بازی های خطرناک

نویسنده

bazihayekhatarnak.jpg

همگان می دانند یکی از دلایل افزایش ناگهانی بهای نفت، ترس از مقابله با ایران بر سر بلندپروازی های ‏مشکوک‎ ‎‏ آن کشور به تولید بمب هسته ای است. خطر فقط این نیست که صدور نفت از ایران - چهارمین ‏کشور بزرگ صادر کننده نفت- قطع شود، بلکه به یک تهدید مزمن در منطقه خلیج فارس باز می گردد که ‏محل تولید 40% ازنفت بازار جهانی است. ضمناً همه این موضوع را نیزمی دانند که تا وقتی هیاهوی ایران ‏و منتقدانش در جریان است، بهای نفت همچنان بالا خواهد ماند. ‏

از سوی دیگر، روزنامه های ایران به چاپ گزارش هایی پرداخته اند که از طرح ارتش برای حفر 320000 ‏گور در نزدیکی مرزها حکایت می کند. این در ظاهر یک اقدام بشردوستانه برای به خاکسپاری اجساد ‏سربازان دشمن و “کاستن از درد و رنج خانواده سربازانی است که در جنگ احتمالی کشته خواهند شد.” یکی ‏از فرماندهان هم به مهاجمان توصیه کرده با خود پای مصنوعی همراه داشته باشند، زیرا نخواهند توانست ‏روی پاهای خود به خانه بازگردند.‏

سردار محمد علی جعفری فرمانده سپاه پاسداران انقلاب هم با وجهه ای واقع گرایانه در مصاحبه ای گفته است ‏احتمال حمله آمریکا به ایران در واپسین ماههای عمر دولت بوش افزایش یافته است، زیرا “جمهوری خواهان ‏از پیروزی نامزد خود در انتخابات ناامید هستند.” جعفری گفت پاسخ ایران برق آسا و کوبنده خواهد بود و ‏شامل حملاتی به اسرائیل و کشورهای میزبان پایگاههای آمریکا در خلیج فارس نیز می شود. ضمناً به افزایش ‏کنترل تنگه باریک هرمز به عنوان معبربخش عمده عبور نفت منطقه به سوی بازار جهانی خواهد انجامید. او ‏گفت: “مطمئناً اگر جنگی درگیر شود، محدوده آن به نفت کشیده خواهد شد، یعنی بهای آن به طور فاحشی ‏افزایش خواهد یافت.“‏

اظهارات آقای جعفری در پاسخ به رویدادهایی بوده که در تهران به عنوان اقدامات تحریک آمیز ارزیابی شده ‏اند. گزارش های مربوط به مانورهای اسرائیل در فاصله دوری از کشور و نیز سر و صدای مربوط به بودجه ‏مخفی صرف شده از سوی آمریکا برای گروه های مخالف ایرانی از این جمله اند. اظهارات مقامات ارشد ‏اسرائیلی و آمریکایی نیز به گوش رسیده است مبنی بر اینکه فرصت موجود برای انجام اقدام نظامی علیه ‏ایران ممکن است ظرف یکسال از دست برود، زیرا ایران تا آن موقع احتمالاً یک بمب را ساخته است یا دفاع ‏هوایی خود را برای دفع حملات ارتقاء داده است. ‏

بااینحال، دولت های اسرائیل و آمریکا خود را از چنین بیانات تحریک آمیزی دور نگه داشته اند. سخنگوی ‏وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره گفته های یک مقام ناشناخته پنتاگون در مصاحبه ای ‏تلویزیونی که از حمله قریب الوقوع اسرائیل سخن گفته، اظهار داشت اگر چنین سخنانی معتبر بود، منبع آن ‏نمی بایست ناشناخته باقی می ماند. در حقیقت دیپلمات های آمریکایی از گفتگوی مستقیم با ایران بر سر ‏موضوع عراق سخن می گویند و حتی بحث فرستادن اولین دیپلمات های آمریکایی به ایران پس از بحران ‏گروگانگیری سال های 1979 تا 81 به میان کشیده شده است. ضمناً گزارش شده است که پنتاگون از ارسال ‏جنگنده های جدید اف 22 به خلیج فارس به دلیل نگرانی از “سوء تعبیر استراتژیک” از سوی ایران، ‏خودداری کرده است. ‏

در بحبوحه نواختن طبل جنگ، از ایران بوی مصالحه به مشام می رسد. چهره های بلندپایه نظام در موقعیت ‏های فراوانی به سرزنش رئیس جمهور پوپولیست کشور، محمود احمدی نژاد، پرداخته اند. ضمناً برخلاف ‏خط مشی که درگذشته در ایران دربرابر پیشنهادات بین المللی وجود داشت، آنچه دیپلمات های غربی در ماه ‏گذشته به ایران ارائه دادند با بحث و گفتگوهای عمومی و حتی اظهارات مثبت برخی مقامات همراه شده است. ‏

علی ولایتی که در سال های 1981 تا 1997 وزیر خارجه ایران بوده و درحال حاضر نیز مشاور ارشد آیت ‏الله خامنه ای رهبر عالی ایران است، علناً خواستار قبول پیشنهاد غرب از سوی ایران شد. بر اساس این ‏پیشنهاد، دوره گفتگوهای مقدماتی شش هفته ای آغاز می شود که ایران در جریان آن از هرگونه توسعه ‏برنامه غنی سازی خودداری می کند و درعوض جلوی هرگونه تحریم جدیدی گرفته خواهد شد. به گزارش ‏منابع خبری، رئیس سازمان انرژی هسته ای ایران نیز بر وزن این سخنان افزوده است. او به کمیسیون ‏انرژی مجلس گفته که تصمیم برای آغاز گفتگوها گرفته شده است. به هرحال این موضوع همچنان نامشخص ‏است که آیا ایران به تعلیق کامل غنی سازی گردن خواهد گذاشت یا خیر. این پیش شرط آمریکا، انگلستان، ‏فرانسه، روسیه و چین- پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل- بعلاوه آلمان برای خارج نمودن ایران از ‏زیر سایه تحریم ها بوده است.‏

برخی افراد غیر خوش بین می گویند احتمالاً این یک تاکتیک تأخیری دیگر از سوی ایران است، درحالیکه ‏برخی دیگر می گویند بالا گرفتن تنش ها و دور جدید تحریم های اتحادیه اروپایی که شامل توقف معاملات با ‏بزرگترین بانک ایرانی شده از جمله علل کوتاه آمدن ایران بوده اند. تحلیلگران ایرانی طرفدار این دیدگاه ‏هستند که رهبران ایران به فرونشستن خطر پس از انجام انتخابات آمریکا دل بسته اند و می خواهند اوضاع را ‏تا نوامبر آرام نگاه دارند. ‏

منبع: اکونومیست- 3 ژوئیه ‏