترکیه نقش واسطه را در پرداخت ۲ میلیون تن گندم ایفا کرده اند. این خرید به هدف پر کردن ذخایر استراتژیک ایران صورت گرفته که در صورت وقوع جنگ با ایالات متحده یا اسراییل مشکلی ایجاد نشود. این مبادلات بازرگانی به یورو پرداخت شده اند. عملیات دیگری نیز به ویژه در زمینه نفت به واسطه سوئیس و ازطریق پرداخت وجوه نقد یا حتی طلا انجام شده. ازسوی دیگر، بانک های خلیج در دوبی که مورد استفاده ایرانیان اند اخیراً از بیم آنکه فعالیت های خود را در بازارهای مالی آمریکا از دست بدهند، سازش ناپذیر ظاهر شده اند.

 

عملگرایی آمریکایی

با این حال، واشنگتن می داند که چطور باید قدری عملگرایی به خرج دهد. یک دیپلمات که در خاورمیانه فعالیت می کند در این زمینه اظهار داشت: “مقامات آمریکایی می دانند زمانی که برخی از متحدان شان مانند ژاپن یا ترکیه می خواهند با ایران مبادلاتی انجام دهند که در نهایت منجر به تحقق خواسته های آمریکا می شود، باید چشم خود را ببندند.” این گونه روابط مالی-دیپلماتیک در کل منطقه قابل مشاهده است. به گفته دستگاه های اطلاعاتی اسراییل، شبه نظامیان حزب الله لبنان، به عنوان متحد جمهوری اسلامی، کنترل ده ها بانک بازرگانی لبنانی را به دست گرفته اند. حزب الله به عنوان حزبی که در دولت عضویت دارد، بدین ترتیب تضمینی برای پشتوانه مالی خود و کمک های ایران که به دلیل سقوط درآمدهای نفتی کاهش یافته ایجاد کرده است. هدف دوم حزب الله این است که بدین طریق شرایط “نامطمئن” در رابطه با آینده بشاراسد و حمایت های دمشق از حزب الله را تا حد زیادی مرتفع سازد.

 

پرونده پیچیده

این شگردها به صورت انتصاب بسیاری از شخصیت های نزدیک به حزب الله به منصب های کلیدی در بانک مرکزی لبنان و همچنین در بخش های مختلف گمرک این کشور قابل مشاهده است. این حزب بدین ترتیب درتلاش است تا کاهش یارانه های دریافتی ازسوی ایران را که سالانه در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار برآورد می شود جبران کند. در همین راستا ایالات متحده نیز فعال است. در اواخر سال گذشته اقداماتی علیه برخی بانک های لبنانی که مظنون به حمایت از حزب الله اند انجام شده. ولی این پرونده از پرونده ایران پیچیده تر است. اتحادیه اروپا علی رغم فشارهای ایالات متحده و اسراییل هنوز نام حزب الله را در لیست سیاه سازمان های تروریستی خود وارد نکرده و همین مسأله امکان تحریم های اقتصادی کارآمد علیه این سازمان شبه نظامی را محدود می سازد.

منبع: لا تریبون، ۳ آوریل