درشرایطی که پس از انتخابات 88 و سرکوب اعتراضات مردمی، نوک پیکان شعارها و انتقادات متوجه رهبر جمهوری اسلامی شده، احمد خاتمی امام جمعه موقت تهران طی اظهاراتی مدعی شد که آیت الله خامنه ای “کارآمدی نظام ولایت فقیه را در دنیا به اثبات رساند.”
احمدخاتمی در مصاحبه با خبرگزاری فارس، نزدیک به نیروهای نظامی ـ امنیتی گفت: “نماز جمعه 29 خرداد و خطبه‌های دشمن شکن رهبر معظم انقلاب از جهت تاریخی یک مقطع حساس و سرنوشت‌ساز در تاریخ انقلاب بوده است. کسانی که فضای ملتهب و غبارآلود فتنه را در آن روزها به یاد داشته باشند، تصدیق می‌کنند که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با درایت و تدبیر شجاعانه، فضای جدیدی را در کشور تبیین کردند که موجب شد بسیاری از توطئه‌های فتنه‌گران خنثی شود.”
این روحانی تندرو همچنین افزود: “رهبر حکیم انقلاب اسلامی با صلابتی ستودنی فرمودند: هرگز زیر بار بدعت‌هایی مانند ابطال انتخابات نخواهم رفت چرا که این یک بدعت خطرناک برای نظام جمهوری اسلامی است. لذا بیان عنوان «بدعت«از سوی ایشان، گویای مسائل فراوانی بود که اگر اتفاق می‌افتاد هیچ انتخاباتی دیگر به درستی در کشور برگزار نمی‌شد؛ چرا که عده‌ای فتنه‌گر و عوامل دشمن قصد داشتند با شارلاتانیزم و زور ادعاهای غیرمنطقی و غیرقانونی خود را پیش ببرند.”
این عضو مجلس خبرگان رهبری در اظهاراتش بدون اشاره به اعتراض مردم به “تقلب گسترده در انتخابات” و موضع گیری آیت لله خامنه ای اضافه کرده که “همه ما باید شاکر این نعمت بزرگ الهی از خداوند متعال باشیم که توانسته است کارآمدی نظام ولایت فقیه را در دنیا به اثبات برساند.”
تغییر دیرهنگام در مواضع دیروز
احمد خاتمی چند روز پس از آغاز اعتراضات به نتیجه اعلام شده انتخابات و کشته شدن چندین نفر از معترضان در خیابان های تهران، با حمایت از محمود احمدی نژاد و تاکید بر صحت نتیجه انتخابات، شکایت کاندیداهای معترض( میرحسین موسوی و مهدی کروبی) واحزاب حامی آنها درباره وقوع تقلب گسترده و دخالت در انتخابات را رد کرده بود.
آیت الله خامنه ای هم در این باره گفته بود: “ساز و کارهای قانونی انتخابات در کشور ما اجازه تقلب نمی دهد. این را هر کسی که دست اندرکار مسائل انتخابات هست و از مسائل انتخابات آگاه است، تصدیق می کند؛ آن هم در حد یازده میلیون تفاوت! یک وقت اختلاف بین دو رای، صدهزار است، پانصدهزار است، یک میلیون است، حالاممکن است آدم بگوید یک جوری تقلب کردند، جابه جا کردند؛ اما یازده میلیون را چه جور می شود تقلب کرد!”
وی درحالی که سپاه پاسداران و بسیج از شب 25 خرداد برای سرکوب معترضان وارد عمل شده و تعدادی را کشته، زخمی و بازداشت کرده بودند همچنین با لحنی تهدید آمیز خطاب به کاندیداهای معترض و همچنین افراد و احزاب منتقد به نتیجه انتخابات گفته بود: “اگر نخبگان سیاسی بخواهند قانون را زیر پا بگذارند، یا برای اصلاح ابرو، چشم را کور کنند، چه بخواهند، چه نخواهند، مسئول خونها و خشونتها و هرج و مرج ها، آنهایند.”
