رضا صاحبی
علی قلی زاده، سخنگوی انجمن اسلامی دانشگاه شاهرود که خود همانند بسیاری دیگر از دانشجویان این دانشگاه به کمیته انضباطی احضار و به دو ترم تعلیق محکوم شده است، در گفت و گو با روز از بی تدبیری مسئولین دانشگاه شاهرود گفته است که مشکلات صنفی درون دانشگاهی را به معضلی امنیتی در سطح شهر تبدیل کردند.
دانشجویان این دانشگاه مدتی پیش اعتراضی مدنی را شکل دادند و مقابل دفتر نماینده این شهر تجمع کردند. اما متعاقب آن 23 نفراز دانشجویان بازداشت شدند.مصاحبه با علی قلی زاده سخنگوی انجمن اسلامی دانشگاه شاهرود در توضیح همین اتفاق است.
علت آغاز اعتراض و تجمع دانشجوها چه بود؟
از ابتدای ترم جاری بی کفایتی های مسئولان انتصابی دانشگاه، مشکلات بیشماری برای مجموعه دانشگاه و دانشجویان دانشگاه صنعتی شاهرود به وجود آورده است. مسئولان دانشگاه عادت کرده اند که هر گره ساده ای را با دندان باز کنند.آنچه اعتراضات ساده و معمول دانشجویی در شاهرود را به مسئله ای امنیتی در سطح ملی تبدیل نمود که متاسفانه با بازداشت بیش از 25 دانشجو همراه شد، بی توجهی و عدم حضور رئیس انتصابی دانشگاه شاهرود در تجمعات متعدد صنفی دانشجویان داخل دانشگاه بود که به برگزاری تجمعات خودجوش و گسترده دانشجویی در مقابل فرمانداری و دفتر کاظم جلالی ـ نماینده شاهرود - منجر شد. در حقیقت ناامیدی دانشجویان از مسئولان دانشگاه که حتی حاضر به حضور در جمع دانشجویان نبودند، علت اصلی ادامه تجمعات و راهپیمایی ها دانشجویان دانشگاه های شاهرود به صورت خیابانی بود.
دانشجویان چه خواسته هایی داشتند؟
در صدر خواسته های دانشجویان حل مشکلات آموزشی بود که در پی «بحران قطعی گاز در شاهرود» برای دانشجویان به وجود آمده بود، خصوصا آنکه ترم دوم سال تحصیلی آغاز شده ولی هنوز امتحانات ترم قبل برگزار نشده بود. البته دیگر خواسته های صنفی و فرهنگی مانند اعتراض به کمبود شدید خوابگاه و کیفیت بسیار پایین غذای سلف سرویس دانشگاه، نصب دوربین های مدار بسته در اکثر نقاط دانشگاه، تشدید فشارهای فرهنگی و اجتماعی بر دانشجویان، ایجاد محدودیت برای تشکل های مستقل دانشجویی، انحلال انجمن اسلامی دانشجویان و احضار اعضای آن به کمیته های انضباطی، احضار گسترده عموم دانشجویان به علل واهی مانند عدم رعایت پوشش مورد نظر مسئولان دانشگاه و نهادهای امنیتی - نظامی به کمیته های انضباطی، عدم صدور مجوز نشریات دانشجویی برای بیش از یکسال، نقض استقلال و آزادی های آکادمیک دانشگاه و گسترش فضای پلیسی و امنیتی در سطح دانشگاه صنعتی شاهرود در یکسال و نیم گذشته باعث برگزاری تجمعات اعتراضی مکرر در دانشگاه شاهرود شد.
با توجه به عدم پاسخگویی رئیس انتصابی دانشگاه و عدم حضور وی در تجمعات دانشجویی و اتخاذ مشی برخورد نامحدود از طرف وی و مجموعه مدیریت دانشگاه شاهرود، “برکناری رئیس انتصابی دانشگاه صنعتی شاهرود” به خواسته اصلی و شعار “رئیس انتصابی، استعفا استعفا” به شعار اصلی متحصنین بدل گشت.
مسئولین دانشگاه چه برخوردی با اعتراض های دانشجویان داشتند؟
در حقیقت بی توجهی و عدم پاسخگویی مسئولان دانشگاه عامل اصلی گسترش اعتراضات دانشجویی به خارج از دانشگاه بود. همچنین برخی از بازجویان در بازجویی دانشجویان بازداشت شده، صادر کننده دستور اولیه حمله و ضرب و شتم دانشجویان را رئیس انتصابی دانشگاه صنعتی شاهرود معرفی کرده اند.
یعنی رئیس دانشگاه از مسئولین امنیتی خواسته بود دانشجویان را بازداشت کنند؟
بله. امری که به وضوح نقش مسئولان در دولت نهم را آشکار می کند. البته از مسئولانی که به جای انتخاب با ساز و کار درون دانشگاهی، توسط نهادهای امنیتی - نظامی گماشته می شوند انتظاری غیر از رفتار امنیتی نمی توان داشت. این موضوع گویا سیاست جدید روسای دانشگاه ها در برخورد با دانشجویان شده است که به عنوان نمونه به برخوردهای صورت گرفته با دانشجویان دانشگاه های پلی تکنیک و علامه هم می توان اشاره کرد که بعضا همین روال در مورد آنان صورت گرفته است. اما مسئله تاسف آور دیگر، حضور پیشاپیش برخی از مسئولان دانشگاه در محل نگهداری دانشجویان بازداشت شده، جهت شناسایی دانشجویان است. در حقیقت و در وجه کلان، آنچه مورد اعتراض دانشجویان سراسر کشور منجمله دانشجویان دانشگاه شاهرود قرار گرفته، نحوه انتخاب رئیس و دیگر مسئولان دانشگاه هاست که به جای آنکه مسائل و تصمیم گیری ها درون دانشگاه باشد، در نهادهای خارج دانشگاه صورت می گیرد.
