لوران سیرو
سفر وزیر امور خارجه سوئیس به تهران و انعقاد قرارداد تحویل گاز جنجال های بسیاری در سوئیس و علیه سوئیس ایجاد کرده است. آیا این موضوع یک رویکرد دیپلماتیک اشتباه بوده یا خواسته ای است برای نشان دادن استقلال و خودمختاری سوئیس؟
به راستی چه مسأله ای باعث سفر میشلین کالمی ری، وزیر امور خارجه سوئیس، به ایران شد؟ چند هفته پس از بازگشت او از این سفر هنوز جنجال های به راه افتاده بر سر این مسأله ادامه دارد. تصاویر منتشر شده از خانم کالمی ری که در دیدار با رییس جمهور احمدی نژاد حجاب بر سر دارد، منشأ این جنجال ها بود و زمانی شدت یافت که قرارداد تحویل سالانه 5⁄5 میلیون متر مکعب گاز به یک شرکت زوریخی با ایران به امضاء رسید. مدت زمان این تحویل 25 سال است که از سال 2012 آغاز خواهد شد.
این قرارداد از سوی ایالات متحده و اسراییل مورد اعتراض قرار گرفت. آنها معتقدند که عقد این قرارداد برخلاف روند تحریم های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی است. واشنگتن همچنین دولت برن را به دلیل خراب کردن زیربنای مذاکرات هسته ای با ایران سرزنش می کند. این اعتراضات سپس از سوی “کنگره جهانی یهودیان” و “اتحادیه دموکراتیک مرکز”، حزب مردمی کریستف بلوشه، مشاور سابق دولت سوئیس که در ماه دسامبر گذشته از سمت خود برکنار شد، ادامه یافت. سپس یک سازمان غیردولتی امریکایی به نام “جامعه ضد رسوایی” با تبلیغات محکوم کننده خود در روزنامه های مختلف سوئیسی به این اعتراضات ادامه داد.
رییس این سازمان غیردولتی در مقاله ای منتشر شده در روزنامه ولت ووخه [Weltwoche] می گوید: “در نظر کشوری مانند سوئیس که به قانون اساسی دموکراتیک خود افتخار می کند و از تاریخ خود چیزهای زیادی فرا گرفته، بی طرفی نباید هیچ گاه از نظر تئوری زیر سؤال برود.”
از طرف دیگر روزنامه ابدو [Hebdo] می نویسد: “چاپ اطلاعیه ای یک صفحه ای در چندین روزنامه به هدف ایجاد یک کمپین مردمی بسیار کارآمد است. این شیوه دوازده سال پیش نیز در زمان مصادره اموال یهودیانی که مدعی نداشتند، انجام شده بود. در آن ماجرا، حتی برخی بانک های سوئیسی مسأله را به مدت دهها سال مخفی نگاه داشته بودند.“
میشلین کالمی ری از سفر خود به ایران و دلایل آن دفاع کرده است. او در مصاحبه ای با روزنامه “لوتان” در ژنو اظهار داشت: ”سوئیس این حق را دارد که از منافع استراتژیک خود دفاع کند […] هر دولتی مایل است در منابع تدارکاتی و شرکای تأمین کننده خود تنوع داشته باشد. هدف وزارت امور خارجه سوئیس حفظ امنیت و ایجاد رفاه برای مردم کشور است.“
مشکل از همین جا ناشی می شود. به گفته الیویه ماتیل، سخنگوی انجمن صنعت گاز سوئیس، با اشاره به این که به دلیل مسایل زیرساختاری و وضعیت فعلی بازار، قرارداد منعقد شده به نفع سوئیس نیست، در روزنامه لوتان اظهار داشت: “مصرف کننده سوئیسی حتی یک مولکول از گاز ایران را نخواهد دید. برعکس ایتالیا از 80 درصد محصولات تحویل شده بهره خواهد برد.“
موضوع دیگری که سوئیس را به عقد این قرارداد مجاب کرده، مسایل اقتصادی است. برخی منابع می گویند که اگر برن در این خصوص با ایران مذاکره نکرده بود، بازار این کشور از سوی شرکت اتریشی “او ام وی” قبضه شده بود. حتی در این خصوص پیش قراردادی نیز یک سال پیش به امضاء رسیده. وین از سال 2001 در ایران حضور دارد و حتی توماس کلستیل، رییس جمهور اتریش، در سال 2004 چند ماه قبل از مرگش از ایران بازدید رسمی کرده بود.
روزنامه ابدو چاپ لوزان می نویسد: “ولی در آن زمان نه کنگره جهانی یهودیان و نه جامعه ضدرسوایی که سازمانی فعال است، نسبت به فعالیت های او ام وی در ایران معترض نشدند.” این روزنامه در ادامه می نویسد: “رونالد لاودر، رییس فعلی کنگره جهانی یهودیان، سفیر ایالات متحده در اتریش بود و دفتر جامعه ضدرسوایی را در وین تأسیس کرد. ولی از طرف دیگر، هیچ علاقه و رابطه ای میان آقای لاودر و گروه او ام وی اتریش که در زمینه انرژی فعالیت می کند وجود ندارد.“
این درحالی است که بهره برداران احتمالی این قرارداد گازی می توانند موجب تصفیه شدن برخی حساب ها، به ویژه با ایالات متحده، شوند. لوتان می نویسد: “سوئیسی ها می توانند اطمینان داشته باشند و امریکایی ها نیز می توانند سکوت اختیار کنند.“
ازطرف دیگر، به نظر می رسد مردم چندان هم شورای فدرال را به دلیل امضای این قرارداد سرزنش نکرده اند. همه پرسی کوچکی که از سوی روزنامه “24 ساعت” چاپ لوزان انجام شده نشان می دهد که 53 درصد از مردم سوئیس از انتخاب برن حمایت می کنند.
با این حال، لوتان می افزاید: “ایده مذاکره برای استقلال سوئیس در زمینه انرژی، بدون حضور هیچ کشور دیگری، به عنوان یک موضوع کاملاً ایده آل و صحیح شناخته می شود؛ مسأله ای که اغلب توسط شرکت های خصوصی انجام شده تا به شیوه ای کاملاً مشروع سهم خود را در بازار نشان دهند.“
منبع: کوریه انترناسیونال، 18 آوریل 2008
مترجم: علی جواهری