احمد خاتمی در شرایطی مواضع آیت الله خامنه ای را “درایت و تدبیر رهبری” اعلام می کند که اخیرا پس از آشکار شدن اختلافات میان محمود احمدی نژاد با سیدعلی خامنه ای، بسیاری از مقامات ارشد کشورنسبت به دخالت دولت در انتخاباتهشدارداده و به نوعی وقوع تقلب در انتخابات گذشته را نیز به تلویح تایید کرده اند.
رهبر جمهوری اسلامی خود چندی پیش در 8 خردادماه، در عین آنکه همچنان بر مواضع سابق خود مبنی بر عدم تقلب در انتخابات 88 تاکید کرد اما نسبت به دخالت ها در انتخابات هشدار داده و گفته بود: “هیچ‌کس نباید به هیچ نحوی در انتخابات دخالت کند تا انتخابات براساس روال قانونی انجام و مجلس بر اساس تشخیص و انتخاب مردم تشکیل شود.”
احمد جنتی دبیر شورای نگهبان هم که در سال 88 صحت نتیجه اعلام شده انتخابات ریاست جمهوری از سوی وزارت کشور را تایید کرده بوددر 23 اردیبهشت ماه نزدیکان محمود احمدی نژاد را که امروز از آنها به عنوان جریان انحرافی یاد می کنند به مقدمه چینی برای دخالت در انتخابات متهم کرد و گفت: “در گذشته هم این مسائل بود اما در این دوره عده‌ای با سوءاستفاده از مقام و جایگاه خود جریانی را به وجود آورده‌اند و با توسل به راه‌های نامشروع و پول‌های کلان که با سوءاستفاده از قدرت کسب کرده‌اند، می‌خواهند مجلس را قبضه کنند.”
علاوه بر این در هفته های اخیر فرماندهان مختلف سپاه پاسداران و نمایندگان آیت الله خامنه ای در سپاه و بسیج نیز هر روز احمدی نژاد و نزدیکانش را به مقدمه چینی برای دخالت در انتخابات آتی مجلس متهم می کنند و حتی مجتبی ذوالنور جانشین نماینده رهبری درسپاه به صراحت اصل ماجرای اختلاف احمدی نژاد با خامنه ای بر سر عزل و ابقای وزیر اطلاعات را موضوع دخالت در انتخابات ذکر کرده بود.
نگرانی درباره دخالت ها و تقلب در انتخابات از سوی دولت هم اکنون به جایی رسیده که روز گذشته ابراهیم رییسی معاون رییس قوه قضاییه آن را این طور بیان کرد: “باید دولت در عمل نشان دهد هیچگونه دخالتی در انتخابات ندارد و روند انتخابات کاملا قانونمند و بر اساس ضوابط خواهد بود.”
این همه درحالی است که میرحسین موسوی از کاندیداهای معترض به نتیجه انتخابات که هم اکنون در بازداشت به سر می برد یک روز پیش از برگزاری انتخابات 22 خرداد 88 در نامه ای به آیت الله خامنه ای نسبت به “طرفداری اعضای شورای نگهبان از کاندیدای خاص(احمدی نژاد)، “عملکرد جانبدارانه وزارت کشور”، “دخالت فرماندهان سپاه و بسیج” و همچنین “بهره گیری از امکانات دولتی برای دخالت در انتخابات” هشدار داده بود که آیت الله خامنه ای در پاسخ به همه این موارد تنها سکوت کرد.
موسویکه در کنار مهدی کروبی طی دوسال گذشته همچنان بر مواضع خود مبنی بر وقوع تقلب و دخالت در انتخابات 88 ایستاده، پس از اعلام نتیجه انتخابات در اولین بیانیه خود خطاب به ملت به این مساله اعتراض و اعلام کرد که “نتایجی که برای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد بهت آور است، مردمی که در صفهای طولانی اخذ رای شاهد ترکیب آرا بودند و خود می دانند که به چه کسی رای داده اند با حیرت تمام به شعبده بازی دست اندرکاران انتخابات و صدا و سیما نگاه می کنند.”
