موقعیت جلیلی شکننده و متزلزل است

نویسنده

jalili579.jpg

‏ ژان پیر پرن

در دیدار روز سه شنبه بین خاویر سولانا، رییس دیپلماسی اتحادیه اروپا، و سعید جلیلی، مذاکره کننده جدید پرونده هسته ای ایران، ‏در رم هیچ گامی در جهت حل و فصل این بحران هسته ای برداشته نشد. برعکس موضع گیری قاطع تری را از جانب تهران شاهد ‏بودیم. خانم کریستیانا گالاک، سخنگوی سولانا کمیسر سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به سؤالاتی در خصوص این جایگزینی پاسخ ‏می دهد.‏

‎ ‎چرا محمود احمدی نژاد علی لاریجانی را که خود یکی از شخصیت های “تندرو” است، مجبور به کناره گیری از سمت ‏خود کرده؟‎ ‎

به هدف در دست گرفتن تمامی ابعاد پرونده هسته ای. حتی اگر علی لاریجانی به یک شخصیت “تندرو” معروف باشد، ولی بسیار ‏عمل گرایانه تر رفتار می کرد و نسبت به جانشین خود که یکی از افراد نزدیک به رییس جمهور است از ایده های کمتر ‏‏”ایدئولوژیک” برخوردار بود. به علاوه، او مستقیماً به آیت الله خامنه ای، رهبر انقلاب، و نه به رییس جمهور گزارش کار می داد. ‏همان طور که محمدرضا باهنر، نایب رییس مجلس، اظهار داشته، “این دو نفر آنچنان اختلافی با یکدیگر داشتند که دیگر نمی توانند ‏با هم کار کنند”.‏

آنچه که به رییس جمهور احمدی نژاد اجازه داد تا از دست لاریجانی خلاص شود، خطائی بود که لاریجانی در زمان دیدار پوتین ‏از تهران در روز 16 اکتبر مرتکب شد. به نقل از منابع ایرانی، رییس جمهور روسیه با اشاره به دو نکته به ایران اعلام خطر ‏کرد: خطر حمله امریکا جدی است و امکان سخت تر شدن تحریم های سازمان ملل و تصویب قطعنامه سوم علیه ایران نیز وجود ‏دارد. او همچنین پیشنهادهایی برای خروج از این بن بست ارائه کرد. رهبر انقلاب در پاسخ اظهار داشت که این پیشنهادها را ‏بررسی خواهد کرد، ولی این دلیل نمی شود که ایران از ادامه فعالیت های غنی سازی چشم پوشی کند. اشتباه لاریجانی در این بود ‏که در بازگو کردن سخنان خامنه ای، قسمت دوم این اظهارات را حذف کرد و این گونه تعبیر شد که رهبر انقلاب در برابر رییس ‏جمهور روسیه تسلیم شده است. احمدی نژاد از این خطا استفاده کرد و او را مجبور به استعفا ساخت.‏

‎ ‎آیا با خروج لاریجانی از صحنه، تنش هایی در ایران روی خواهد داد؟‏‎ ‎

بله، همان طور که ورود فوری احمدی نژاد به تهران نشان دهنده آن است. او در واقع سفر خود به ارمنستان را کوتاه کرد. روز سه ‏شنبه، 183 نماینده از 290 نماینده مجلس [که اکثریت آنان محافظه کار هستند] حمایت خود را از لاریجانی اعلام کردند و از ‏اقدامات وی تجلیل بعمل آوردند. محمد هاشمی، معاون سابق رییس جمهور و برادر اکبر رفسنجانی رفسنجانی، نیز کناره گیری ‏لاریجانی را “بسیار تأسف بار” خواند. حتی علی اکبر ولایتی، مشاور دیپلماتیک رهبر و وزیر امور خارجه سابق، این کناره گیری ‏را نابهنگام و بی موقع خواند. شایعاتی نیز در خصوص تغییر منوچهر متکی، وزیر امور خارجه فعلی، وجود دارد که تکذیب شده ‏اند.‏

‎ ‎با رسیدن جلیلی به رأس گروه مذاکره کننده پرونده هسته ای، انتظار بروز چه مسایلی را می توان داشت؟‏‎ ‎

او که تاکنون معاون وزیر امور خارجه بوده، ویژگی خاصی ندارد و صرفاً اجراکننده نیات رییس جمهور خواهد بود. از این پس ‏پیش بینی می شود که با مواضع تندروتری روبرو شویم. همان گونه که روز گذشته احمدی نژاد قطعنامه های شورای امنیت ‏‏[احتمال تصویب قطعنامه سوم در ماه نوامبر وجود دارد] را “تکه های کاغذ بدون ارزش” خواند.‏

جلیلی نیز برخلاف دیگر مقامات جمهوری اسلامی، به حمله امریکا علیه ایران اعتقادی ندارد. ولی او با انحصاری کردن تمامی ‏اختیارات، در صورت شکست به عنوان تنها مسؤول شناخته خواهد شد. موقعیت او برخلاف ظواهر امر، بیش از هر زمان دیگری ‏آسیب پذیر و متزلزل است.‏

منبع: لیبراسیون، 26 اکتبر ‏

مترجم: علی جواهری