ایالات متحده آخرین تلاش های خود را برای جلب موافقت قدرت های بزرگ در وضع تحریم های جدید علیه ایران به عمل می آورد. قرار است وزیران خارجه این کشورها هفته آینده در برلین برای تعیین راهکارهای برخورد با تهران، دور هم جمع شوند.
شان مک کورمک، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، اعلام کرد هنوز میان این قدرت های بزرگ، اجماع لازم در تصویب قطعنامه سوم شورای امنیت علیه برنامه هسته ای ایران به دست نیامده است.
از زمان انتشار گزارش جدید امنیتی آمریکا مبنی بر توقف برنامه تسلیحات اتمی ایران در سال 2003، روسیه و چین با هرگونه اعمال فشاری علیه ایران از در مخالفت درآمده اند. از طرف دیگر، ایالات متحده به عنوان سردمدار وضع اقدامات تنبیهی بر علیه تهران طی هفته های گذشته لحن تندتری را بر ضد ایران در پیش گرفته است.
مک کورمک گفت کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا و وزیران خارجه سایر اعضای دایم شورای امنیت – شامل چین، روسیه، فرانسه و انگلستان- به همراه آلمان در روز سه شنبه به گفتگوهای بیشتری حول قطعنامه تحریمی ادامه خواهند داد.
او گفت: “ما خوش بین هستیم در نهایت بتوانیم قطعنامه ای را تصویب کنیم. آرزوی ما این بود که تا حالا این قطعنامه تصویب شده بود، ولی ناچار بودیم ازیک دیپلماسی چندجانبه تبعیت کنیم.”
از او پرسیده شد که آیا در مورد به توافق رسیدن وزیران بر سر اصول قطعنامه درجریان گفتگوهای برلین امیدوار است، او پاسخ داده: “ممکن است این کار کمی بیشتر طول بکشد.”
مک کورمک در روزهای گذشته تلاش کرده انتظارات از دیدار برلین را کاهش دهد. وی اظهار کرده است این دیدار، فقط برای وضع قطعنامه نیست بلکه برای رسیدن به یک استراتژی رو به جلو است.
کورمک گفت: “شاید این نشست را یک جلسه پیچیده بدانیم، زیرا به بررسی راه های دیپلماتیک موجود می پردازد تا بتوانیم رژیم ایران را مجبور کنیم رفتار دیگری را در برابر سیستم های بین المللی درپیش بگیرد. این مساله اصلی این نشست است.”
دیدارهای طاقت فرسا
به گفته یک دیپلمات غربی از زمان انتشار گزارش امنیتی آمریکا در ماه گذشته، کنار آمدن با روسیه و چین در مذاکرات ایران به کار سختی تبدیل شده است.
چند نفر از دیپلمات ها و مقامات ارشد ایالات متحده که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند واشنگتن قصد داشت بانک های دولتی بیشتری از ایران را هدف قطعنامه جدید قرار دهد. ضمناً آمریکا می خواهد کشورها را به تحریم همه جانبه مسایل حامی برنامه های هسته ای و موشکی ایران وادار کند.
برخی دیپلمات ها می گویند روسیه مانع از این اقدام هاست و حمایت چین را نیز به همراه دارد.
مک کورمک در هفته جاری گفت وضع تنبیهات شدید علیه بخش های نفت و گاز ایران موضوع مورد بحث نبوده است.
در ژوئن 2006، در بسته پیشنهادی غرب از ایران خواسته شده بود غنی سازی را متوقف سازد و در برابر آن، حق توسعه انرژی هسته ای صلح آمیز و دریافت کمک برای ساخت راکتور آب سبک را بدست آورد. سایر مشوق ها عبارت بودند ازاجازه دسترسی به قطعات صنایع هواپیمایی و نیز حمایت از عضویت تهران در سازمان تجارت جهانی.
شارون اسکواسونی، یک کارشناس مسایل مربوط به منع تکثیر سلاح هسته ای ، گفت باید به جای حرف زدن از تحریم های بیشتر، به مشوق های سال 2006 بازگردیم و آنها را برای ایران جذاب تر کنیم.
با اینحال، مقامات آمریکایی هفته گذشته اعلام کردند بحث مشوق های بیشتر برای ایران مطرح نیست.
اسکواسونی گفت تنها یکسال از فعالیت دولت بوش باقیمانده است و زمان برای تغییر در روند موجود محدود است.
منبع: بوستون گلوب – 19 ژانویه