بحران مشروعیت داخلی
از سوی دیگر احمد خاتمی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در حالی آیت الله خامنه ای را یک “نعمت بزرگ” خوانده و ادعا کرده که او توانسته “کارآمدی نظام ولایت فقیه را در دنیا به اثبات برساند” که رهبر جمهوری اسلامی به دلیل مواضع چند سال اخیر خود به ویژه پس از انتخابات 88 با بحران عدم مشروعیت داخلی مواجه شده؛ حتی در اوج اعتراضات مردمی سال 88 اعلام شد که برخی از روحانیون و مراجع منتقد آقای خامنه ای مساله جایگزینی فردی دیگر به عنوان رهبر و ولی فقیه را در شهر قم مطرح کرده اند.
در این باره احمد جنتی دبیر شورای نگهبان در آبان ماه سال 89 گفته بود: “می‌گویند رهبری جایگاه قبلی خود را ندارد و مردم نسبت به نظام علاقه‌ای ندارد و حوزه‌های علمیه قم این قدرها هم نسبت به نظام و رهبری تمایل و عقیده ندارد و گرمی روابط سابق را نمی‌بینم. می‌گفتند مراجع با رهبری مساله دارند و خوشبین نیستند. از این چیزها می‌بافتند. این را خود می‌گفتند و خودشان هم باور می‌کردند. این هم در عده‌ای شبهه ایجاد کرد و از این وضعیت هم بیگانگان استفاده می‌کردند.”
همچنین عبدالحسین خسروپناه مدیر سابق نهاد پژوهشی ولی فقیه در دانشگاه ها و عضو فعلی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه در همایشی با نام “آینده انقلاب اسلامی و تحلیل مسایل سیاسی کشور” ضمن تایید “اعتراض شدید” برخی روحانیون به آیت الله خامنه ای به دلیل مواضع اش نسبت به وقایع انتخابات 88 و پس از آن گفته بود: “اگر رهبری اجازه می‌دادند انتخابات ابطال شود، قطعا نظام از بین می‌رفت.”
خسروپناه در این باره گفته بود: “در همین حوادث (اعتراضات گسترده مردمی به نتیجه انتخابات) بود که به مقام معظم رهبری خبر دادند عده‌ای از فضلای حوزه که تاثیرگذارند و شبهه و تردید دارند می‌خواهند خدمت شما برسند، آقا فرمودند اینها را پیش من بیاورید، این جمع 2 ساعت و 45 دقیقه صحبت کردند و حتی برخی‌ها هم توهین‌آمیز در این جلسه حرف زدند، آقا راحت گوش کردند و با محبت و استدلال مطالب را بیان کردند و بسیاری از اینها هم قانع شدند.”
این نویسنده سابق هفته نامه “صبح” و روزنامه کیهان و از روحانیون نزدیک به مصباح یزدی همچنین به یکی از موارد مطرح شده درباره تلاش برخی روحانیون در قم برای جایگزینی آیت الله خامنه ای اشاره کرده و گفته بود:” یکی از طلاب که خدمت حضرت آیت‌الله وحید خراسانی رسیده بود و مطالبی را با ایشان مطرح کرده بود، ایشان گفته بود یعنی من وحید بروم «حاکم » بشوم، مگر من می‌توانم؟ سید اولاد پیغمبر دارد به‌خوبی کشور را اداره می‌کند.”
تاکید بر عدم مرجعیت خامنه ای
این مسایل درحالی در سال 89 از سوی دو تن از روحانیون طرفدار آیت الله خامنه ای مطرح شد که پیش از آن همزمان با اوج اعتراضات مردمی و سرکوب خونین معترضان توسط سپاه و بسیج، بسیاری از مراجع تقلید شناخته شده شیعه از جمله آیت الله منتظری رهبر فعلی جمهوری اسلامی را “حاکم غیرعادل” خواندند و رفتارش را در چارچوب “ولایت جائر” تعریف کردند.