به عبارت دیگر “استقلال نهاد دانشگاه از حکومت و نیل به آزادی های آکادمیک” مهمترین خواسته دانشجویان و عدم تحقق آن علت العلل مشکلات نهاد دانشگاه در دوران حاضر است.
دانشجویان سایر دانشگاه های شاهرود چه واکنشی در مقابل این اعتراضات داشتند؟
دانشجویان سایر دانشگاه های شاهرود، خصوصا دانشجویان دانشگاه آزاد شاهرود همراهی قابل تقدیری با دانشجویان دانشگاه ما داشتند. البته باید این نکته مهم را متذکر شوم که تجمعات اعتراضی دو هفته گذشته، هم در دانشگاه صنعتی و هم دانشگاه آزاد به صورت کاملا خودجوش برگزار شد و هیچ یک از تشکل های دانشجویی در برگزاری آن نقش نداشتند، اما شدت برخوردهای غیرقانونی وغیرانسانی با دانشجویان به حدی بود که همه تشکل های دانشجویی دانشگاه صنعتی شاهرود از انجمن اسلامی دانشجویان و شورای صنفی تا حتی تشکلی مانند بسیج دانشجویی آن را محکوم کردند.
برخورد نیروی انتظامی و ضد شورش با متحصنین چگونه بود؟
تجمع روز یکشنبه هفته گذشته دانشجویان دانشگاه صنعتی شاهرود، با حمله نیروهای آموزش دیده گارد ویژه ضد شورش به همراه نیروهای پلیس، لباس شخصی و امنیتی روبرو گشت که به بازداشت دست کم 26 تن از دانشجویان انجامید. همچنین در این حمله که نیروهای مذکور دو طرف خیابان را بسته و با باتوم و وسایل ویژه به سمت دانشجویان حمله ور شدند، تعداد زیادی از دانشجویان در حالی که فرار می کردند به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و تعدادی نیز به خانه های مردمی که در منازلشان را برای پناه دادن به دانشجویان باز گذارده بودند، رفتند و یا از کوچه های فرعی فرار کردند.
همچنین به تعدادی از دانشجویان بازداشت شده در حالی که مورد ضرب و شتم شدید قرار گرفته و به داخل مینی بوس های مستقر درمحل منتقل شده بودند، در داخل فضای بسته مینی بوس ها با گاز اشک آور و اسپری فلفل مجددا حمله شد. نیروهای لباس شخصی حاضر در اطراف محل تجمع دانشجویان، با ضربات مشت و لگد دانشجویان را مورد ضرب و شتم قرار دادند.
در جریان این اعتراضات دقیقا چه تعداد از دانشجویان بازداشت شدند؟
در جریان این اعتراضات دست کم 22 تن از دانشجویان دانشگاه صنعتی شاهرود و طبق آمارهای ما 4 تن از دانشجویان دانشگاه آزاد بازداشت شدند. هنوز هم تعداد زیادی از دانشجویان مکرر به نهادهای امنیتی احضار و بازجویی می شوند.
اکنون وضعیت دانشجویان دستگیر چگونه است؟
خوشبختانه تمامی دانشجویان بازداشت شده، در پی اعتراضات گسترده دانشجویان در صحن دانشگاه صنعتی شاهرود، آزاد شدند. البته آزادی دانشجویان با اخذ انگشت نگاری و تعهد کتبی در محل بازداشتگاه و پس از چندین ساعت بازداشت و بازجویی ممکن شد. تاکنون نیز تعداد زیادی از دانشجویان مکررا به کمیته انضباطی فراخوانده و تحت تهدید به صدور احکام سنگین انضباطی و قضائی، مجبور به تائید و امضای اعترافنامه و تعهد کتبی می شوند. تعدادی دیگر از دانشجویان نیز مکرر در نهادهای امنیتی بازجویی می گردند، همچنین علیرغم پیگیری دانشجویان، تلفن همراه بعضی از دانشجویان همچنان در اختیار نهادهای امنیتی قرار دارد و به دانشجویان پس داده نشده است. در واقع با توجه به اصل 27 قانون اساسی که تشکیل اجتماعات و راهپیمایی ها را آزاد و قانونی دانسته، تمامی رفتارهای نیروهای انتظامی، امنیتی و مسئولان کمیته انضباطی دانشگاه غیرقانونی است.
فکر می کنید مسئولین دانشگاه در آینده چه برخوردی با دانشجویان معترض داشته باشند؟
رفتار مسئولان قابل پیش بینی نبوده و نیست. من فقط امیدوارم مسئولان دانشگاه با رفع محدودیت های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و برطرف کردن مشکلات متعدد صنفی - آموزشی، موجب بازگشت آرامش به دانشگاه شوند.