توافق هسته ای جامع نزدیک است

نویسنده
حسین محمدی

» صالحی هم به مذاکره کنندگان پیوست

در حالی که قرار است امروز و فردا محمدجواد ظریف و جان کری با یک‌دیگر دیدار کنند، روز گذشته گفت‌وگوهای فنی میان علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی و وزیر انرژی آمریکا برگزار شد. در این مذاکرات عباس عراقچی و مجید تخت‌ روان‌چی معاونان وزیر خارجه، بهروز کمالوندی سخن‌گوی سازمان انرژی اتمی و وندی شرمن، معاون سیاسی وزارت خارجه امریکا و کارشناسان دو کشور حضورداشتند.

بعد از اتمام گفت‌وگوهای فنی، عباس عراق‌چی این مذاکرات را “مثبت و جدی” توصیف، اما اضافه کرد: “این بدان معنی نیست که پیشرفت‌های فوق‌العاده‌ای داشته‌ایم”.

به گفته عراق‌چی پس از یک سال مذاکره “باید وارد جزییات شویم به ویژه اینکه قصد ما این است که در توافق نهایی کلیات و جزئیات یکپارچه باشد، به همین دلیل مجبور هستیم که وارد همه جزئیات در همه موضوعات و مراحل شویم”. معاون ظریف اشاره کرده که “توافق دومرحله‌ای نخواهیم داشت”.

اشاره او به سخنان هفته گذشته آیت‌الله خامنه‌ای است. رهبر ایران در یک سخن‌رانی درباره مذاکرات هسته‌ای گفته بود او “با توافقی که بتواند انجام شود” موافق است، به شرط آنکه “در یک مرحله و در بردارنده کلیات و جزییات، با یکدیگر” باشد.

این بخش از سخنان رهبر ایران مورد اشاره وزیر امورخارجه قرار گرفته. محمدجواد ظریف با اشاره به این‌که “توافق مبهم و ناقص را نمی پذیریم بنابراین تا زمانی که درباره همه موارد توافق نشود هیچ توافقی صورت نمی پذیرد”، گفت: “ما هیات مذاکره کننده بسیار خوشحالیم که این بار فرمایشات مقام معظم رهبری درست خطی بود که ما همواره دنبال آن بودیم و خودمان این تحلیل را داشتیم که توافق های کوچک، مقطعی و جداگانه به نفع کشور و سایر مذاکره کنندگان نیست”.

این در حالی است که پیش از این ایران و گروه ۱+۵ توافق کرده بودند که تا مارس به یک توافق سیاسی در مورد چارچوب کلی توافق نهایی دست یابند و سپس تا پایان ژوئن جزییات توافق را نهایی کنند.

در مذاکرات فنی انجام شده، حسین فریدون، برادر حسن روحانی و دستیار ویژه رییس‌جمهوری نیز حضورداشت. محمدعلی حسینی، مدیرکل دیپلماسی رسانه‌ای وزارت خارجه، دلیل حضور برادر روحانی را “انجام مشورت‌ها و هماهنگ‌های لازم در طول مذاکرات فعلی” دانسته بود.

پیش از این برخی رسانه‌ها نوشته بودند که حسن روحانی تنها زمانی که قرار باشد پیام‌های محرمانه‌ای به هیات مذاکره‌کننده منتقل کند، برادر خود را به سفر می‌فرستد.

با این حال انجام مذاکرات فنی و حضور علی‌اکبر صالحی، با استقبال همه گروه‌های سیاسی مواجه نشده. رجانیوز،‌وب‌سایت نزدیک به جبهه پایداری، در این زمینه نوشت: “سطح مجاز گفتگو در موضوع هسته‎ای با مقامات امریکایی، از سوی مسئولین ارشد نظام، در سطح وزارت امور خارجه تعیین شده است”.

به نوشته رجانیوز “علت سفر رئیس سازمان انرژی اتمی به ژنو حتی اگر به بهانه بحث بر سر موضوعات فنی و تلاش صوری برای تفکیک این دو حوزه بوده باشد، توجیهی نداشته و با وجود کارشناسان سازمان در مذاکرات، نیاز به حضور معاون رئیس جمهور در این سطح از مذاکرات نبوده است، چرا که طبیعتا از نظر فنی کارشناسان سازمان نسبت به معاون رئیس جمهور درموضوعات فنی مسلط تر بوده و عملا محل رجوع و پاسخ به پرسش های صالحی نیز هستند”.

آیت‌الله خامنه‌ای تاکنون چندین بار گفته است که مخالفتی با طی شدن روند دیپلماسی ندارد. از آن جمله او در سخنرانی خود در نخستین روز سال جدید، گفته بود: “مذاکره در موضوعات خاص اشکالی ندارد؛ منتها گفتم من اعتماد ندارم، خوش‌بین نیستم به مذاکره، لکن می‌خواهند مذاکره کنند، بکنند؛ ما هم به اذن‌الله ضرری نمی‌کنیم”.