کاترین فیلپ
به نظر میرسد امیدهای باراک اوباما برای ترغیب ایران به کنار گذاشتن جاهطلبیهای هستهای، پس از اینکه بازرس هسته ای سازمان ملل اقرار کرد که با تهران به بنبست رسیده است و احمدینژاد نیز مذاکرات هستهای را پایان یافته توصیف کرد، به نومیدی رسیده باشد.
نمایش مقاومت آقای احمدینژاد در حالی صورت میگیرد که هیات آژانس بینالمللی انرژی هستهای برای بحث پیرامون شکست تهران در پاسخ به سئوالات در مورد بعد ادعا شده نظامی برنامه هستهای آن کشور، در وین گردهم آمدهاند.
رئیسجمهور ایران قول داد غنیسازی اورانیوم را حتی با وجود مهلت آخر این ماه که توسط آقای اوباما برای ایران برای ادامه مذاکرات تعیین شده است جلو برد. آقای احمدینژاد در اولین کنفرانس خبری پس از سوگند برای دور دوم ریاست جمهوری گفت: «از نظر ما مسئله هستهای ایران تمام شده است.»
اظهارات او تنها چند روز پس از اینکه مجلس ایران تمامی وزیران پیشنهادی به جز سه نفر آنها را مورد تایید قرار داد صورت گرفت. در حالیکه سیاست خارجی و هستهای از لحاظ تکنیکی خارج ازحوزه اختیارات رئیسجمهور است، حمایت قوی آیتالله علی خامنهای رهبر ایران از او در جریان انتخابات ریاست جمهوری نشان میدهد که او با پشتوانهای قوی سخن میگوید.
اظهارت آقای احمدینژاد صحنه مبارزهای را برای کشورهای غربی از یک سو و چین و روسیه از سوی دیگر را بر سر تحریمها شدید علیه ایران ایجاد میکند. چین و روسیه در مورد به خطر انداختن روابط تجاری پرمنفعت خود با ایران مردد هستند. به نظر میرسد احتمال دنبال کردن این موضوع توسط غرب به تنهایی زیاد باشد.
ونزوئلا روز گذشته قراردادی را اعلام کرد که طی آن روزانه 20 هزار بشکه بنزین به ایران میفروشد که این موضوع دشواری منزوی کردن تهران بدون اجماع وسیع بینالمللی را بیش از پیش نشان می دهد. شورای امنیت سازمان ملل از سال 2006 سه دوره تحریم را علیه ایران اعمال کرده است که تمرکز بر شرکتها و افراد ایرانی مرتبط با برنامه هستهای داشته است. واشنگتن و متحدان اروپایی آمریکا برای دور بعدی تحریمها چشم خود را به واردات بنزین ایران دوختهاند.
علیرغم اینکه ایران پنجمین صادرکننده نفت در جهان است، تنها توانایی پالایش 60 درصد از نیازهای بنزین خود را دارد.
محمد البرادعی دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی هستهای در وین، هنوز به از سرگیری گفتگو و متقاعد کردن ایران به مراوده دوباره با آژانس و قبول پیشنهاد آمریکا امید دارد. او اقرار کرد که با تهران علیرغم امتیازهای اخیر مبنی بر اجازه دسترسی بیشتر به بازرسان، به بنبست رسیده است. او گفت، ایران به غنیسازی اورانیوم ادامه داده است که میتواند برای سوخت هستهای یا در صورت غنیسازی بیشتر برای تولید مواد لازم برای کلاهک جنگی مورد استفاده قرار گیرد و هنوز در مورد سئوالات مطروحه در مورد بعد نظامی پروژه هسته ای خود به درستی توضیح نداده است.
وی افزود: «ایران فعالیتهای مربوط به غنیسازی یا پروژهها مربوط به آب سنگین خود را طبق خواسته شورای امنیت متوقف نکرده است و همچنین پروتکل الحاقی را به اجرا درنیاورده است.»
این موضوع تجهیزات هستهای این کشور را در معرض بازرسیهای از پیش اعلام نشده و سرزده قرار میدهد. وی گفت: «این ضروری است که ایران دوباره مراوده با آژانس را برای شفافسازی و خاتمه مسائل برجسته ادامه دهد. ایران نیاز دارد به طور کامل به تمام سئوالات مطروحه توسط آژانس به منظور رد احتمال بعد نظامی در برنامه هستهای خود پاسخ دهد.»
محمد سعیدی معاون سازمان انرژی اتمی ایران ادعا کرد که کشورش تمام اطلاعات لازم را به آژانس بینالمللی انرژی هستهای داده است. وی گفت: «ما معتقد هستیم که آژانس اکنون باید سئوالات مهم را نهایی کند.»
ایران اصرار دارد برنامه هستهای آن کشور صلحآمیز است ولی اعتقاد گسترده ای وجود دارد مبنی بر اینکه تهران قصد ساخت یک بمب را دارد. وقتی امسال آژانس بینالمللی انرژی هستهای گفت که تهران به مقدار کافی اورانیوم با درجه غلظت پایین را انبار کرده است که برای ساخت یک بمب کافی است، رقابت برای متوقف کردن آن کشور سرعت گرفت.
اسرائیل تهدید کرده است که برای جلوگیری از ایران در تبدیل شدن به دومین قدرت هستهای خاورمیانه از اقدام نظامی استفاده خواهد کرد. اسرائیل همچنان به برنامه اتمی مخفیانه خود ادامه می دهد.
منبع: تایمز، 8 سپتامبر