دولت روحانی، دانشگاه و تحرک

تقی رحمانی
تقی رحمانی

سخنان عتاب آلوده با راست افراطی از سوی روحانی در جمع دانشگاهیان نشان از چه دارد؟ رسم آن است واژگانی از قبیل “برخی ها” و “بعضی ها”، “آنها” و…. که در سخنان مقامات مطرح می شود، بعدا به وسیله کسانی دیگر مصداق می یابد. یعنی مشخص می شود که منظور آن مقام چه یا که بوده است. بی گمان این گفتار پیچیده که در زبان فارسی به ابهام و ایهام تنه می زند جای مانور فراوان دارد، اما در وادی سیاست سخن با پاسخ مخالفان مصداق خود را نشان می دهد. جریان راست افراطی با نقد سخنان روحانی نشان می دهد که خود را مصداق سخن می داند.

اما داستان آن است که این جریان در دانشگاه قدرت دارد. یعنی در قالب بسیج دانشجویی که از خارج دانشگاه هدایت می شود توان بر هم زدن مراسم دانشجویی و بعد هم متهم کردن همان دانشجویان را دارد. این عدم امنیت را چه کس یا کسانی باید برطرف کنند؟

روحانی درجمع دانشگاهیان در چند محور سخن گفت که به طور عمده برنقد فعالیت دانشگاهی استوار بود و هم جنبه صنفی و هم جنبه سیاسی داشت.

اما سخن و مشکل این است که چگونه و چه کسی باید به وزیر علوم اجازه دهد که به وظیفه قانونی اش عمل کند.اگر عمل کند که مجلس وارد می شود و بعد سئوال و استیضاح صورت می گیرد.

 اگر دانشجو هم وارد شود که مورد هجوم قرار می گیردو آن وقت آرامش مورد نظر روحانی برهم می خورد. از سوی دیگر در حالیکه راست افراطی توان جنجال آفرینی دارد، طرف داران فضای باز در ایران توان استمرار و سازمان دهی کافی را ندارند. پس برای این مشکل یباید چاره ای اندیشید.

 لذا سخنان روحانی لازم است اما کافی نیست چرا که بیشتر توصیه هایش درست است اما چه کسی این توصیه ها را به گوش می گیرد؟ راست افراطی می داند که دانشگاه مستقل و زنده برای این جریان خطرناک است. پس باید تدبیری عملی اندیشید تا فضای نقد در دانشگاه امن شود و برای این کار راهکار وجود دارد.

روش هایی از قبیل:

 ۱- اعلام تشکیل انجام های دانشجویی و ضوابط آن به گونه ای که بتواند راه را برای شکل گیری فعالیت علمی و صنفی و سیاسی دانشجویان باز کند و همچنین حمایت موثراز تشکیلات دانشجویی موجود که اجازه کار ندارند.وزارت ارشاد، آموزش عالی و…هم نباید در برابر فشار های غیر قانونی تشکیلات را به قوه قضائیه حواله دهند. آنها باید مشکل خود را با این قوه حل کنند زیرا قانونی بر علیه فعالیت نهاد ها ابلاغ نشده است.پس برخورد کنونی وزرا با نهاد های صنفی که به حوزه کار ایشان مربوط می شود پسندیده نیست.

۲- اعضای دولت باید همان طور که به مجلس می روند در دانشگاه ها هم حضور یابند و با استاد و دانشجو در مراسم عمومی و خصوصی سخن بگویند. این مشروعیت دادن می تواند بر قدرت دانشگاه بیفزاید. نشست های منظم ماهانه مقامات در دانشگاه ها با استادان و دانشجویان می تواند بر سر مسائل مشخص برگزار شود؛نشست هایی که با حضور مسئولان امنیت آنها هم بالا می رود.

۳- دستگاه سیاست خارجی ایران می تواند برای مذاکرات هسته ای از توان دانشگاه سود ببرد.

۴-….

به نظر می رسد سخنان روحانی در جمع دانشگاهیان لازم است اما کافی نیست و اگر با راهکار عملی همراه نشود، همانند سخنرانی های دوره آقای خاتمی می شود که فقط سخن درمانی بود و حتی التهاب رسانه ای بوجود می آورد؛سخنانی که تحرکی در فضای واقعی دانشگاه ایجاد نخواهد کرد.باید توجه داشت که اگر چه جامعه ما ازمرحله سخن درمانی نگذشته است اما به مکمل سخن درمانی، که همان کار درمانی است هم نیاز دارد. کار درمانی هم برای نسل دانشجوی بوروکرات به لوازمی نیاز دارد که دولت و مقامات دولتی باید در تدارک آن لوازم قدمی بردارند تا دلگرمی در دانشگاه ایجاد شود.

دولت روحانی مطابق برنامه هایی که اعلام کرده در دانشگاه زمینه مناسب دارد اما این زمینه را فعال نکرده است.در برابر دانشگاه هم برای فضای باز به یاری دولت روحانی نیاز دارد چرا که راست افراطی با فضا مقابله می کند. به طور خلاصه آنکه دانشگاه و دولت روحانی برای باز کردن فضا به یکدیگر نیاز دارند. حال باید دید سخنان روحانی زمینه عملی برای تحرک بیشتر دانشگاه در جهت حضور علمی و مدنی و کارشناسی در جامعه را فراهم خواهد آورد یا خیر؛زمینه ای که نیاز به برنامه عملی و پی گیری دارد.