بهتر نیست بازهم سرگرم اتم باشیم؟

هافینگتون پست
هافینگتون پست

» تحلیل هافینگتون پست از عدم پیشرفت در مذاکرات اتمی

در شرایط کنونی که احساسات حرف اول را می زند، می توان گفت که در اغلب اوقات درختان باعث پنهان ماندن جنگل می شوند. به همین دلیل، تحولات و وقایع غیرمنتظره پیرامون دولت اسلامی باعث شده تا برنامه نظامی ایران که به شکلی سخت گیرانه و نگران کننده پیگیری می شد، اهمیت خود را ازدست بدهد.

برنامه نظامی اتمی که از همان ابتدا دراختیار سپاه پاسداران، به عنوان قابل اطمینان ترین نهاد در جمهوری اسلامی، قرار گرفت، به شکلی بی وقفه درحال تحول است و مدام تغییر شکل می دهد: نامگذاری های جور و واجور، تأسیسات متفاوت، و گمنامی رؤسا و مسؤولان آن.

می توانیم تحلیل خود را با این موارد آغاز کنیم: فرد مسؤول در این برنامه تغییر نکرده. ثبات وی تأییدشده است. نام او محسن فخری زاده و تحصیلاتش دکترای فیزیک هسته ای می باشد؛ از اعضای ارشد سپاه پاسداران، که با نام های متفاوتی فعالیت می کند؛ آخرین لقب شناخته شده از وی “حسن محسنی” است. او به شکلی همزمان برنامه های هسته ای و بالستیکی جمهوری اسلامی را که انجام هر کدام منوط به انجام دیگری است، دنبال می کند.

او تا ژوئیه ۲۰۱۳ نقش بسیار تعیین کننده ای در “مرکز همکاری های فن آوری و نوآوری ریاست جمهوری” داشت. این مرکز در سال ۲۰۰۳ برای دور زدن تحریم ها و دنبال کردن برنامه های غیرقانونی تأسیس شد. او از آن پس از این نهاد خارج شده تا امنیت خود را حفظ کند، ولی همچنان فعالیت خود را در “سازمان پژوهش های نوین دفاعی” ادامه می دهد. آژانس اتمی از وجود این سازمان مطلع است و آمریکا نیز در اوت ۲۰۱۴ نام آن را در لیست سازمان های مورد تحریم وارد نمود.

به منظور حفظ این سازمان و اطلاعات مربوط به آن، تعدادی شرکت، ازجمله “فخر ایمن” در شمال تهران، تأسیس شدند. این شرکت اخیر در منطقه ای به شدت محافظت شده در نزدیکی لویزان قرار دارد. همین شرکت ها هستند که به دلیل نامگذاری های متفاوت باعث سردرگمی در تحقیقات شده اند: شرکت های کامپیوتری، مانند “نوین پردازشگران”؛ گروه “ساینا”؛ یا “سامانه های یکپارچه نوین”، و “شرکت ایرانیان ساینا کیش”، متخصص در سیستم های امنیتی.

و بالاخره اینکه حکومت تهران به منظور حفظ اسرار اتمی خود، به شکلی سیستماتیک می کوشد تا تأسیسات حساس را جابجا کرده و بدین ترتیب آنها را از نظارت های ناکافی آژانس اتمی مصون بدارد. این بازی قایم باشک باعث شده تا ایران به بهترین شکل از زمان استفاده کند و مطمئناً این روند را دوباره و دوباره ادامه خواهد داد تا اینکه روزی جامعه بین المللی شاهد ظهور نهمین قدرت هسته ای در جهان باشد. در آن زمان خاورمیانه خطر دیگری را به لیست خطراتی که می تواند آغازگر یک جنگ اتمی در این منطقه باشد، اضافه خواهد کرد. نقل و انتقالات دفاتر و آزمایشگاه ها و جابجایی واحدهای تولیدی به شکلی بی وقفه درحال انجام است. به عنوان مثال، جابجایی پنهانی “سازمان پژوهش های نوین دفاعی” که در اواخر سال ۲۰۱۳ آغاز شد، طی ماه های اخیر همچنان ادامه دارد و زیرمجموعه های وابسته به آن دقیقاً همان زیرمجموعه هایی هستند که روی محرمانه ترین بخش های برنامه اتمی ایران فعالیت می کنند.

آژانس اتمی به این سازمان دسترسی نیافت. و باید فکر سؤال از محسن فخری زاده را از ذهن بیرون کند، چرا که او نسبت به کنجکاوی بازرسان بی تفاوت است و مدام از پاسخ به سؤالات آنان شانه خالی می کند. دلایل آن نیز مشخص است: آژانس صرفاً با تأخیر بسیار که رقم آن به سال ها می رسد، خواهد توانست خط مشی سیاست جمهوری اسلامی را دریابد.

ایران هسته ای، درست به مانند زمانی که آلمان نازی درحال مسلح کردن خود بود، به سرعت درحال پیشروی است؛ به طوری که دنبال کردنش ممکن نیست.

منبع: هافینگتون پست، ۳۰ اکتبر