همچنین آیت الله علی محمد دستغیب از دیگر مراجع تقلید شیعه و عضو مجلس خبرگان رهبری در همان زمان خواستار برگزاری فوری اجلاس خبرگان رهبری و رسیدگی به تخلفات آیت الله خامنه ای و نهادهای زیرمجموعه اش شده بود.
آقای دستغیب با صدور بیانه ای خطاب به اعضا و هیات رییسه مجلس خبرگان نوشته بود که “تا دیر نشده خبرگان برای اعادۀ حیثیت از مرجعیت، تشکیل جلسه دهد آن هم علنی و مطالب بررسی گردد و به خواست مردم که همان قانون اساسی است جواب داده شود و به شکایات آنها به وسیلۀ نمایندگان آنها یعنی آقای موسوی و آقای کروبی رسیدگی شود.”
این همه درحالی بود که عدم مرجعیت سیدعلی خامنه ای در زمان انتصابش به رهبری جمهوری اسلامی نیز همواره مورد استناد روحانیون و منتقدان درباره عدم عدالت وی قرار گرفته است که این مساله پس از مواضع او بعد از انتخابات نیز شدت بیشتری گرفت.
عبدالحسین خسروپناه در همان سخنرانی اش در دفاع از عملکرد آیت الله خامنه ای پس از انتخابات به این موضوع نیز اشاره کرده و گفته بود: “یکی از اشکالاتی که زیاد مطرح می‌شد این بود که مقام معظم رهبری مجتهد نبوده است، در پاسخ به این سؤال باید گفت که ایشان عضو خبرگان و مجتهد بوده است و سطوح عالی حوزه را قبل از انقلاب تدریس کرده‌اند، امام راحل هم دوبار اعلام کردند که ایشان صلاحیت دارند.”
این درشرایطی است که بسیاری از روحانیون سرشناس این مساله را رد می کنند. ازجمله مرحوم آیت الله منتظری در کتاب خاطرات خود “رهبری” و “مرجعیت” آیت الله خامنه ای را حاصل فشار نیروهای اطلاعات و سپاه بر مراجع تقلید و روحانیون بلند پایه کشور ذکر کرده است.
آیت الله منتظری در این باره با ذکر دقیق وقایع پس از فوت آیت الله خمینی و پس از آن فوت آیت الله اراکی در این باره گفته بود: “بعضی از افراد جامعه مدرسین نزد من آمدند و گفتندبه جامعه گفته اند به هر قیمتی که هست باید آقای خامنه ای را به عنوان مرجع معرفی کنید زیرا مصلحت نظام چنین اقتضا می‌کند؛ لیکن من و بعضی دیگر مخالف بودیم، ولی کاری از ما ساخته نبود فقط از جلسه خارج شدیم.”
آیت الله منتظری در ادامه همچنین تاکید کرده بود: “قانون جامعه مدرسین این بود که هر طرحی باید در جلسه اقلا به امضای چهارده نفر برسد تا بتوان به نام جامعه اعلام نمود، آقایان گفتند: ما با تلفن از هفت نفر دیگر که حضور نداشتند موافقت گرفته ایم در صورتی که لازم بود همه در جلسه حاضر باشند، به علاوه برخی از آنان تکذیب کردند… و پس از این اعمال، برخی از افراد سپاه و اطلاعات در بلاد مختلف به اهل علم و مبلغین فشار میآوردند که باید ایشان را به عنوان مرجع معرفی کنید و از ایشان مساله بگویید و از بیان فتاوای جمعی از مراجع جلوگیری می‌کردند، و هر کس تخلف میکرد علیه او گزارش می‌دادند و او را گرفتار دادگاه ویژه می‌کردند.”
این مرجع تقلید شیعه همچنین طی سخنرانی 23 آبان سال 1376 نیز که به دستور حصر خانگی اش از سوی سیدعلی خامنه ای منجر شد گفته بود: “آقای خامنه ای در حد مرجعیت نیست، حق هم ندارد فتوا بدهد، بی رودربایستی این آقا مرجعیت شیعه را مبتذل کرده است.”
